محبت و عشق در خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = محبت و عشق| عنوان مدخل  = محبت و عشق| مداخل مرتبط = [[محبت و عشق در نهج البلاغه]] - [[محبت و عشق در تربیت اسلامی]] - [[محبت و عشق در معارف و سیره نبوی]] - [[محبت و عشق در خانواده]] - [[محبت و عشق در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی‏]]| پرسش مرتبط  = }}

[[مودت]] و رحمت در [[روابط]] و مناسبات [[خانوادگی]] نقشی اساسی دارد و هرچه مودت و رحمت عمیق‌تر و گسترده‌تر باشد [[زندگی]] خانوادگی از [[آرامش]] و [[لذت]] و [[توانایی]] و [[رشد]] بیش‌تر برخوردار خواهد بود؛ مودت و رحمتی [[معتدل]] و معقول، و لطیف و [[انسانی]]<ref>در روایات متعدد نسبت به دوست داشتن‌های برخاسته از تعلقات پست و محبت‌های افراطی هشدار داده‌شده و از آنها پرهیز داده شده است، چنان‌که در حدیث نبوی آمده است: {{متن حدیث|‏إِنَّ أَوَّلَ مَا عُصِيَ اللَّهُ بِهِ سِتٌّ حُبُّ الدُّنْيَا وَ حُبُ‏ الرِّئَاسَةِ وَ حُبُّ الطَّعَامِ وَ حُبُّ النِّسَاءِ وَ حُبُّ النَّوْمِ وَ حُبُّ الرَّاحَةِ}} «نخستین چیزهایی که بدان خداوند عصیان و نافرمانی شود شش چیز است: دوستی دنیا، دوستی ریاست، دوستی خوراک، دوستی زنان، دوستی خواب و دوستی راحتی». ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد البرقی، المحاسن، به اهتمام جلال‌الدین الحسینی المحدث، دارالکتب الاسلامیة، طهران، ۱۳۷۰ ق. ج۲، ص۲۹۵؛ الکافی، ج۲، ص۲۸۹؛ وسائل الشیعة، ج۱۵، ص۳۳۹؛ تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۳۲۰؛ بحار الانوار، ج۷۲، ص۱۰۵، ۱۹۶، ج۷۳، ص۶۰؛ و با مختصر اختلاف در لفظ: الخصال، ج۱، ص۳۳۰؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۲-۱۳.</ref>.

هرچه انسان‌ها در مراتب کمال بالاتر روند و به مدارج والاتری از [[ایمان]] رسند، مودت و رحمتشان نسبت به [[همسر]] و [[خانواده]] بیش‌تر جلوه می‌کند، چنان‌که در [[حدیث نبوی]] آمده است: {{متن حدیث|كُلَّمَا ازْدَادَ الْعَبْدُ إِيمَاناً ازْدَادَ حُبّاً لِلنِّسَاءِ}}<ref>«هرگاه ایمان بنده‌ای زیاد شود، محبتش نسبت به زن (همسر) زیاد می‌شود». الجعفریات، ص۹۰؛ دعائم الاسلام، ج۲، ص۱۹۲؛ ترتیب نوادر الراوندی، ص۱۲؛ بحار الانوار، ج۱۰۳، ص۲۲۸؛ مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۱۵۷. از امام صادق {{ع}} نیز روایت شده است که فرمود: {{متن حدیث|الْعَبْدُ كُلَّمَا ازْدَادَ لِلنِّسَاءِ حُبّاً ازْدَادَ فِي‏ الْإِيمَانِ‏ فَضْلًا}}. (هرگاه محبت بنده به زن (همسر) زیاد شود بر ایمان او افزوده می‌شود). کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۸۴؛ مکارم الاخلاق، ص۱۹۷؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۱.</ref>.

در نگاه [[پیشوایان دین]] میان [[ایمان به خدا]] و [[دوست داشتن]] [[انسان‌ها]] به‌طور کلی، و [[عشق]] و علاقه به [[همسر]] به‌طور ویژه، رابطه‌ای تنگاتنگ است، چنان‌که هرکس خدادوست‌تر باشد، همسردوست‌تر است. [[امام صادق]] {{ع}} فرموده است:

{{متن حدیث|مَا أَظُنُّ‏ رَجُلًا يَزْدَادُ فِي‏ الْإِيمَانِ‏ خَيْراً إِلَّا ازْدَادَ حُبّاً لِلنِّسَاءِ}}<ref>«من گمان نمی‌کنم که مردی ایمانش افزون شود و محبتش به همسرش افزون نشود». الکافی، ج۵، ص۳۲۰؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۸۴؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۹؛ الحدائق الناضرة، ج۲۳، ص۲۰؛ جواهر الکلام، ج۲۹، ص۱۳؛ مستمسک العروة الوثقی، ج۱۴، ص۴.</ref>.

