بحث:آیا علم غیب در شب قدر نازل میشود؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱: | خط ۱: | ||
==پاسخ اجمالی== | ==پاسخ اجمالی== | ||
===معناشناسی [[شب قدر]]=== | ===معناشناسی [[شب قدر]]=== | ||
شب قدر یکی از شب‌های باعظمتی است که در [[ماه رمضان]] قرار دارد و [[آیات قرآن]] در معرفی شب قدر | شب قدر یکی از شب‌های باعظمتی است که در [[ماه رمضان]] قرار دارد و [[آیات قرآن]] در معرفی شب قدر آنرا از هزار ماه [[برتر]] می‌داند<ref>{{متن قرآن|لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ}}«شب قدر از هزار ماه بهتر است» سوره قدر، آیه ۳.</ref>، همچنان که شب قدر را شب [[نزول قرآن]] و شب فرود آمدن [[فرشتگان]] و [[روح]] برای هر امری دانسته است<ref>{{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ}}«فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.</ref>.<ref>ر.ک: شاکر، محمدتقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت.</ref> | ||
===افزایش پذیری [[علم امام]]=== | ===افزایش پذیری [[علم امام]]=== | ||
نسخهٔ ۲۱ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۳۰
پاسخ اجمالی
معناشناسی شب قدر
شب قدر یکی از شب‌های باعظمتی است که در ماه رمضان قرار دارد و آیات قرآن در معرفی شب قدر آنرا از هزار ماه برتر می‌داند[۱]، همچنان که شب قدر را شب نزول قرآن و شب فرود آمدن فرشتگان و روح برای هر امری دانسته است[۲].[۳]
افزایش پذیری علم امام
برخی روایات از افزایش‌پذیری علوم امامان(ع) سخن گفته‌اند، در روایات متعددی از امام باقر و امام صادق ((ع)) نقل شده است: «اگر بر علم ما افزوده نشود، پایان می‌پذیرد»[۴].[۵]
نازل شدن علم غیب در شب قدر
براساس روایات، شب قدر نیز یکی از زمان‌هایی است که حجم وسیعی از شناخت و آگاهی غیبی برای معصومین نازل میشود. در این شب، از حوادث آن سال تا شب قدرسال بعد به امام خبر داده میشود. این علم شامل تمام خیر و شرهایی است که به بندگان می‌رسد؛ مرگ یا زندگی، فقر یا ثروت، توفیق زیارت خانه خداوند متعال و خلاصه تمام مقدرات بندگان تا شب قدر سال آینده بر امام(ع) عرضه میشود. امام باقر(ع) فرموده است: «خدای عزوجل دربارۀ شب قدر می‌فرماید: ﴿فيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكيمٍ﴾، در این شب هر امر حکیم، محکم و استواری جدا و معین شود... به راستی در شب قدر بیان حکم همۀ امور سالیانه بر ولی امر نازل میشود و به او ابلاغ می‌گردد که دربارۀ خود چنین دستور دارد و دربارۀ مردم چنان و به علاوه برای ولیّ امر و امام معصوم هر زمان در هر روز، علم مخصوص و مکنون و عجیب خداوند عزوجل پدید می‌گردد مانند همان که در شب قدر نازل میشود و سپس این آیه را خواند: ﴿وَلَوْ أَنَّمَا فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ﴾[۶].[۷]
نتیجه گیری
بنابراین در شب قدر علوم مختلفی بر امامان(ع) نازل میشود و از جملۀ آنها علم غیب است، چراکه علم به تمام خیر و شرها و مرگ یا زندگی افراد، فقر یا ثروت و... چیزی جز علم غیب نیست.
به صفحه اصلی منتقل نشود
| ۲. لیندا جی کلارک؛ |
|---|
کلینی احادیثی را جمع‌آوری کرده است که برهانی نسبتاً متفاوت و پیچیده‌تر برای استمرار لیلة القدر ارائه می‌کنند. گفته شده است که هر چند نزول قرآن کامل بوده است، اما فقط به طور کلی کامل بوده است. در شب قدر، جزئیات بیشتری که برای هدایت ضروری است، نازل میشود. این برهان به ویژه از آن روی جالب است که در کل به عنوان اثبات استمرار علم امامان به کار می‌رود؛ این همان نکته‌ای است که احادیث واقعاً به آن می‌پردازند؛ نه فقط پرسش در باب شب قدر.[۹](...)
|
پانویس
- ↑ ﴿لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ﴾«شب قدر از هزار ماه بهتر است» سوره قدر، آیه ۳.
- ↑ ﴿تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ﴾«فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.
- ↑ ر.ک: شاکر، محمدتقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کلینی، ج ۱، ص ۶۳۲.
- ↑ ر.ک: هاشمی، سیدعلی، علم امام تام یا محدود، وبگاه خبرگزاری فارس؛ جزایری، سیدمحمود، کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان، مکاتبۀ اختصاصی دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، ص ۵۰۰ ـ ۵۰۱.
