ارکان ایمان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۱ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۳۹

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ارکان ایمان (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

در این باره که ایمان دینی بر چه پایه یا پایه‌هایی بنا می‌شود، متکلمان شیعه چند نظریه مطرح ساخته‌اند. برخی بر آن اند که ایمان تنها یک رکن دارد و آن، همان باور قلبی است. بنابر این نظرگاه، ایمان، تصدیق به قلب است، و اقرار زبان و عمل به ارکان در تحقق آن نقشی ندارند^[۱]^[۲].
اما برخی متکلمان شیعه ایمان را دارای دو رکن دانسته‌اند: باور قلبی و اقرار زبانی. اینان معتقدند که ایمان، عبارت از تصدیق به قلب و زبان است و تصدیق قلبی هر چند لازم است، کافی نیست؛ زیرا خداوند فرموده است: "با اینکه [فرعونیان‌] در دل یقین داشتند، از روی کبر و ستم، آن را انکار کردند"^[۳]. اقرار زبانی نیز به تنهایی کافی نیست؛ زیرا خداوند فرموده است: "اعراب گفتند: ایمان آوردیم. به آنان بگو: ایمان نیاورده‌اید؛ بلکه بگویید اسلام آورده‌ایم"^[۴]. این کسان به زبان بر یگانگی خدا و نبوت و معاد گواهی می‌دادند؛ ولی خداوند با صراحت، آنان را بی‌ایمان می‌خواند. پس می‌توان دریافت که ایمان بر دو پایه باور و اقرار بنا شده است و هیچ یک به تنهایی کافی نیست^[۵]. در روایتی از امام علی (ع) آمده است که ایمان بر چهار رکن استوار است: صبر و یقین و عدل و جهاد^[۶]. برخی متکلمان نیز پنج رکن برای ایمان برشمرده‌اند: توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد^[۷]. برخی دیگر بر آن‌اند که ایمان افزون بر باور، اقرار و عمل، رکنی دیگر نیز دارد و آن عبارت است از تبلیغ و نشر آیین حق و اقامه دلیل بر مبانی دین و زدودن شک و تردید از قلب بندگان^[۸]. از مجموع آیات، روایات و نیز دیدگاه‌های دانشمندان شیعه بر می‌آید که ایمان سه پایه دارد: باور قلبی، اقرار زبانی و عمل به ارکان بدنی^[۹].

منابع

فرهنگ شیعه

جستارهای وابسته

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ تمهید الاصول‌، ۲۹۳؛ ضمیمه تفسیر ابوالفتوح رازی‌، ۱۱؛ نثر طوبی فی الفاظ القرآن‌، ۴۲.
↑ فرهنگ شیعه، ص 72.
↑ ﴿وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ﴾؛ سوره نمل، آیه ۱۴.
↑ ﴿قَالَتِ الأَعْرَابُ آمَنَّا قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ وَإِن تُطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لا يَلِتْكُم مِّنْ أَعْمَالِكُمْ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ﴾؛ سوره حجرات، آیه ۱۴.
↑ تجرید الاعتقاد، ۳۰۹؛ دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۶۵۴.
↑ اصول کافی‌، ۳/ ۸۳.
↑ دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۶۵۴.
↑ تفسیر نمونه‌، ۲۰/ ۲۷۸.
↑ فرهنگ شیعه، ص 72-73.

[1] تمهید الاصول‌، ۲۹۳؛ ضمیمه تفسیر ابوالفتوح رازی‌، ۱۱؛ نثر طوبی فی الفاظ القرآن‌، ۴۲.

[2] فرهنگ شیعه، ص 72.

[3] ﴿وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ﴾؛ سوره نمل، آیه ۱۴.

[4] ﴿قَالَتِ الأَعْرَابُ آمَنَّا قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ وَإِن تُطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لا يَلِتْكُم مِّنْ أَعْمَالِكُمْ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ﴾؛ سوره حجرات، آیه ۱۴.

[5] تجرید الاعتقاد، ۳۰۹؛ دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۶۵۴.

[6] اصول کافی‌، ۳/ ۸۳.

[7] دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۶۵۴.

[8] تفسیر نمونه‌، ۲۰/ ۲۷۸.