[[پیشوایان دین]] این امر را چنان مهم و اساسی دیده‌اند که آن را با [[دوستی]] خود پیوند زده‌اند، چنان‌که از امام صادق {{ع}} [[روایت]] شده است که فرمود:

{{متن حدیث|كُلُّ‏ مَنِ‏ اشْتَدَّ لَنَا حُبّاً اشْتَدَّ لِلنِّسَاءِ حُبّاً}}<ref>«هرکه محبتش به ما [اهل بیت]افزون شود، محبتش به زن (همسر) زیاد می‌شود». السرائر، ج۳، ص۶۳۶؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۱؛ بحارالانوار، ج۶۶، ص۲۸۷، ج۱۰۳، ص۲۲۷؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۲۰، ص۲۶.</ref>؛

[[روابط]] محبت‌آمیز میان [[زن]] و مرد، مطلوب [[خداوند]] و گنجینه‌ای گرانقدر است؛ گنجینه‌ای که نفس وجود آن پربها و بهره‌داری درست از آن در تنظیم روابط [[خانوادگی]] کارسازترین اسباب است. در توجه دادن به چنین امری از [[حضرت رضا]] {{ع}} [[روایت]] شده است که فرمود:

{{متن حدیث|... وَ اعْلَمْ أَنَّ النِّسَاءَ شَتَّى فَمِنْهُنَّ الْغَنِيمَةُ وَ الْغَرَامَةُ وَ هِيَ‏ الْمُتَحَبِّبَةُ لِزَوْجِهَا وَ الْعَاشِقَةُ لَهُ}}<ref>«بدان که زنان چند گروهند. یک گروه از آنان گنج و غنیمت شمرده می‌شوند. این گروه، زنانی‌اند که همسران خود را دوست دارند و به آنان عشق می‌ورزند». فقه الرضا، ص۲۳۴؛ بحار الانوار، ج۱۰۳، ص۲۳۴؛ مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۱۶۱.</ref>.

جلوه‌های گوناگون [[مودت]] و [[رحمت]] در مناسبات خانوادگی و روابط [[زناشویی]] چنان اهمیت دارد که در [[حدیث]] [[علی]] {{ع}} آمده است: [[عثمان بن مظعون]]<ref>ابوالسائب عثمان بن مظعون بن حبیب بن وهب جمحی از اصحاب پارسا و والامقام پیامبر است. او از حکیمان عصر جاهلی شمرده شده که شراب را بر خود تحریم کرده بوده و آن را زایل‌کننده عقل و زیر پا گذارنده کرامت انسانی می‌دانسته است. وی پس از اسلام آوردن سیزده نفر، پیامبر را ملاقات کرد و پذیرای اسلام شد. در ماجرای هجرت به حبشه او از مهاجران بود. در نبرد بدر حضور داشت و در سال دوم هجری درگذشت و نخستین کسی بود که در قبرستان بقیع دفن گردید. ر. ک: الطبقات الکبری، ج۳، ص۳۹۳-۴۰۰؛ التاریخ الکبیر، ج۶، ص۲۱۰؛ أبو نعیم احمد بن عبد الله بن احمد الاصبهانی، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، دار الفکر، بیروت، ج۱، ص۱۰۲-۱۰۶؛ موفق الدین أبو محمد عبد الله بن احمد بن قدامة المقدسی، التبیین فی أنساب القرشیین، حققه و علق علیه محمد نایف الدیلمی، الطبعة الثانیة، عالم الکتب، مکتبة النهضة العربیة، بیروت، ۱۴۰۸ ق. ص۴۴۴-۴۴۵؛ سیر أعلام النبلاء، ج۱، ص۱۵۳-۱۶۰.</ref> نزد [[رسول خدا]] {{صل}} آمد و گفت: ای رسول خدا، من [[تصمیم]] گرفته‌ام که همسرم [[خوله]] را بر خود [[حرام]] سازم. [[حضرت]] فرمود: چنین مکن ای [[عثمان]]! که بی‌گمان [[بنده]] [[مؤمن]] چون دست همسرش را [از سر [[محبت]]] در دست گیرد، [[خداوند]] ده [[نیکی]] برایش بنویسد و ده [[بدی]] را از حساب او [[پاک]] سازد؛ و چون همسرش را [از سر محبت] ببوسد، خداوند صد نیکی برایش بنویسد و صد بدی را از حساب او پاک نماید؛ و چون [از سر محبت] با همسرش هم‌آغوش شود، خداوند هزار نیکی برایش بنویسد و هزار بدی را از حساب او پاک سازد، و [[فرشتگان]] [[خدا]] [برای [[تکریم]] آن دو]حاضر شوند؛ و چون دو [[همسر]] [[غسل]] نمایند، آبی از هر مویشان جریان نیابد مگر اینکه خداوند در ازای آن برای هر یکشان نیکی ثبت کند و بدی را از آن دو پاک نماید.<ref>{{متن حدیث|جَاءَ عُثْمَانُ بْنُ مَظْعُونٍ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِلَى أَنْ قَالَ وَ هَمَمْتُ‏ أَنْ أُحَرِّمَ خَوْلَةَ عَلَى نَفْسِي يَعْنِي امْرَأَتَهُ قَالَ لَا تَفْعَلْ يَا عُثْمَانُ فَإِنَ‏ الْعَبْدَ الْمُؤْمِنَ‏ إِذَا أَخَذَ بِيَدِ زَوْجَتِهِ‏ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ عَشْرَ حَسَنَاتٍ وَ مَحَا عَنْهُ عَشْرَ سَيِّئَاتٍ فَإِنْ قَبَّلَهَا كَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِائَةَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ مِائَةَ سَيِّئَةٍ فَإِنْ أَلَمَّ بِهَا كَتَبَ اللَّهُ لَهُ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَيِّئَةٍ وَ حَضَرَتْهُمَا الْمَلَائِكَةُ فَإِذَا اغْتَسَلَا لَمْ يَمُرَّ الْمَاءُ عَلَى شَعْرَةٍ مِنْ كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا إِلَّا كَتَبَ اللَّهُ لَهُمَا [بِهَا] حَسَنَةً وَ مَحَا عَنْهُمَا [بِهَا] سَيِّئَةً...}} دعائم الاسلام، ج۲، ص۱۹۰؛ عوالی اللآلی، ج۳، ص۲۹۱ [با مختصر اختلاف در لفظ]؛ مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref>.

