دین حضرت آدم: تفاوت میان نسخه‌ها

 
خط ۹: خط ۹:
[[قرآن کریم]] درباره [[نبوت]] [[حضرت آدم]] {{ع}} و [[دین]] او بیان صریحی ندارد؛ اما مواردی مانند [[خلیفه خدا]] بودن وی در [[زمین]]: {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم، گفتند: آیا کسی را در آن می‌گماری که در آن تباهی می‌کند و خون‌ها می‌ریزد در حالی که ما تو را با سپاس، به پاکی می‌ستاییم و تو را پاک می‌شمریم؛ فرمود: من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید؛ سوره بقره، آیه ۳۰.</ref>، {{متن قرآن|قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ}}<ref> فرمود: ای آدم! آنان را از نام‌های اینان آگاه ساز! و چون آنان را از نام‌های اینان آگاهانید فرمود:آیا به شما نگفته بودم که من نهان آسمان‌ها و زمین را می‌دانم و از آنچه آشکار می‌کنید و پوشیده می‌داشتید آگاهم؟؛ سوره بقره، آیه ۳۳.</ref>، [[سخن گفتن]] [[خدا]] با او: {{متن قرآن|وَيَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ فَكُلاَ مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلاَ تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ}}<ref> و ای آدم! تو و همسرت در بهشت جای گزینید و از هر جا خواهید بخورید و به این درخت نزدیک نشوید که از ستمکاران خواهید شد؛ سوره اعراف، آیه ۱۹.</ref>.<ref>الميزان، ج۱، ص۱۵۰؛ التحرير والتنوير، ج۸، ص۴۱.</ref> و نام بردن از وی در کنار [[حضرت نوح]] {{ع}} و [[آل ابراهيم]] و [[آل عمران]] به عنوان [[برگزیده خدا]]: {{متن قرآن|قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ}}<ref> فرمود: ای آدم! آنان را از نام‌های اینان آگاه ساز! و چون آنان را از نام‌های اینان آگاهانید فرمود:آیا به شما نگفته بودم که من نهان آسمان‌ها و زمین را می‌دانم و از آنچه آشکار می‌کنید و پوشیده می‌داشتید آگاهم؟؛ سوره بقره، آیه ۳۳.</ref> [[دلیل]] [[پیامبری]] آن حضرت معرفی شده است<ref>مجمع البیان، ج۲، ص۲۷۷؛ نور الثقلین، ج۵، ص ۵۶۲.</ref>.  
[[قرآن کریم]] درباره [[نبوت]] [[حضرت آدم]] {{ع}} و [[دین]] او بیان صریحی ندارد؛ اما مواردی مانند [[خلیفه خدا]] بودن وی در [[زمین]]: {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم، گفتند: آیا کسی را در آن می‌گماری که در آن تباهی می‌کند و خون‌ها می‌ریزد در حالی که ما تو را با سپاس، به پاکی می‌ستاییم و تو را پاک می‌شمریم؛ فرمود: من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید؛ سوره بقره، آیه ۳۰.</ref>، {{متن قرآن|قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ}}<ref> فرمود: ای آدم! آنان را از نام‌های اینان آگاه ساز! و چون آنان را از نام‌های اینان آگاهانید فرمود:آیا به شما نگفته بودم که من نهان آسمان‌ها و زمین را می‌دانم و از آنچه آشکار می‌کنید و پوشیده می‌داشتید آگاهم؟؛ سوره بقره، آیه ۳۳.</ref>، [[سخن گفتن]] [[خدا]] با او: {{متن قرآن|وَيَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ فَكُلاَ مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلاَ تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ}}<ref> و ای آدم! تو و همسرت در بهشت جای گزینید و از هر جا خواهید بخورید و به این درخت نزدیک نشوید که از ستمکاران خواهید شد؛ سوره اعراف، آیه ۱۹.</ref>.<ref>الميزان، ج۱، ص۱۵۰؛ التحرير والتنوير، ج۸، ص۴۱.</ref> و نام بردن از وی در کنار [[حضرت نوح]] {{ع}} و [[آل ابراهيم]] و [[آل عمران]] به عنوان [[برگزیده خدا]]: {{متن قرآن|قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ}}<ref> فرمود: ای آدم! آنان را از نام‌های اینان آگاه ساز! و چون آنان را از نام‌های اینان آگاهانید فرمود:آیا به شما نگفته بودم که من نهان آسمان‌ها و زمین را می‌دانم و از آنچه آشکار می‌کنید و پوشیده می‌داشتید آگاهم؟؛ سوره بقره، آیه ۳۳.</ref> [[دلیل]] [[پیامبری]] آن حضرت معرفی شده است<ref>مجمع البیان، ج۲، ص۲۷۷؛ نور الثقلین، ج۵، ص ۵۶۲.</ref>.  


