مساجد بین مدینه و تبوک: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۹: خط ۹:
[[ابن اسحاق]] در گزارشی از چندین [[مسجد]] معروف در بین [[مدینه]] و [[تبوک]] که بنای آن به [[رسول خدا]]{{صل}} نسبت داده شده، خبر داده است.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۵۳۱-۵۳۲. </ref> این [[مساجد]] عبارتند از:
[[ابن اسحاق]] در گزارشی از چندین [[مسجد]] معروف در بین [[مدینه]] و [[تبوک]] که بنای آن به [[رسول خدا]]{{صل}} نسبت داده شده، خبر داده است.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۵۳۱-۵۳۲. </ref> این [[مساجد]] عبارتند از:


===[[مسجد تبوک]]===
===مسجد تبوک===
در قسمت قدیمی [[شهر]] واقع است و هنوز هم معروف و شناخته شده است.
در قسمت قدیمی [[شهر]] واقع است و هنوز هم معروف و شناخته شده است.


===[[مسجد ثنیة مدران]]===
===مسجد ثنیة مدران===
این مسجد در حال حاضر از بین رفته است و برخی معتقدند [[قُصیر التمره]] که نزدیک تبوک است همان «[[مسجد مدران]]» است.
این مسجد در حال حاضر از بین رفته است و برخی معتقدند [[قُصیر التمره]] که نزدیک تبوک است همان «[[مسجد مدران]]» است.


===[[مسجد ذات الزرب]]===
===مسجد ذات الزرب===
در حال حاضر، مسجد شناخته شده‌ای نیست. شاید این مسجد همان مسجد نزدیک العُلا باشد که امروز به «ام زَرب» معروف است.
در حال حاضر، مسجد شناخته شده‌ای نیست. شاید این مسجد همان مسجد نزدیک العُلا باشد که امروز به «ام زَرب» معروف است.


===[[مسجد الاخضر]]===
===مسجد الاخضر===
الاخضر دره‌ای است در جنوب تبوک که از سمت جنوب و شرق بر آن احاطه دارد. این مسجد در ابتدای این دره واقع است.
الاخضر دره‌ای است در جنوب تبوک که از سمت جنوب و شرق بر آن احاطه دارد. این مسجد در ابتدای این دره واقع است.


===[[مسجد ذات الخطمی]] و آلاء===
===مسجد ذات الخطمی و آلاء===
هر دو منسوبند به گیاهی معروف در بیابان. این گیاهان امروز با این نام شناخته نمی‌شوند.
هر دو منسوبند به گیاهی معروف در بیابان. این گیاهان امروز با این نام شناخته نمی‌شوند.


===[[مسجد کواکب]]===
===مسجد کواکب===
امروز هم نامی شناخته شده است بین تبوک و العُلاء.
امروز هم نامی شناخته شده است بین تبوک و العُلاء.


===[[مسجد شق تارا]]===
===مسجد شق تارا===
[[شق تارا]] شاید همان بیابانی که پیش از [[حجر]] و در کنار تبوک قرار دارد، باشد.
[[شق تارا]] شاید همان بیابانی که پیش از [[حجر]] و در کنار تبوک قرار دارد، باشد.


===[[مسجد ذوالجیفه]]===
===مسجد ذوالجیفه===
[[ذو الجیفه]] دره‌ای است که قبل از [[وادی القری]] به الجزل می‌پیوندد. اگر ساخت مسجد در همین دره اتفاق افتاده باشد، محل ساخت مسجد باید در ابتدای آن بوده باشد؛ چراکه راه مدینه به تبوک از آن طرف می‌گذرد.
[[ذو الجیفه]] دره‌ای است که قبل از [[وادی القری]] به الجزل می‌پیوندد. اگر ساخت مسجد در همین دره اتفاق افتاده باشد، محل ساخت مسجد باید در ابتدای آن بوده باشد؛ چراکه راه مدینه به تبوک از آن طرف می‌گذرد.


===[[مسجد حوضی]]===
===مسجد حوضی===
حوضی، دره‌ای است از آن [[بنی بلیّ]] که در نزدیکی [[العلا]]، به وادی القری ختم می‌شود.
حوضی، دره‌ای است از آن [[بنی بلیّ]] که در نزدیکی [[العلا]]، به وادی القری ختم می‌شود.


===[[مسجد الحجر]]===
===مسجد الحجر===
هنوز هم نامی شناخته شده است.
هنوز هم نامی شناخته شده است.


===[[مسجد الصعید]]===
===مسجد الصعید===
[[الصعید]] بخشی است وسیع در درون وادی القری، بین الحجر و العلا به فاصله تقریبی ۲۲ کیلومتری از همدیگر.
[[الصعید]] بخشی است وسیع در درون وادی القری، بین الحجر و العلا به فاصله تقریبی ۲۲ کیلومتری از همدیگر.


