معذر: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۰

مقدمه

کسی که عذر موجّهی برای کارش ندارد^[۱] یا عذر او پذیرفته نیست، عذرتراش^[۲]. اصل آن "عذر" به معنای توجیه عمل خطا یا مکروه و حمل آن بر خیر و صلاح (در رأی، اخلاق و قول، عمل)^[۳].

وَجَاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ^[۴].

در فرهنگ قرآنی افرادی که از زیر بار مسئولیت‌های سیاسی و اجتماعی شانه خالی می‌کنند و برای خود حجت و دلیل و عذر می‌بافند، مذموم و مطرود هستند. معذور کسی است که عذر و دلیل روشن و کافی برای انجام‌ندادن کاری دارد؛ ولی معذّر دلیل قانع‌کننده‌ای برای عمل خود ندارد و مقصّر است^[۵].

از اوصاف ضد ارزشی و نکوهیده در فرهنگ سیاسی قرآن، توجیه عمل بد با بهانه و همچنین عذرتراشی برای کوتاهی و تقصیر از انجام وظایف و تکالیف است.^[۶]

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۵۲۵.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۸۱۵.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۷۰.
↑ «عذرآوران از تازیان بیابان‌نشین آمدند تا به آنان اجازه (ی جهاد) داده شود و آنان که به خداوند و پیامبرش دروغ گفته بودند خانه‌نشین شدند! به زودی از (میان) ایشان به کافران عذابی دردناک خواهد رسید» سوره توبه، آیه ۹۰.
↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱۰، ص۳۴۶.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۸۷.

[1] ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۵۲۵.

[2] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۸۱۵.

[3] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۷۰.

[4] «عذرآوران از تازیان بیابان‌نشین آمدند تا به آنان اجازه (ی جهاد) داده شود و آنان که به خداوند و پیامبرش دروغ گفته بودند خانه‌نشین شدند! به زودی از (میان) ایشان به کافران عذابی دردناک خواهد رسید» سوره توبه، آیه ۹۰.

[5] وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱۰، ص۳۴۶.

[6] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۸۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[معذر در قرآن]] - [[معذر در حدیث]] - [[معذر در فقه سیاسی]] | پرسش مرتبط  = معذر (پرسش)}}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
 کسی که عذر موجّهی برای کارش ندارد<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۵۲۵.</ref> یا عذر او پذیرفته نیست، عذرتراش<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۸۱۵.</ref>. اصل آن "عذر" به معنای توجیه عمل [[خطا]] یا [[مکروه]] و حمل آن بر خیر و [[صلاح]] (در [[رأی]]، [[اخلاق]] و قول، عمل)<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۷۰.</ref>.
-{{متن قرآن|وَجَاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ}}<ref>«عذرآوران از تازیان بیابان‌نشین  آمدند تا به آنان اجازه (ی جهاد) داده شود و آنان که به خداوند و پیامبرش دروغ گفته بودند خانه‌نشین شدند! به زودی از (میان) ایشان به کافران عذابی دردناک خواهد رسید» سوره توبه، آیه ۹۰.</ref>.
+{{متن قرآن|وَجَاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ}}<ref>«عذرآوران از تازیان بیابان‌نشین آمدند تا به آنان اجازه (ی جهاد) داده شود و آنان که به خداوند و پیامبرش دروغ گفته بودند خانه‌نشین شدند! به زودی از (میان) ایشان به کافران عذابی دردناک خواهد رسید» سوره توبه، آیه ۹۰.</ref>.
 در [[فرهنگ]] [[قرآنی]] افرادی که از زیر بار مسئولیت‌های [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] شانه خالی می‌کنند و برای خود [[حجت]] و [[دلیل]] و عذر می‌بافند، مذموم و مطرود هستند. معذور کسی است که عذر و دلیل روشن و کافی برای انجام‌ندادن کاری دارد؛ ولی معذّر دلیل قانع‌کننده‌ای برای عمل خود ندارد و مقصّر است<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱۰، ص۳۴۶.</ref>.