برخی [[روایات]] از نزول [[کتاب آسمانی]] "۱۰ [[صحیفه]]" بر [[حضرت آدم]] {{ع}} خبر داده‌اند<ref>نور الثقلین، ج۵، ص۵۶۲؛ روح البیان، ج۱۰، ص۴۱۲.</ref>؛ شماری از [[مفسران]] با استناد به این [[روایت]]، [[کتاب آسمانی]] [[حضرت آدم]] {{ع}} را از مصادیق {{متن قرآن|الصُّحُفِ الأُولَى}}<ref>سوره طه، آیه۱۳۳؛ سوره اعلى، آیه۱۸.</ref> دانسته‌اند<ref>الكشاف، ج۴، ص۲۴۵؛ مجمع البیان، ج۱۰، ص۳۳۲؛ نور الثقلین، ج۵، ص۵۶۲.</ref>. [[آیات]] [[قرآن کریم]] نیز بر نزول مجموعه‌ای از [[معارف]] [[وحیانی]] بر [[حضرت آدم]] {{ع}} دلالت می‌کنند. [[خداوند]] پس از هبوط [[حضرت آدم]] {{ع}} و [[حوا]] {{س}} به [[هدایت]] آنان پرداخت: {{متن قرآن|قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلا يَضِلُّ وَلا يَشْقَى وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى}}<ref> فرمود: هر دو با هم از آن (بهشت فرازین) فرود آیید- (که) برخی دشمن برخی دیگر (خواهید بود)- آنگاه چون از من رهنمودی به شما رسد، هر که از رهنمود من پیروی کند نه گمراه می‌گردد و نه در رنج می‌افتد و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت؛ سوره طه، آیه ۱۲۳- ۱۲۴.</ref>. بر اساس این [[آیات]] و نظایر آنها، [[حضرت آدم]] {{ع}} نخستین دریافت‌کننده آموزه‌های [[وحیانی]] و دارنده نخستین [[دین]] بوده است<ref>نک: المنار، ج۷، ص۶۰۳ - ۶۰۷؛ المیزان، ج۳، ص۱۶۵.</ref> برخی [[روایات]] نیز آن حضرت را دارای [[دین]]، [[پیامبر اکرم]] {{صل}} را پایبند به آن و [[شیث]] را [[جانشین]] [[دینی]] [[حضرت آدم]] {{ع}} معرفی کرده است<ref>تفسیر عیاشی، ج۱، ص۳۱۲؛ تفسیر ثعلبی، ج۴، ص۴۹؛ الصافی، ج۱، ص۴۱۶.</ref> این همانی [[دین]] [[حضرت آدم]] {{ع}} با [[دین]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} نیز در برخی [[روایات]] آمده است<ref>تفسیر ثعلبی، ج۴، ص۴۹.</ref>.