===[[مسجد وادی القری]]===
===مسجد وادی القری===
مسجدی است که [[مردم]] العلا در حال حاضر در آن [[نماز]] می‌خوانند.
مسجدی است که [[مردم]] العلا در حال حاضر در آن [[نماز]] می‌خوانند.


===[[مسجد شقة بنی عذره]]===
===مسجد شقة بنی عذره===
«شقه» به معنای «مسیر بین دو تپه بزرگ از ریگ یا دو [[کوه]]» است. [[شقه بنی عذره]] که امروز معروف است به المَجَزّ راهی است طولانی که از شمال شرقی به الحجر می‌رسد.
«شقه» به معنای «مسیر بین دو تپه بزرگ از ریگ یا دو [[کوه]]» است. [[شقه بنی عذره]] که امروز معروف است به المَجَزّ راهی است طولانی که از شمال شرقی به الحجر می‌رسد.


===[[مسجد ذوالمروه]]===
===مسجد ذوالمروه===
[[ذو المروه]] مکانی که هنوز هم در نزدیکی دهانه [[وادی الجزل]] در [[وادی الحمض]] قرار دارد و نامی شناخته شده است.
[[ذو المروه]] مکانی که هنوز هم در نزدیکی دهانه [[وادی الجزل]] در [[وادی الحمض]] قرار دارد و نامی شناخته شده است.


===[[مسجد الفیفاء]]===
===مسجد الفیفاء===
امروز جایی بدین نام معروف نیست.
امروز جایی بدین نام معروف نیست.


===[[مسجد ذو خشب]]===
===مسجد ذو خشب===
نزدیک [[ذی المروه]] است. ممکن است مراد [[ذی خشب]] دیگری باشد که در نزدیک [[مدینه]] بر راه مدینه به [[تبوک]] قرار دارد.<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]] ص۲۹۳-۲۹۴.</ref>
نزدیک [[ذی المروه]] است. ممکن است مراد [[ذی خشب]] دیگری باشد که در نزدیک [[مدینه]] بر راه مدینه به [[تبوک]] قرار دارد.<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]] ص۲۹۳-۲۹۴.</ref>
==[[مساجد]] [[پیامبر]]{{صل}} از [[مدینه]] تا تبوک==
مسجدهای [[رسول خدا]]{{صل}} در میان مدینه تا تبوک معلوم، و نام آنها بدین ترتیب است<ref>تاریخ پیامبر اسلام، دکتر محمد ابراهیم آیتی، ص۵۵۵.</ref>:
#مسجدی در تبوک،
#مسجدی در ثنیة مِدران<ref>ثنیه مدران، جایی در راه تبوک از مدینه است.</ref>،
#مسجدی در ذات الزراب<ref>جایی میان مدینه و تبوک است.</ref>،
#مسجدی در اَخضر<ref>منزلی نزدیک، تبوک میان تبوک و وادی القری.</ref>،
#مسجدی در ذات الخِطمی<ref>جایی میان تبوک و مدینه است.</ref>،
#مسجدی در ألاء<ref>جایی در پنج منزلی تبوک است.</ref>،
#مسجدی در طرف [[بتراء]]<ref>جایی در راه مدینه، دنباله کوه معروف کُواکب است. کویکب: مسجدی میان مدینه و تبوک است.</ref>،
#مسجدی در شِقّ تاراء<ref>شق تاراء: موضعی میان مدینه و تبوک است.</ref>،
#مسجدی در ذو الجِیفَه<ref>جایی میان مدینه و تبوک است.</ref>،
#مسجدی در صدر حَوضی<ref>موضعی است.</ref>،
#مسجدی در حِجر<ref>دیار قوم ثمود در وادی القری میان مدینه و شام.</ref>،
#مسجدی در [[صعید]]<ref>وادی‌ای نزدیک وادی القری است.</ref>،
#مسجدی در [[وادی القری]]<ref>آبادی‌هایی میان مدینه و شام، از مضافات مدینه.</ref>،
#مسجدی در رَقعَه<ref>جایی نزدیک وادی القری از شُقّ؟ بنی عذره است.</ref>،
#مسجدی در [[ذی المروه]]<ref>قریه‌ای در وادی القری است.</ref>،
#مسجدی در فَیفاء،
#مسجدی در ذی خُشُب<ref>جایی است که تا مدینه یک شب راه فاصله دارد.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۸۷۵.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:IM010527.jpg|22px]] [[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|'''معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة''']]
# [[پرونده:IM010527.jpg|22px]] [[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|'''معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة''']]
# [[پرونده:IM010703.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|'''محمدنامه''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۹

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

ابن اسحاق در گزارشی از چندین مسجد معروف در بین مدینه و تبوک که بنای آن به رسول خدا(ص) نسبت داده شده، خبر داده است.[۱] این مساجد عبارتند از:

مسجد تبوک

در قسمت قدیمی شهر واقع است و هنوز هم معروف و شناخته شده است.

مسجد ثنیة مدران

این مسجد در حال حاضر از بین رفته است و برخی معتقدند قُصیر التمره که نزدیک تبوک است همان «مسجد مدران» است.