[9] فرهنگ شیعه، ص 72-73.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱۷: / خط ۱۷: @@
 ==جستارهای وابسته==
+{{فهرست اثر}}
+{{ستون-شروع|7}}
+* [[ابتلائات مؤمن]]
+* [[آثار ایمان]]
+* [[اجتماع کفر با معرفت خدا]]
+* [[اجتماع کفر و ایمان]]
+* [[اجزای ایمان]]
+* [[احکام ایمان]]
+* [[اخلاص در ایمان]]
+* [[ادعای ایمان]]
+* [[ارکان ایمان]]
+* [[اشتراک لفظی ایمان]]
+* [[اصول ایمان]]
+* [[اظهار ایمان]]
+* [[اعتقاد]]
+* [[اعتقاد قلبی]]
+* [[افزایش ایمان]]
+* [[ایمان ابوطالب]]
+* [[ایمان ابولهب]]
+* [[ایمان ابوین نبی]]
+* [[ایمان اجمالی]]
+* [[ایمان اختیاری]]
+* [[ایمان اصحاب کهف]]
+* [[ایمان اطفال]]
+* [[ایمان امام علی]]
+* [[ایمان امت]]
+* [[ایمان انبیا]]
+* [[ایمان باطل]]
+* [[ایمان بعد الکفر]]
+* [[ایمان به ارزش ها]]
+* [[ایمان به پیامبر]]
+* [[ایمان به خدا]]
+* [[ایمان به غیب]]
+* [[ایمان به قدر]]
+* [[ایمان پیامبر قبل از بعثت]]
+* [[ایمان تحقیقی]]
+* [[ایمان تقلیدی]]
+* [[ایمان تلقینی]]
+* [[ایمان ثابت]]
+* [[ایمان حقیقی]]
+* [[ایمان خلفای ثلاثه]]
+* [[ایمان راسخ]]
+* [[ایمان زبانی]]
+* [[ایمان شرعی]]
+* [[ایمان شهودی]]
+* [[ایمان صاحب کبیره]]
+* [[ایمان صحیح]]
+* [[ایمان عارفان]]
+* [[ایمان عبد]]
+* [[ایمان عبدالمطلب]]
+* [[ایمان عقلی]]
+* [[ایمان علمی]]
+* [[ایمان عملی]]
+* [[ایمان عوام]]
+* [[ایمان فاسق]]
+* [[ایمان قلبی]]
+* [[ایمان کافر]]
+* [[ایمان کامل]]
+* [[ایمان لسانی]]
+* [[ایمان متزلزل]]
+* [[ایمان متکلمان]]
+* [[ایمان مجازی]]
+* [[ایمان مذهبی]]
+* [[ایمان مرتد]]
+* [[ایمان مستقر]]
+* [[ایمان مستودع]]
+* [[ایمان مسلمانان]]
+* [[ایمان مقلد]]
+* [[ایمان منجی]]
+* [[ایمان موافات]]
+* [[ایمان ناجز]]
+* [[ایمان نیکوکاران]]
+* [[ایمان یقینی]]
+* [[برخورد با مؤمنان]]
+* [[بعد الهی ایمان]]
+* [[بعد بشری ایمان]]
+* [[پایه‌های ایمان]]
+* [[تبعیض ناپذیری ایمان]]
+* [[تخریب ایمان]]
+* [[تصدیق]]
+* [[تصدیق اجمالی]]
+* [[تصدیق ایمانی]]
+* [[تصدیق تفصیلی]]
+* [[تصدیق تقلیدی]]
+* [[تصدیق حق]]
+* [[تصدیق ضروریات اسلام]]
+* [[تصدیق قلبی]]
+* [[تصدیق قولی]]
+* [[تصدیق یقینی]]
+* [[تعریف ایمان]]
+* [[تقدم اسلام از ایمان]]
+* [[تقویت ایمان]]
+* [[تلازم ایمان و عمل]]
+* [[تلازم بین علم و ایمان]]
+* [[ثواب ایمان]]
+* [[جانشینی علم و ایمان]]
+* [[چشیدن طعم ایمان]]
+* [[حفظ ایمان]]
+* [[حقیقت ایمان]]
+* [[خاصیت ایمان]]
+* [[خلق ایمان]]
+* [[خوردن مال حلال]]
+* [[دار ایمان]]
+* [[درجات ایمان]]
+* [[دوری از ایمان]]
+* [[سبقت در ایمان]]
+* [[ستایش ایمان]]
+* [[سرور از استکمال ایمان]]
+* [[سلب ایمان]]
+* [[شهادت به ایمان افراد]]
+* [[صحت استثنا در ایمان]]
+* [[علایم ایمان]]
+* [[علم]]
+* [[کارکردهای دین]]
+* [[کفاف معیشت]]
+* [[کفر]]
+* [[مراتب ایمان]]
+* [[معیشت کافی]]
+* [[مقدمات ایمان]]
+* [[موانع ایمان]]
+* [[مؤمن]]
+* [[وجوب ایمان]]
+* [[یقین]]
+{{پایان}}
+{{پایان}}
 ==پانویس==