ابوعبس بن جبر اوسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابی حاتم' به 'ابن ابی‌حاتم') |
جز (جایگزینی متن - 'توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه' به 'توضیح تصویر = تصویری کهن از مدینه') |
||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابوعبس بن جبر اوسی در تراجم و رجال]] - [[ابوعبس بن جبر اوسی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوعبس بن جبر اوسی | مداخل مرتبط = [[ابوعبس بن جبر اوسی در تراجم و رجال]] - [[ابوعبس بن جبر اوسی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوعبس بن جبر اوسی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویری کهن از [[مدینه]] | |||
| نام کامل = ابوعبس بن جبر اوسی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[اوس]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = | |||
| مادر = [[لیلی بنت رافع بن عمرو بن عدی]] | |||
| همسر = {{فهرست جعبه| [[ام‌عیسی بنت مسلمة بن سلمه]] | [[ام‌حارث بنت محمد بن مسلمه]] }} | |||
| پسر = {{فهرست جعبه افقی| [[محمد بن ابوعبس بن جبر اوسی|محمد]] | [[محمود بن ابوعبس بن جبر اوسی|محمود]] | [[عبیدالله بن بن ابوعبس بن جبر اوسی|عبیدالله]] | [[زید بن ابوعبس بن جبر اوسی|زید]] | [[حمیده بن ابوعبس بن جبر اوسی|حمیده]] }} | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = [[۲۳ سال پیش از بعثت]] | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[مدینه]] | |||
| تاریخ درگذشت = [[۳۴ هجری]] | |||
| محل درگذشت = [[مدینه]] | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = ۷۰ سال | |||
| محل دفن = [[قبرستان بقیع]] | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[جنگ بدر]] | [[جنگ احد]] | [[جنگ خندق]] }} | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
| خط ۱۰: | خط ۵۸: | ||
[[صالح]] مولای توأمه می‌گوید: ابوعبس [[بیمار]] شد. عثمان به [[عیادت]] او آمد و از حالش پرسید؟ ابوعبس گفت: خوبم، جز اینکه [[عقل]] ما، بین ما و کارگزارانمان نابود شد و [[رهایی]] از آن ممکن نیست<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳.</ref>. او در [[سال ۳۴ هجری]] به [[روزگار]] [[خلافت عثمان]] در هفتاد سالگی درگذشت. با توجه به سال درگذشت و مدت [[عمر]] او، باید ۲۳ سال [[پیش از بعثت]] به [[دنیا]] آمده باشد. عثمان بر جنازه ابوعبس [[نماز]] خواند و [[ابوبردة بن نیار]] همراه برخی از [[صحابه]] دیگر، او را در [[قبرستان بقیع]] [[دفن]] کردند<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۳۱؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۹۹.</ref>. | [[صالح]] مولای توأمه می‌گوید: ابوعبس [[بیمار]] شد. عثمان به [[عیادت]] او آمد و از حالش پرسید؟ ابوعبس گفت: خوبم، جز اینکه [[عقل]] ما، بین ما و کارگزارانمان نابود شد و [[رهایی]] از آن ممکن نیست<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳.</ref>. او در [[سال ۳۴ هجری]] به [[روزگار]] [[خلافت عثمان]] در هفتاد سالگی درگذشت. با توجه به سال درگذشت و مدت [[عمر]] او، باید ۲۳ سال [[پیش از بعثت]] به [[دنیا]] آمده باشد. عثمان بر جنازه ابوعبس [[نماز]] خواند و [[ابوبردة بن نیار]] همراه برخی از [[صحابه]] دیگر، او را در [[قبرستان بقیع]] [[دفن]] کردند<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۳۱؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۹۹.</ref>. | ||