مسجد ذات الزرب

در حال حاضر، مسجد شناخته شده‌ای نیست. شاید این مسجد همان مسجد نزدیک العُلا باشد که امروز به «ام زَرب» معروف است.

مسجد الاخضر

الاخضر دره‌ای است در جنوب تبوک که از سمت جنوب و شرق بر آن احاطه دارد. این مسجد در ابتدای این دره واقع است.

مسجد ذات الخطمی و آلاء

هر دو منسوبند به گیاهی معروف در بیابان. این گیاهان امروز با این نام شناخته نمی‌شوند.

مسجد کواکب

امروز هم نامی شناخته شده است بین تبوک و العُلاء.

مسجد شق تارا

شق تارا شاید همان بیابانی که پیش از حجر و در کنار تبوک قرار دارد، باشد.

مسجد ذوالجیفه

ذو الجیفه دره‌ای است که قبل از وادی القری به الجزل می‌پیوندد. اگر ساخت مسجد در همین دره اتفاق افتاده باشد، محل ساخت مسجد باید در ابتدای آن بوده باشد؛ چراکه راه مدینه به تبوک از آن طرف می‌گذرد.

مسجد حوضی

حوضی، دره‌ای است از آن بنی بلیّ که در نزدیکی العلا، به وادی القری ختم می‌شود.

مسجد الحجر

هنوز هم نامی شناخته شده است.

مسجد الصعید

الصعید بخشی است وسیع در درون وادی القری، بین الحجر و العلا به فاصله تقریبی ۲۲ کیلومتری از همدیگر.

مسجد وادی القری

مسجدی است که مردم العلا در حال حاضر در آن نماز می‌خوانند.

مسجد شقة بنی عذره

«شقه» به معنای «مسیر بین دو تپه بزرگ از ریگ یا دو کوه» است. شقه بنی عذره که امروز معروف است به المَجَزّ راهی است طولانی که از شمال شرقی به الحجر می‌رسد.

مسجد ذوالمروه

ذو المروه مکانی که هنوز هم در نزدیکی دهانه وادی الجزل در وادی الحمض قرار دارد و نامی شناخته شده است.

مسجد الفیفاء

امروز جایی بدین نام معروف نیست.

مسجد ذو خشب

نزدیک ذی المروه است. ممکن است مراد ذی خشب دیگری باشد که در نزدیک مدینه بر راه مدینه به تبوک قرار دارد.[۲]

مساجد پیامبر(ص) از مدینه تا تبوک

مسجدهای رسول خدا(ص) در میان مدینه تا تبوک معلوم، و نام آنها بدین ترتیب است[۳]:

  1. مسجدی در تبوک،
  2. مسجدی در ثنیة مِدران[۴]،
  3. مسجدی در ذات الزراب[۵]،
  4. مسجدی در اَخضر[۶]،
  5. مسجدی در ذات الخِطمی[۷]،
  6. مسجدی در ألاء[۸]،
  7. مسجدی در طرف بتراء[۹]،
  8. مسجدی در شِقّ تاراء[۱۰]،
  9. مسجدی در ذو الجِیفَه[۱۱]،
  10. مسجدی در صدر حَوضی[۱۲]،
  11. مسجدی در حِجر[۱۳]،
  12. مسجدی در صعید[۱۴]،
  13. مسجدی در وادی القری[۱۵]،
  14. مسجدی در رَقعَه[۱۶]،
  15. مسجدی در ذی المروه[۱۷]،
  16. مسجدی در فَیفاء،
  17. مسجدی در ذی خُشُب[۱۸].[۱۹].

منابع

پانویس

  1. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۵۳۱-۵۳۲.
  2. بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص۲۹۳-۲۹۴.
  3. تاریخ پیامبر اسلام، دکتر محمد ابراهیم آیتی، ص۵۵۵.
  4. ثنیه مدران، جایی در راه تبوک از مدینه است.
  5. جایی میان مدینه و تبوک است.
  6. منزلی نزدیک، تبوک میان تبوک و وادی القری.
  7. جایی میان تبوک و مدینه است.
  8. جایی در پنج منزلی تبوک است.
  9. جایی در راه مدینه، دنباله کوه معروف کُواکب است. کویکب: مسجدی میان مدینه و تبوک است.
  10. شق تاراء: موضعی میان مدینه و تبوک است.
  11. جایی میان مدینه و تبوک است.
  12. موضعی است.
  13. دیار قوم ثمود در وادی القری میان مدینه و شام.
  14. وادی‌ای نزدیک وادی القری است.
  15. آبادی‌هایی میان مدینه و شام، از مضافات مدینه.
  16. جایی نزدیک وادی القری از شُقّ؟ بنی عذره است.
  17. قریه‌ای در وادی القری است.
  18. جایی است که تا مدینه یک شب راه فاصله دارد.
  19. تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۸۷۵.