برخی [[روایات]] از نزول [[کتاب آسمانی]] "۱۰ [[صحیفه]]" بر [[حضرت آدم]] {{ع}} خبر داده‌اند<ref>نور الثقلین، ج۵، ص۵۶۲؛ روح البیان، ج۱۰، ص۴۱۲.</ref>؛ شماری از [[مفسران]] با استناد به این [[روایت]]، [[کتاب آسمانی]] [[حضرت آدم]] {{ع}} را از مصادیق {{متن قرآن|الصُّحُفِ الأُولَى}}<ref>سوره طه، آیه۱۳۳؛ سوره اعلى، آیه۱۸.</ref> دانسته‌اند<ref>الكشاف، ج۴، ص۲۴۵؛ مجمع البیان، ج۱۰، ص۳۳۲؛ نور الثقلین، ج۵، ص۵۶۲.</ref>. [[آیات]] [[قرآن کریم]] نیز بر نزول مجموعه‌ای از معارف [[وحیانی]] بر [[حضرت آدم]] {{ع}} دلالت می‌کنند. [[خداوند]] پس از هبوط [[حضرت آدم]] {{ع}} و [[حوا]] {{س}} به [[هدایت]] آنان پرداخت: {{متن قرآن|قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلا يَضِلُّ وَلا يَشْقَى وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى}}<ref> فرمود: هر دو با هم از آن (بهشت فرازین) فرود آیید- (که) برخی دشمن برخی دیگر (خواهید بود)- آنگاه چون از من رهنمودی به شما رسد، هر که از رهنمود من پیروی کند نه گمراه می‌گردد و نه در رنج می‌افتد و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت؛ سوره طه، آیه ۱۲۳- ۱۲۴.</ref>. بر اساس این [[آیات]] و نظایر آنها، [[حضرت آدم]] {{ع}} نخستین دریافت‌کننده آموزه‌های [[وحیانی]] و دارنده نخستین [[دین]] بوده است<ref>نک: المنار، ج۷، ص۶۰۳ - ۶۰۷؛ المیزان، ج۳، ص۱۶۵.</ref> برخی [[روایات]] نیز آن حضرت را دارای [[دین]]، [[پیامبر اکرم]] {{صل}} را پایبند به آن و [[شیث]] را [[جانشین]] [[دینی]] [[حضرت آدم]] {{ع}} معرفی کرده است<ref>تفسیر عیاشی، ج۱، ص۳۱۲؛ تفسیر ثعلبی، ج۴، ص۴۹؛ الصافی، ج۱، ص۴۱۶.</ref> این همانی [[دین]] [[حضرت آدم]] {{ع}} با [[دین]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} نیز در برخی [[روایات]] آمده است<ref>تفسیر ثعلبی، ج۴، ص۴۹.</ref>.


آیاتِ بیانگر آموزه‌های دریافتی [[حضرت آدم]] {{ع}}، محتوای کلی [[دین]] آن حضرت را نشان می‌دهند. براساس این [[آیات]]، [[پیروی]] از [[هدایت]] "[[دین]]" [[الهی]] مانع [[گمراهی]] و تیره بختی، و رویگردانی از [[یاد خدا]] مایه [[سختی]] [[زندگی]] و نابینا [[محشور]] شدن در [[قیامت]] است: {{متن قرآن|قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلا يَضِلُّ وَلا يَشْقَى وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى }}<ref> فرمود: هر دو با هم از آن (بهشت فرازین) فرود آیید- (که) برخی دشمن برخی دیگر (خواهید بود)- آنگاه چون از من رهنمودی به شما رسد، هر که از رهنمود من پیروی کند نه گمراه می‌گردد و نه در رنج می‌افتد و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت؛ سوره طه، آیه ۱۲۳- ۱۲۴.</ref>؛ همچنین بر اساس این آموزه‌ها [[پیروان]] [[هدایت الهی]]، در [[روز قیامت]] [[ترس]] و اندوهی نخواهند داشت و [[کافران]] و [[تکذیب‌کنندگان]] [[آیات الهی]] در [[آتش جهنم]] جاودانه خواهند ماند: {{متن قرآن|قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ}}<ref> گفتیم: همه از آن (بهشت فرازین) فرود آیید، آنگاه اگر از من به شما رهنمودی رسید، کسانی که از رهنمود من پیروی کنند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌گردند؛ سوره بقره، آیه ۳۸ - ۳۹.