چنین تأکیدهایی بیانگر نوع نگاه [[نبوی]] به ابراز [[محبت]] در [[زندگی خانوادگی]] و [[روابط]] [[زناشویی]] است؛ نگاهی که سراسر [[لطافت]] و [[زیبایی]] است، و در پرتو چنین نگاهی روابط دو [[همسر]] معنایی متعالی می‌یابد و هر عمل و [[رفتار]] محبت‌آمیز رنگی آسمانی به خود می‌گیرد.

روابط محبت‌مدار در زندگی خانوادگی فضایی سالم و [[امن]] و پرنشاط برای [[زن]] و مرد و [[فرزندان]] فراهم می‌آورد، و در چنین فضایی است که فرزندان نیز می‌آموزند که [[دوست]] بدارند، همان‌گونه که دوست داشته می‌شوند. در اهمیت چنین فضایی، پیام‌آور درستی‌ها و [[خوبی‌ها]]، [[رسول]] گرامی ما فرموده است:

{{متن حدیث|نَظَرُ الْوَالِدِ إِلَى‏ وَلَدِهِ‏ حُبّاً لَهُ‏ عِبَادَةٌ}}<ref>«نگاه پدر به فرزندش از روی محبت عبادت است». مستدرک الوسائل، ج۱۵، ص۱۷۰.</ref>؛

{{متن حدیث|نَظَرُ الْوَلَدِ إِلَى وَالِدَيْهِ حُبّاً لَهُمَا عِبَادَةٌ}}<ref>«نگاه فرزند به پدر و مادر از روی محبت بدیشان عبادت است». الجعفریات، ص۱۸۷؛ تحف العقول، ص۳۲ و ۴۶؛ ترتیب نوادر الراوندی، ص۵؛ أبوالحسن علی بن عیسی الاربلی، کشف الغمه فی معرفة الائمة، مکتبة بنی‌هاشم، تبریز، ۱۳۸۱ ق. ج۲، ص۲۱۸؛ بحارالانوار، ج۷۴، ص۸۰، ۸۴، ج۷۷، ص۱۵۱؛ مستدرک الوسائل، ج۹، ص۱۵۲.</ref>؛

[[مودت]] و [[رحمت]] [[بهترین]] محرک زندگی سالم و شاداب است. این چیزی است که زن و مرد را به [[کار و تلاش]] وامی‌دارد. زن و مرد با مودت و رحمت یکدیگر را کامل می‌کنند و زمینه تأمین نیازهای یکدیگر و ادای درست [[حقوق]] همدیگر را فراهم می‌سازند. زندگی با مودت و رحمت به [[درستی]] پیش می‌رود و فشار زندگی و [[مشکلات]] جز با مودت و رحمت قابل [[تحمل]] نمی‌شود<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۶۳-۶۷.</ref>

== [[محبت به کودکان]] ==

== [[محبت به فرزندان]] ==

{{پایان مدخل‌ وابسته}}

[[رده:عشق]]