فرق بین علم غیب فعلی و شأنى چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن|● آقای | {{جمع شدن|● آقای کاشفی؛}} | ||
[[پرونده:110431421.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد رضا کاشفی]]]] | [[پرونده:110431421.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد رضا کاشفی]]]] | ||
آقای '''[[محمد رضا کاشفی|کاشفی]]'''، در کتاب ''«[[راهنماشناسی (کتاب)|راهنماشناسی]]»'' در این‌باره گفته است: | آقای '''[[محمد رضا کاشفی|کاشفی]]'''، در کتاب ''«[[راهنماشناسی (کتاب)|راهنماشناسی]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
::::::«برخی از عالمان دینی بر این عقیده اند که علم غیب برای پیامبر و امامان شأنی است؛ یعنی، چنان نیست که همواره هر چیزی را بالفعل بدانند؛ بلکه اگر بخواهند از طریق غیبی بدانند، خواهند دانست و یا اگر خدا بخواهد، علم چیزی را در اختیار آنان خواهد گذاشت»<ref>[http://www.porseman.org/showarticle.aspx?id=1210 راهنماشناسی، ص ٧۲].</ref>. | ::::::«برخی از عالمان دینی بر این عقیده اند که علم غیب برای پیامبر و امامان شأنی است؛ یعنی، چنان نیست که همواره هر چیزی را بالفعل بدانند؛ بلکه اگر بخواهند از طریق غیبی بدانند، خواهند دانست و یا اگر خدا بخواهد، علم چیزی را در اختیار آنان خواهد گذاشت»<ref>[http://www.porseman.org/showarticle.aspx?id=1210 راهنماشناسی، ص ٧۲].</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | |||
{{جمع شدن|● آقای حسین واعظی.}} | |||
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[حسین واعظی|واعظی]]]] | |||
آقای '''[[حسین واعظی|واعظی]]'''، در مقاله ''«[[گستره و چگونگی علم امام از منظر كتاب سنت و عقل (مقاله)|گستره و چگونگی علم امام از منظر كتاب سنت و عقل]]»'' در این‌باره گفته است: | |||
::::::«یکی دیگر از تقسیمات علم ، تقسیم آن به فعلی و شأنی است، از علم فعلی به حضوری و احاطی نیز تعبیر شده است. از علم شأنی به غیر حضوری، ارادی و بالقوه و اشائی یاد کرده‌اند. درباره علم [[ائمه|امامان معصوم]] {{عم}} بحث است که آیا علم آنان فعلی و حضوری است یا ارادی و شأنی؟ دونظریه است. بسیاری از دانشمندان و محققان، علم امام را فعلی دانسته‌اند و برخی هم، شأنی بودن آن را پذیرفته‌اند. کسانی که علم امام را فعلی و حضوری دانسته‌اند به دلایل عقلی و نقلی استدلال کرده‌اند. | |||
::::::'''دلایل عقلی:''' | |||
::::::۱. اگر علم امام ارادی باشد، اراده، فرع بر علمِ به مراد است و مرتبه آن متأخر از مرتبه علم و تابع علم خواهد بود؛ زیرا شخص مرید بایستی قبل از اراده، عالم به مراد باشد تا با اراده، مراد را احضار کند. اگر جاهل به مراد باشد، چگونه ممکن است جاهل به شیئ، عالمِ به آن شیئ شود؟ | |||
::::::۲. امام باید افضل اهل زمانش باشد؛ در صورتی که اگر از همه اشیا در تمام زمان‌ها باخبر نباشد، لازم می‌آید که مساوی یا پایین‌تر از برخی افرادی باشد که چیزی را بالفعل می‌داند، ولی امام از آن بی‌خبر است و این خلاف فرض و نقض غرض است. | |||
::::::'''دلایل نقلی''' | |||
::::::تمام دلایل نقلی (آیات و روایات) که بر عمومیت علم امام دلالت می‌کند، فعلیت و حضوری بودن آن را نیز اثبات می‌کند. کسانی که علم امام را اشائی و شأنی می‌دانند، [[آیاتی که مخالفان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)|به دسته‌ای از آیات استدلال کرده‌اند که علم غیب را مخصوص خداوند دانسته و از پیامبر نفی کرده‌اند]].<ref>نمل، ۶۵؛ انعام، ۵۰ و ۵۹؛ فاطر، ۳۸؛ اعراف، ۱۸۸؛ حجر ۲۱.</ref> همچنین به روایاتی استناد کرده‌اند که علم پیامبر و امام را اشائی دانسته‌اند».<ref>[[[گستره و چگونگی علم امام از منظر كتاب سنت و عقل (مقاله)|گستره و چگونگی علم امام از منظر كتاب سنت و عقل]]؛ ص۱۹۰ و ۱۹۱].</ref>. | |||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
نسخهٔ ۹ آوریل ۲۰۱۷، ساعت ۱۱:۵۶
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