اعقاب ابوعیس در [[مدینه]] و [[بغداد]] ساکن شدند<ref>ذهبی، سیر، ج۱، ص۱۸۹.</ref>. برخی از [[فرزندان]] او عبارت‌اند از: [[محمد بن ابوعبس بن جبر اوسی|محمد]] و [[محمود بن ابوعبس بن جبر اوسی|محمود]] که مادرشان ام‌عیسی، [[خواهر]] [[محمد بن مسلمة بن سلمه]] است؛ [[عبیدالله بن بن ابوعبس بن جبر اوسی|عبیدالله]] که مادرش ام‌حارث دختر [[محمد بن مسلمه]] است؛ و [[زید بن ابوعبس بن جبر اوسی|زید]] و [[حمیده بن ابوعبس بن جبر اوسی|حمیده]] که نام مادرشان نقل نشده است<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳.</ref>. أبوعبس می‌گوید: از [[رسول خدا]] {{صل}} شنیدم که فرمود: | اعقاب ابوعیس در [[مدینه]] و [[بغداد]] ساکن شدند<ref>ذهبی، سیر، ج۱، ص۱۸۹.</ref>. برخی از [[فرزندان]] او عبارت‌اند از: [[محمد بن ابوعبس بن جبر اوسی|محمد]] و [[محمود بن ابوعبس بن جبر اوسی|محمود]] که مادرشان ام‌عیسی، [[خواهر]] [[محمد بن مسلمة بن سلمه]] است؛ [[عبیدالله بن بن ابوعبس بن جبر اوسی|عبیدالله]] که مادرش ام‌حارث دختر [[محمد بن مسلمه]] است؛ و [[زید بن ابوعبس بن جبر اوسی|زید]] و [[حمیده بن ابوعبس بن جبر اوسی|حمیده]] که نام مادرشان نقل نشده است<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳.</ref>. أبوعبس می‌گوید: از [[رسول خدا]] {{صل}} شنیدم که فرمود: «کسی که پاهایش را در [[راه خدا]] غبارآلود کند، [[خداوند]] پاهایش را بر [[آتش]] [[حرام]] می‌کند»<ref>{{متن حدیث|مَنِ اِغْبَرَّتْ قَدَمَاهُ فِی سَبِیلِ اَللَّهِ حَرَّمَهُمَا اَللَّهُ عَلَی اَلنَّارِ}}؛ بخاری، ج۱، ص۲۱۸؛ بیهقی، ج۹، ص۱۶۲.</ref>. همچنین او [[روایت]] دیگری درباره [[کوه]] [[أحد]]<ref>احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۷۹؛ بخاری، ج۱، ص۲۱۸؛ ابن قانع، ج۲، ص۱۴۵.</ref> و [[قبح]] ترک [[نماز جمعه]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۹۷۶.</ref> از رسول خدا نقل کرده است. [[زید]] فرزند ابوعبس و [[عبایة بن رفاعة بن رافع]]، از او روایت دارند<ref>مزی، ج۳۴، ص۴۶؛ ذهبی، الکاشف، ج۲، ص۴۴۱.</ref><ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوعبس بن جبر اوسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۲۹-۴۳۰.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۱۹: | خط ۶۷: | ||
* [[زید بن ابوعبس بن جبر اوسی]] (فرزند) | * [[زید بن ابوعبس بن جبر اوسی]] (فرزند) | ||
* [[حمیده بن ابوعبس بن جبر اوسی]] (فرزند) | * [[حمیده بن ابوعبس بن جبر اوسی]] (فرزند) | ||
* [[اوس]] (قبیله) | |||
* [[لیلی بنت رافع بن عمرو بن عدی]] (مادر) | |||
* [[ام‌عیسی بنت مسلمة بن سلمه]] (همسر) | |||
* [[ام‌حارث بنت محمد بن مسلمه]] (همسر) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
| خط ۳۱: | خط ۸۳: | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:اوس]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۶
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوعبس بن جبر اوسی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوعبس بن جبر اوسی در تراجم و رجال - ابوعبس بن جبر اوسی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ابوعبس بن جبر اوسی | |
|---|---|
 تصویری کهن از مدینه | |
| نام کامل | ابوعبس بن جبر اوسی |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | اوس |
| مادر | لیلی بنت رافع بن عمرو بن عدی |
| همسر | |
| پسر | |
| تاریخ تولد | ۲۳ سال پیش از بعثت |
| محل زندگی | مدینه |
| درگذشت | ۳۴ هجری، مدینه |
| طول عمر | ۷۰ سال |
| محل آرامگاه | قبرستان بقیع |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
| حضور در جنگ | |
مقدمه
وی از تیره بنی حارثة بن حارث بن خزرج اوسی است[۱]. برخی نام پدر او را جابر گفته‌اند[۲]. نام ابوعبس در جاهلیت عبدالعزی[۳] و به قولی معبد[۴] بود که رسول خدا (ص) او را عبدالرحمان نامید[۵]. برخی نیز نام او را عبدالله گفته‌اند[۶]، اما تصریح شده که عبدالرحمان صحیح است[۷]. نام مادرش لیلی، دختر رافع بن عمرو بن عدی است. او پیش از ظهور اسلام، به عربی می‌نوشت[۸]. ابوعبس، همزمان با اسلام مردم مدینه مسلمان شد و به کمک ابوبردة بن نیار، بت‌های بنی حارثه را شکست[۹].
رسول خدا (ص) میان او و خنیس بن حذافه، که قبل از دارارقم مسلمان شد، پیمان برادری بست[۱۰]. ابوعبس در بدر[۱۱]، أحد، خندق و دیگر غزوه‌های پیامبر، از جمله در سریه قطن به فرماندهی ابوسلمه[۱۲] شرکت داشت. او هنگام شرکت در بدر، ۴۸ ساله بود. ابوعبس از بزرگان صحابه پیامبر شمرده شده است[۱۳]. او موهای خود را با حنا رنگ می‌کرد[۱۴].