- ↑ «قال الله عز و جل فی لیلة القدر- فیها یفرق کل أمر حکیم یقول ینزل فیها کل أمر حکیم و المحکم لیس بشیئین إنما هو شیء واحد فمن حکم بما لیس فیه اختلاف فحکمه من حکم الله عز و جل و من حکم بأمر فیه اختلاف فرأی أنه مصیب فقد حکم بحکم الطاغوت إنه لینزل فی لیلة القدر إلی ولی الأمر تفسیر الأمور سنة سنة یؤمر فیها فی أمر نفسه بکذا و کذا و فی أمر الناس بکذا و کذا و إنه لیحدث لولی الأمر سوی ذلک کل یوم علم الله عز و جل الخاص و المکنون العجیب المخزون- مثل ما ینزل فی تلک اللیلة من الأمر ثم قرأ و لو أن ما فی الأرض من شجرة أقلام و البحر یمده من بعده سبعة أبحر ما نفدت کلمات الله إن الله عزیز حکیم»؛ کافی، ج۱، ص۲۴۸.
- ↑ ر.ک: مصباح یزدی، محمدتقی، شرح دعای ۴۵ صحیفه سجادیه، وبگاه پدیدآورنده؛ هاشمی، سیدعلی، علم امام تام یا محدود، وبگاه خبرگزاری فارس؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه ص ۶۴ ـ ۶۸.؛ شاکر، محمدتقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت؛ نادم، محمد حسن، رویکردهای کلامی محدثان و متکلمان در تبیین منابع علم امام، دوفصلنامه پژوهشنامه امامیه، ش ۱، ص ۸۰ ـ ۸۷؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام.
- ↑ صفار، بصائر، ۲۲۱ و ۲۲۲.
- ↑ کلینی، کافی، ج۱، ص۳۵۰-۳۷۲. کافی در موضوع علم از بصائر صفار پیروی می‌کند و احادیث یکسان یا مشابهی را ثبت می‌نماید؛ اما در باب موضوع لیلة القدر، کلینی مجموعه‌ای مستقل از احادیث دارد که از خط فکری متفاوتی پیروی می‌کند. همه این احادیث را شخصی به نام حسن بن عباس بن حریش ـ که از همراهان امام نهم(ع) بوده و اثری مستقل در این مبحث به رشته تحریر درآورده ـ تأیید می‌کند (ر.ک: خویی، معجم، مدخل «حسن بن عباس بن حریش»).
- ↑ همان
- ↑ همان، ۳۶۸-۳۷۹.
- ↑ همان، ۳۶۶.
- ↑ همان، ۳۷۲؛ صفار، بصائر، ۲۲۴. هدف حدیث در عین حال این نیز هست که اثبات کند شب قدر فقط به امامان و نه به کسی دیگر تعلق دارد. محدودسازی لیلة القدر به امامان در احادیث دیگر نیز مورد تأکید قرار گرفته است، مثلاً «... فقط ماییم که لیلة القدر متمایز کرده است و این شب به هیچ کس دیگری تعلق ندارد» (اشعری، بصائر، ص۷۰). روشن نیست که چه کس دیگری مدعی چنین تمایزی شده است.
- ↑ کلینی، کافی، ج۱، ص۳۵۷-۳۵۹.
- ↑ صفار، بصائر، ص۲۲۰-۲۲۵.
- ↑ قمی، تفسیر، ج۲، ص۴۳۱.
- ↑ صفار، بصائر، ۲۲۰-۲۲۲. روایتی از [امام] جعفر صادق(ع) معرفت‌شناسی خاصی را به لیلة القدر نسبت می‌دهد؛ بر اساس این تبیین، خدا قلب امامان را بیرون می‌آورد و بر آن با مدادی از نور، تمام علم را می‌نگارد. به این طریق، قلب او "مصحف دیدگان" و گوشش "مترجم زبان" میشود که اگر او بخواهد از امری علم کسب کند، با دیده و قلب می‌نگرد و آنچه را می‌خواهد می‌یابد؛ "گویی به کتابی نگاه می‌کرده است". [امام] جعفر(ع) می‌گوید: علم لیلةالقدر تنها علمی است که به این طریق ابلاغ میشود؛ در موارد دیگر، علم فقط در قلب نفوذ می‌کند و سپس به گوش تلقین میشود (همان، ۲۲۳ـ۲۲۴). این حدیث که تا حدی خیالی است، به نقل از ابن حریش روایت میشود که سند احادیث لیلة القدر در کافی است؛ گرچه این حدیث در مجموعه کلینی نیامده است.
- ↑ فصل هفتم رساله دكتراى نویسنده
- ↑ علم امامان علمی که شب و روز به امام می‌رسد.