| فرق بین علم غیب فعلی و شأنى چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
| مدخل اصلی | علم غیب |
فرق بین علم غیب فعلی و شأنی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- چه تفاوتی بین علم غیب بالفعل و بالقوه وجود دارد؟
- فرق بین علم غیب دائمی و استعدادی چیست؟
- آیا علم غیب بالفعل با علم غیب ارادی تفاوتی دارد؟
- چه تفاوتی بین علم غیب دائمی و اختیاری می‌تواند وجود داشته باشد؟
پاسخ نخست
- آیت‌الله مکارم شیرازی در کتاب «تفسیر نمونه (ج۱۷ و ج۲۵)» در این‌باره گفته است:
- «انبيا و اوليا ممكن است بالفعل بسيارى از اسرار غيب را ندانند، اما هنگامى كه اراده كنند خداوند به آنها تعليم می‌دهد، و البته اين اراده نيز با اذن و رضاى خدا انجام می‌گيرد.[۱]. در حدیثی از امام صادق (ع) می‌خوانیم که یکی از یارانش سؤال کرد: آیا امام علم غیب می‌داند؟ "فرمود: نه، امام علم غیب را "ذاتاً" نمی‌داند، ولی هنگامی که اراده کند چیزی را بداند خدا به او تعلیم می‌دهد" [۲]»[۳]
پاسخ‌های دیگر
| ● آیت الله جوادی آملی؛ |
|---|
|
| ● آیت الله مصباح یزدی؛ |
|---|
 آیت‌الله مصباح یزدی، در «شرح دعای ۴۵ صحیفه سجادیه» در این‌باره گفته است:
|
| ● آیت الله امینی؛ |
|---|
|
| ● حجت الاسلام و المسلمین رفیعی؛ |
|---|
|
| ● حجت الاسلام و المسلمین قدردان قراملکی؛ |
|---|
 حجت الاسلام و المسلمین دکتر قدردان قراملکی، در کتاب «امامت» در این‌باره گفته است:
|
| ● حجت الاسلام و المسلمین دکتر سبحانی؛ |
|---|
 حجت الاسلام و المسلمین دکتر سبحانی در کتاب «منابع علم امامان شیعه» در این‌باره گفته است:
|
| ● آقای کاشفی؛ |
|---|
 آقای کاشفی، در کتاب «راهنماشناسی» در این‌باره گفته است:
|
| ● آقای حسین واعظی. |
|---|
 آقای واعظی، در مقاله «گستره و چگونگی علم امام از منظر كتاب سنت و عقل» در این‌باره گفته است:
|
پرسش‌های وابسته
- اقسام و انواع غیب کدام‌اند؟ (پرسش)
- غیب مطلق چیست؟ (پرسش)
- غیب اضافی یا نسبی چیست؟ (پرسش)
- اقسام و انواع علم غیب کدام‌اند؟ (پرسش)
- علم غیب غیر ذاتی چیست؟ (پرسش)
- آیا علم غیب مراتب و درجات دارد؟ (پرسش)
- فرق علم غیب خدا و علم غیب برگزیدگان خدا چیست؟ (پرسش)
- فرق علم غیب پیامبر با امام چیست؟ (پرسش)
- آیا علم غیب پیامبران بر علم غیب امامان برتری دارد؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم
پانویس
- ↑ تفسیر نمونه، ج٢٥، ص١٤٦
- ↑ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللهِ (ع) عَنِ الْإِمَامِ يَعْلَمُ الْغَيْبَ؟ فَقَالَ:« لَا، وَلكِنْ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَعْلَمَ الشَّيْ‌ءَ، أَعْلَمَهُ اللهُ ذلِكَ».اصول کافی ج۱، ص۶۴۰. «باب نادر فیه ذکر الغیب».
- ↑ تفسیر نمونه، ج ۱۷، ص ۱۰۰.
- ↑ «يُبسَطُ لَنَا العِلمُ فَنَعلَمُ، ويُقبَضُ عَنّا فَلا نَعلَمُ. وقالَ: سِرُّ اللّه ِ عَزَّوجَلَّ أسَرَّهُ إلى جَبرَئيلَ، وأسَرَّهُ جَبرَئيلُ إلى مُحَمَّدٍ (ص)، وأسَرَّهُ مُحَمَّدٌ إلى مَن شاءَ اللّه ُ»؛الکافی، ج۱ ، ص۲۵۸.
- ↑ ادب فنای مقربان ج۳، ص۴۱۸.
- ↑ الکافی، ج۱ ص۲۵۸.
- ↑ شرح دعای ۴۵ صحیفه سجادیه، وبگاه پدیدآورنده
- ↑ بررسی مسائل کلی امامت، ص ۲۹۵- ۲۹۸.
- ↑ اگر امام اراده کند چیزی را بداند خدا او را آگاه می‌گرداند؛ کلینى، الکافی، ج۱، ص ۲.
- ↑ علم غیب ائمه (ع)، دوفصلنامه مطالعات اهل بیت‌شناسی، ص ۱۷ و ۱۸.»
- ↑ نه، ولی هرگاه بخواهد چیزی را بداند خدا آن را باو بیاموزد؛ کافی، ج۱، ص۲۵۸.
- ↑ پاسخ به شبهات کلامی: امامت، ص ۴۶۲.
- ↑ «امامان هرگاه بخواهند چیزى را بدانند به آنها تعلیم داده مى‌شود»؛ کافى، ج١، ص٢۵٨.
- ↑ «هنگامى که امام اراده مى‌کند چیزى را بداند، خدا او را از آن چیز آگاه مى‌کند»؛ کافى، ج ١، ص ٢۵٨.
- ↑ منابع علم امامان شیعه، ص ۸۰.
- ↑ راهنماشناسی، ص ٧۲.
- ↑ نمل، ۶۵؛ انعام، ۵۰ و ۵۹؛ فاطر، ۳۸؛ اعراف، ۱۸۸؛ حجر ۲۱.
- ↑ [[[گستره و چگونگی علم امام از منظر كتاب سنت و عقل (مقاله)|گستره و چگونگی علم امام از منظر كتاب سنت و عقل]]؛ ص۱۹۰ و ۱۹۱].