</ref>، چنان که [[زندگی]] و [[مرگ انسان]] بر روی [[زمین]] و برانگیخته شدن وی از آن، درونمایه بخشی دیگر از آموزهای دریافتی [[حضرت آدم]] {{ع}} بوده است: {{متن قرآن|قَالَ اهْبِطُواْ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ قَالَ فِيهَا تَحْيَوْنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ }}<ref> فرمود: فرود آیید! برخی دشمن برخی دیگر و در زمین تا روزگاری آرامشگاه و برخورداری خواهید داشت. فرمود: در آن زندگی می‌کنید و در آن می‌میرید و از آن بیرون آورده می‌شوید؛ سوره اعراف، آیه ۲۴- ۲۵.</ref> براساس این [[آیات]] و نظایر آنها، [[خداوند]] مجموعه‌ای از معارف [[وحیانی]] را در [[اختیار]] حضرت آدم {{ع}} قرار داد که صورت ساده و ابتدایی و در عین حال بنیادی‌ترین اصول یک [[دین توحیدی]] را به تصویر می‌کشند.
آیاتِ بیانگر آموزه‌های دریافتی [[حضرت آدم]] {{ع}}، محتوای کلی [[دین]] آن حضرت را نشان می‌دهند. براساس این [[آیات]]، [[پیروی]] از [[هدایت]] "[[دین]]" [[الهی]] مانع [[گمراهی]] و تیره بختی، و رویگردانی از [[یاد خدا]] مایه [[سختی]] [[زندگی]] و نابینا [[محشور]] شدن در [[قیامت]] است: {{متن قرآن|قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلا يَضِلُّ وَلا يَشْقَى وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى }}<ref> فرمود: هر دو با هم از آن (بهشت فرازین) فرود آیید- (که) برخی دشمن برخی دیگر (خواهید بود)- آنگاه چون از من رهنمودی به شما رسد، هر که از رهنمود من پیروی کند نه گمراه می‌گردد و نه در رنج می‌افتد و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت؛ سوره طه، آیه ۱۲۳- ۱۲۴.</ref>؛ همچنین بر اساس این آموزه‌ها [[پیروان]] [[هدایت الهی]]، در [[روز قیامت]] [[ترس]] و اندوهی نخواهند داشت و [[کافران]] و [[تکذیب‌کنندگان]] [[آیات الهی]] در [[آتش جهنم]] جاودانه خواهند ماند: {{متن قرآن|قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ}}<ref> گفتیم: همه از آن (بهشت فرازین) فرود آیید، آنگاه اگر از من به شما رهنمودی رسید، کسانی که از رهنمود من پیروی کنند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌گردند؛ سوره بقره، آیه ۳۸ - ۳۹.</ref>، چنان که [[زندگی]] و [[مرگ انسان]] بر روی [[زمین]] و برانگیخته شدن وی از آن، درونمایه بخشی دیگر از آموزهای دریافتی [[حضرت آدم]] {{ع}} بوده است: {{متن قرآن|قَالَ اهْبِطُواْ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ قَالَ فِيهَا تَحْيَوْنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ }}<ref> فرمود: فرود آیید! برخی دشمن برخی دیگر و در زمین تا روزگاری آرامشگاه و برخورداری خواهید داشت. فرمود: در آن زندگی می‌کنید و در آن می‌میرید و از آن بیرون آورده می‌شوید؛ سوره اعراف، آیه ۲۴- ۲۵.</ref> براساس این [[آیات]] و نظایر آنها، [[خداوند]] مجموعه‌ای از معارف [[وحیانی]] را در [[اختیار]] حضرت آدم {{ع}} قرار داد که صورت ساده و ابتدایی و در عین حال بنیادی‌ترین اصول یک [[دین توحیدی]] را به تصویر می‌کشند.
۱۱۸٬۳۵۶

ویرایش