اسماعیل بن عثمان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۵

آشنایی اجمالی

برخی اسماعیل بن عثمان بن أبان را با اسماعیل بن عمر بن ابان کلبی متحد می‌‌دانند.^[۱] شیخ طوسی نام وی را در زمره راویانی ذکر کرده که از ائمه(ع) روایت نکرده‌اند.^[۲] ابن داوود نیز وی را فردی مُهمل و ناشناخته دانسته است.^[۳] از اساتید و شاگردان احتمالی او نیز سخنی به میان نیامده، تنها شیخ طوسی نقل کرده که احمد بن میثم از وی روایاتی نقل کرده است.^[۴]

اسماعیل دارای تألیفی نیز بوده است که تحت عنوان اصل از آن یاد شده است.^[۵] تاریخ وفات وی نیز معلوم نیست، ولی به استناد آنکه حمید بن زیاد از احمد بن میثم روایت کرده^[۶] و احمد بن میثم نیز از اسماعیل نقل کرده، می‌‌توان وی را از رجال قرن سوم به شمار آورد.^[۷]

منابع

جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

↑ معجم رجال الحدیث ۳/۱۶۲.
↑ رجال الطوسی ۴۵۳.
↑ رجال ابن داوود ۵۷.
↑ رجال الطوسی ۴۵۳.
↑ الفهرست (طوسی) ۱۵ معالم العلماء ۱۰.
↑ الذریعه ۲/۱۴۲.
↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۱۷۶.

[1] معجم رجال الحدیث ۳/۱۶۲.

[2] رجال الطوسی ۴۵۳.

[3] رجال ابن داوود ۵۷.

[4] رجال الطوسی ۴۵۳.

[5] الفهرست (طوسی) ۱۵ معالم العلماء ۱۰.

[6] الذریعه ۲/۱۴۲.

[7] جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۱۷۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[اسماعیل بن عثمان در تراجم و رجال]] | پرسش مرتبط  = }}
 == آشنایی اجمالی ==
-اسماعیل بن عثمان، تنها در یک سند [[تفسیر کنز الدقائق]] و به نقل از [[تأویل الآیات الظاهرة]] یاد شده است:
+برخی [[اسماعیل بن عثمان بن أبان]] را با [[اسماعیل بن عمر بن ابان کلبی]] [[متحد]] می‌‌دانند.<ref>معجم رجال الحدیث ۳/۱۶۲.</ref> [[شیخ طوسی]] نام وی را در زمره راویانی ذکر کرده که از [[ائمه]]{{ع}} [[روایت]] نکرده‌اند.<ref>رجال الطوسی ۴۵۳.</ref> [[ابن داوود]] نیز وی را فردی مُهمل و ناشناخته دانسته است.<ref>رجال ابن داوود ۵۷.</ref> از [[اساتید]] و شاگردان احتمالی او نیز سخنی به میان نیامده، تنها شیخ طوسی نقل کرده که [[احمد بن میثم]] از وی روایاتی نقل کرده است.<ref>رجال الطوسی ۴۵۳.</ref>
-{{متن حدیث| قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ رَحِمَهُ اللَّهُ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ الْوَاسِطِيُّ عَنْ زَكَرِيَّا بْنِ يَحْيَى عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عَمَّارٍ الدُّهْنِيِّ عَنْ أَبِي الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: قُلْتُ لَهُ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ}}<ref>به راستی خداوند از مؤمنان خشنود شد هنگامی که با تو در زیر آن درخت بیعت می‌کردند پس آنچه در دل داشتند معلوم داشت، از این رو آرامش را بر آنها فرو فرستاد و به پیروزی زودرسی پاداششان داد سوره فتح، آیه ۱۸.</ref> كَمْ كَانُوا قَالَ أَلْفاً وَ مِائَتَيْنِ قُلْتُ هَلْ كَانَ فِيهِمْ عَلِيٌّ{{ع}} قَالَ نَعَمْ عَلِيٌّ سَيِّدُهُمْ وَ شَرِيفُهُمْ}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۲، ص۲۸۸ به نقل از تأویل الآیات الظاهره، ج۲، ص۵۷۷.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۴ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۴، ص 181.</ref>
+اسماعیل دارای تألیفی نیز بوده است که تحت عنوان اصل از آن یاد شده است.<ref>الفهرست (طوسی) ۱۵ معالم العلماء ۱۰.</ref> [[ تاریخ]] [[وفات]] وی نیز معلوم نیست، ولی به استناد آنکه [[حمید بن زیاد]] از [[احمد بن میثم]] روایت کرده<ref>الذریعه ۲/۱۴۲.</ref> و احمد بن میثم نیز از اسماعیل نقل کرده، می‌‌توان وی را از [[رجال]] [[قرن سوم]] به شمار آورد.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۱۷۶.</ref>
-==شرح حال [[راوی]]==
-در [[کتاب‌های رجالی شیعه]]، عنوان اسماعیل بن عثمان منحصر در [[اسماعیل بن عثمان بن ابان]] است که در [[رجال طوسی|الرجال]]<ref>{{عربی|باب من لم یرو عنهم{{عم}}؛ (إسماعیل بن عثمان بن أبان، روی عنه أحمد بن میثم)}}؛ (رجال الطوسی، ص۴۱۵، ش۶۰۰۵).</ref> و [[الفهرست]] [[شیخ طوسی]]<ref>{{عربی|إسماعیل بن عثمان بن أبان. له أصل، رواه لنا أحمد بن عبدون، عن أبی طالب الأنباری، عن حمید بن زیاد، عن أحمد بن میثم، عنه}}؛ (الفهرست (طوسی)، ص۳۸، ش۵۱).</ref> ذکر شده و با [[اسماعیل بن عمر بن ابان]] [[متحد]] است<ref>ر.ک: معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۶۸، (ش۱۳۹۱)، ص۷۷، (ش۱۴۰۴)؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۸۷، (ش ۸۵۵)، ص۹۵، (ش ۸۶۲).</ref> که در [[الرجال نجاشی]] آمده است<ref>{{عربی|إسماعیل بن عمر بن أبان الکلبی واقف روی أبوه عن أبی عبدالله و أبی الحسن{{عم}}... حدثنا حمید قال: حدثنا أحمد بن میثم بن أبی نعیم عنه}}؛ (رجال النجاشی، ص۲۸، ش۵۵).</ref>
-و در [[کتاب‌های رجالی]] [[اهل سنت]] مشترک میان شماری از [[راویان]] است که [[اسماعیل بن عثمان بن زائده]]<ref>الجرح و التعدیل، ج۲، ص۱۸۹، ش۶۳۹.</ref>، [[اسماعیل بن عثمان عسکری]]<ref>الجرح و التعدیل، ج۶، ص۳۰۰، ش۱۶۶۴.</ref>، [[اسماعیل بن عثمان نیسابوری]]<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۵۰، ص۱۷۳.</ref> و [[اسماعیل بن عثمان عدوی]] از آنهایند<ref>المعجم الکبیر، ج۲۵، ص۴۵.</ref>؛ ولی هیچ قرینه و شاهدی بر [[اتحاد]] اسماعیل بن عثمان که در [[سند روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] ذکر شده، با یکی از عناوین مذکور به دست نیامده است، پس از [[راویان مهمل]] شمرده می‌شود.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۴ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۴، ص 181-182.</ref>
 == منابع ==
 {{منابع}}
-# [[پرونده: IM009728.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۴ (کتاب)|'''رجال تفسیری ج۴''']]
+# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
 {{پایان منابع}}