شعب در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = شعب
| موضوع مرتبط = شعب
| عنوان مدخل  = [[شعب]]
| عنوان مدخل  = شعب
| مداخل مرتبط = [[شعب در قرآن]] - [[شعب در حدیث]] - [[شعب در فقه سیاسی]]  
| مداخل مرتبط = [[شعب در فقه سیاسی]]  
| پرسش مرتبط  = شعب (پرسش)
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
تفرّق و پراکندگی و [[اجتماع]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.</ref>؛ بنابراین از اضداد است. عده‌ای اصل آن را به معنای "مجتمع متشکل از تقسیمات [[اجتماع]] دیگر" گرفته‌اند، تا هر دو معنای [[اجتماع]] و تفریق در آن گرد آید<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.</ref>.
تفرّق و پراکندگی و [[اجتماع]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.</ref>؛ بنابراین از اضداد است. عده‌ای اصل آن را به معنای "مجتمع متشکل از تقسیمات [[اجتماع]] دیگر" گرفته‌اند، تا هر دو معنای [[اجتماع]] و تفریق در آن گرد آید<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.</ref>.


خط ۱۳: خط ۱۳:
کلمه [[شعب]] در اصطلاح به معنای تیره مانند [[عرب]]، [[عجم]]، ترک<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.</ref> و نژاد مانند سفید، سیاه، زرد<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.</ref> و [[جماعت]] بزرگ‌تر از [[قبیله]] آمده است. ترتیب گروه‌های [[انسانی]] در [[زبان عربی]] چنین است (هر یک در درون مجموعه بزرگتر جای دارد): [[شعب]]، [[قبیله]]، عماره، بطن ([[حیّ]])، فَخِذ، [[فصیله]] ([[خاندان]])<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۵۰۰.</ref>.
کلمه [[شعب]] در اصطلاح به معنای تیره مانند [[عرب]]، [[عجم]]، ترک<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.</ref> و نژاد مانند سفید، سیاه، زرد<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.</ref> و [[جماعت]] بزرگ‌تر از [[قبیله]] آمده است. ترتیب گروه‌های [[انسانی]] در [[زبان عربی]] چنین است (هر یک در درون مجموعه بزرگتر جای دارد): [[شعب]]، [[قبیله]]، عماره، بطن ([[حیّ]])، فَخِذ، [[فصیله]] ([[خاندان]])<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۵۰۰.</ref>.


مفهوم [[آیه]] سیزده [[سوره حجرات]] را عده‌ای از [[مفسران]]، [[نفی]] [[تفاخر]] به قومیت و [[فامیل]] می‌دانند. معنای [[آیه]] این است که ما شما را از یک [[پدر]] و [[مادر]] به وجود آوردیم و در [[قبایل]] و شعوب مختلف قرار دادیم تا یکدیگر را باز‌شناسید؛ نه اینکه به [[قبیله]] و [[خاندان]] خود [[تفاخر]] کنید. تقسیم [[قبایل]] و شعوب برای تکمیل اجتماعات [[انسانی]] از طریق [[ارتباطات]] متقابل [[اقتصادی]]، [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] و تأمین نیازهای مختلف یکدیگر با استعدادها و تخصص‌ها و امکانات [[جوامع]] دیگر است<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۶۶-۳۶۷.</ref>
مفهوم [[آیه]] سیزده [[سوره حجرات]] را عده‌ای از [[مفسران]]، [[نفی]] [[تفاخر]] به قومیت و [[فامیل]] می‌دانند. معنای [[آیه]] این است که ما شما را از یک [[پدر]] و [[مادر]] به وجود آوردیم و در [[قبایل]] و شعوب مختلف قرار دادیم تا یکدیگر را باز‌شناسید؛ نه اینکه به [[قبیله]] و [[خاندان]] خود [[تفاخر]] کنید. تقسیم [[قبایل]] و شعوب برای تکمیل اجتماعات [[انسانی]] از طریق [[ارتباطات]] متقابل [[اقتصادی]]، [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] و تأمین نیازهای مختلف یکدیگر با استعدادها و تخصص‌ها و امکانات [[جوامع]] دیگر است<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص ۳۶۶-۳۶۷.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۳: خط ۲۳:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده: مدخل]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:شعب]]
[[رده:قبیله]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۳۷

مقدمه

تفرّق و پراکندگی و اجتماع[۱]؛ بنابراین از اضداد است. عده‌ای اصل آن را به معنای "مجتمع متشکل از تقسیمات اجتماع دیگر" گرفته‌اند، تا هر دو معنای اجتماع و تفریق در آن گرد آید[۲].

وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا[۳].

کلمه شعب در اصطلاح به معنای تیره مانند عرب، عجم، ترک[۴] و نژاد مانند سفید، سیاه، زرد[۵] و جماعت بزرگ‌تر از قبیله آمده است. ترتیب گروه‌های انسانی در زبان عربی چنین است (هر یک در درون مجموعه بزرگتر جای دارد): شعب، قبیله، عماره، بطن (حیّ)، فَخِذ، فصیله (خاندان)[۶].

مفهوم آیه سیزده سوره حجرات را عده‌ای از مفسران، نفی تفاخر به قومیت و فامیل می‌دانند. معنای آیه این است که ما شما را از یک پدر و مادر به وجود آوردیم و در قبایل و شعوب مختلف قرار دادیم تا یکدیگر را باز‌شناسید؛ نه اینکه به قبیله و خاندان خود تفاخر کنید. تقسیم قبایل و شعوب برای تکمیل اجتماعات انسانی از طریق ارتباطات متقابل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و تأمین نیازهای مختلف یکدیگر با استعدادها و تخصص‌ها و امکانات جوامع دیگر است[۷].[۸]

منابع

پانویس

  1. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.
  2. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.
  3. «شما را گروه‌ها و قبیله‌ها کردیم تا یکدیگر را باز شناسید» سوره حجرات، آیه ۱۳.
  4. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.
  5. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.
  6. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۵۰۰.
  7. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۶.
  8. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص ۳۶۶-۳۶۷.