تعصب در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '==پانویس== {{یادآوری پانویس}}' به '==پانویس== ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{امامت}} | {{امامت}} | ||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | ||
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[تعصب]]''' است. "'''[[تعصب]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[تعصب]]''' است. "'''[[تعصب]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | ||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | ||
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[تعصب در قرآن]] - [[تعصب در | : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[تعصب در قرآن]] - [[تعصب در نهج البلاغه]] - [[تعصب در فقه سیاسی]] - [[تعصب در جامعه‌شناسی اسلامی]]</div> | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
حمیت یا تعصب به معنای [[تکبر]] با غضب آلودگی<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۴۳۲.</ref>، شدت [[قوه غضبیه]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.</ref>، شدت حرارت و [[تعصّب]] در [[دفاع]] از چیزی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۸۹.</ref>. | |||
{{متن قرآن|إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که کافران به ننگ - ننگ جاهلی- دل نهادند» سوره فتح، آیه ۲۶.</ref>. | |||
"[[حمیت جاهلی]]" به معنای [[تعصب]] بی‌حد و غضب‌آلود و سختگیرانه [[کفار]] [[قریش]] به [[اعتقادات]] مذموم خود در [[بت پرستی]] بود به طوری که [[تحمّل]] [[نفی]] [[عبادت]] [[بت‌ها]] و [[عبادت]] خدای واحد از سوی [[پیامبر اسلام]] را نداشتند<ref>سید قطب، فی ظلال القرآن، ج۶، ص۳۲۲۹.</ref> و به اقداماتی نظیر منع ورود [[پیامبر]]{{صل}} و [[مسلمانان]] به [[مسجدالحرام]] و منع از [[ذبح]] [[قربانی]] و... که تا پیش از آن سابقه نداشت، [[دست]] یازیدند و [[هتک حرمت]] [[حرم]] و [[ماه‌های حرام]] را مرتکب شدند<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۶، ص۱۹۸.</ref>. [[خداوند متعال]] در مقابل این [[تعصب]] [[کور]] و متکبرانه، سکینه و [[آرامش]] [[ایمانی]] را در [[دل]] [[مؤمنان]] جای داد و به آنان [[وعده]] [[فتح]] و [[پیروزی]] داد: {{متن قرآن|فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>« خداوند، آرامش خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان فرو فرستاد» سوره فتح، آیه ۲۶.</ref>. | |||
*"[[حمیت جاهلی]]" در [[قرآن]] به عنوان مانع [[هدایت]] و [[دعوت الهی]] مذّمت شده است؛ ولی در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] [[حمیّت]] و [[عصبیت]] مثبت به عنوان منشأ [[قدرت]] و تشکیل [[دولت]]، در نظریات [[سیاسی]] [[اندیشمندان مسلمان]] به‌خصوص [[ابن خلدون]] مورد بررسی و تأکید قرار گرفته است<ref>آن لمبتون، دولت و حکومت در اسلام، ص۲۷۱.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۴۱-۲۴۲.</ref> | *"[[حمیت جاهلی]]" در [[قرآن]] به عنوان مانع [[هدایت]] و [[دعوت الهی]] مذّمت شده است؛ ولی در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] [[حمیّت]] و [[عصبیت]] مثبت به عنوان منشأ [[قدرت]] و تشکیل [[دولت]]، در نظریات [[سیاسی]] [[اندیشمندان مسلمان]] به‌خصوص [[ابن خلدون]] مورد بررسی و تأکید قرار گرفته است<ref>آن لمبتون، دولت و حکومت در اسلام، ص۲۷۱.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۴۱-۲۴۲.</ref> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
#[[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: مدخل]] | [[رده: مدخل]] | ||
[[رده:تعصب]] | [[رده:تعصب]] | ||
نسخهٔ ۹ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۴۱
مقدمه
حمیت یا تعصب به معنای تکبر با غضب آلودگی[۱]، شدت قوه غضبیه[۲]، شدت حرارت و تعصّب در دفاع از چیزی[۳].
﴿إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ﴾[۴].
"حمیت جاهلی" به معنای تعصب بی‌حد و غضب‌آلود و سختگیرانه کفار قریش به اعتقادات مذموم خود در بت پرستی بود به طوری که تحمّل نفی عبادت بت‌ها و عبادت خدای واحد از سوی پیامبر اسلام را نداشتند[۵] و به اقداماتی نظیر منع ورود پیامبر(ص) و مسلمانان به مسجدالحرام و منع از ذبح قربانی و... که تا پیش از آن سابقه نداشت، دست یازیدند و هتک حرمت حرم و ماه‌های حرام را مرتکب شدند[۶]. خداوند متعال در مقابل این تعصب کور و متکبرانه، سکینه و آرامش ایمانی را در دل مؤمنان جای داد و به آنان وعده فتح و پیروزی داد: ﴿فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ﴾[۷].
- "حمیت جاهلی" در قرآن به عنوان مانع هدایت و دعوت الهی مذّمت شده است؛ ولی در فرهنگ سیاسی حمیّت و عصبیت مثبت به عنوان منشأ قدرت و تشکیل دولت، در نظریات سیاسی اندیشمندان مسلمان به‌خصوص ابن خلدون مورد بررسی و تأکید قرار گرفته است[۸].[۹]
منابع
پانویس
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۴۳۲.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۸۹.
- ↑ «(یاد کن) آنگاه را که کافران به ننگ - ننگ جاهلی- دل نهادند» سوره فتح، آیه ۲۶.
- ↑ سید قطب، فی ظلال القرآن، ج۶، ص۳۲۲۹.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۶، ص۱۹۸.
- ↑ « خداوند، آرامش خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان فرو فرستاد» سوره فتح، آیه ۲۶.
- ↑ آن لمبتون، دولت و حکومت در اسلام، ص۲۷۱.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۴۱-۲۴۲.