ابوعبس از کسانی است که در ربیع الاول سال سوم هجرت، در کشتن کعب بن اشرف یهودی همراه تنی چند از اوس به فرماندهی محمد بن مسلمه انصاری شرکت داشت[۱۵]. گفته شده او در زمان رسول خدا (ص) نابینا شد و حضرت عصایی به او داد تا در راه رفتن از آن کمک بگیرد[۱۶]، اما کارگزاری او در جمع‌آوری زکات در زمان خلافت عمر و عثمان[۱۷]، باکور شدنش سازگار نیست.
صالح مولای توأمه می‌گوید: ابوعبس بیمار شد. عثمان به عیادت او آمد و از حالش پرسید؟ ابوعبس گفت: خوبم، جز اینکه عقل ما، بین ما و کارگزارانمان نابود شد و رهایی از آن ممکن نیست[۱۸]. او در سال ۳۴ هجری به روزگار خلافت عثمان در هفتاد سالگی درگذشت. با توجه به سال درگذشت و مدت عمر او، باید ۲۳ سال پیش از بعثت به دنیا آمده باشد. عثمان بر جنازه ابوعبس نماز خواند و ابوبردة بن نیار همراه برخی از صحابه دیگر، او را در قبرستان بقیع دفن کردند[۱۹].
اعقاب ابوعیس در مدینه و بغداد ساکن شدند[۲۰]. برخی از فرزندان او عبارت‌اند از: محمد و محمود که مادرشان ام‌عیسی، خواهر محمد بن مسلمة بن سلمه است؛ عبیدالله که مادرش ام‌حارث دختر محمد بن مسلمه است؛ و زید و حمیده که نام مادرشان نقل نشده است[۲۱]. أبوعبس می‌گوید: از رسول خدا (ص) شنیدم که فرمود: «کسی که پاهایش را در راه خدا غبارآلود کند، خداوند پاهایش را بر آتش حرام می‌کند»[۲۲]. همچنین او روایت دیگری درباره کوه أحد[۲۳] و قبح ترک نماز جمعه[۲۴] از رسول خدا نقل کرده است. زید فرزند ابوعبس و عبایة بن رفاعة بن رافع، از او روایت دارند[۲۵][۲۶]
جستارهای وابسته
- محمد بن ابوعبس بن جبر اوسی (فرزند)
- محمود بن ابوعبس بن جبر اوسی (فرزند)
- عبیدالله بن بن ابوعبس بن جبر اوسی (فرزند)
- زید بن ابوعبس بن جبر اوسی (فرزند)
- حمیده بن ابوعبس بن جبر اوسی (فرزند)
- اوس (قبیله)
- لیلی بنت رافع بن عمرو بن عدی (مادر)
- ام‌عیسی بنت مسلمة بن سلمه (همسر)
- ام‌حارث بنت محمد بن مسلمه (همسر)
منابع
پانویس
- ↑ واقدی، ج۱، ص۱۵۸.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۱۹۸.
- ↑ مزی، ج۳۴، ص۴۶؛ ابن حجر، ج۷، ص۲۲.
- ↑ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۲۵۴.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۱۴۵؛ ابن ابی‌حاتم، ج۵، ص۲۲۰؛ ابن حجر، ج۷، ص۲۲۲.
- ↑ حاکم نیشابوری، ج۳، ص۳۵۰؛ مناری، ج۱، ص۳۴۱.
- ↑ ابن حجر، فتح، ج۲، ص۳۵۲.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۷۱.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۰۰؛ ذهبی، سیر، ج۱، ص۱۸۹.
- ↑ واقدی، ج۱، ص۱۵۸.
- ↑ واقدی، ج۱، ص۳۴۱.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۷۰؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۹۹.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۴۴.
- ↑ واقدی، ج۱، ص۱۸۷؛ ابن هشام، ج۳، ص۵۸؛ ابن حبیب، ص۲۸۲؛ ابن قانع، ج۲، ص۱۴۴. درباره نحوه قتل کعب؛ ر. ک: عبدالرزاق صنعانی، ج۵، ص۲۰۴؛ طبری، جامع، ج۴، ص۲۶۸.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۲۲۲.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۳۱؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۹۹.
- ↑ ذهبی، سیر، ج۱، ص۱۸۹.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۴۳.
- ↑ «مَنِ اِغْبَرَّتْ قَدَمَاهُ فِی سَبِیلِ اَللَّهِ حَرَّمَهُمَا اَللَّهُ عَلَی اَلنَّارِ»؛ بخاری، ج۱، ص۲۱۸؛ بیهقی، ج۹، ص۱۶۲.
- ↑ احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۷۹؛ بخاری، ج۱، ص۲۱۸؛ ابن قانع، ج۲، ص۱۴۵.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۷۶.
- ↑ مزی، ج۳۴، ص۴۶؛ ذهبی، الکاشف، ج۲، ص۴۴۱.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «ابوعبس بن جبر اوسی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۲۹-۴۳۰.