طغیان در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{ویرایش غیرنهایی}} +)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = طغیان | |||
| عنوان مدخل = طغیان | |||
| مداخل مرتبط = [[طغیان در قرآن]] - [[طغیان در فقه سیاسی]] - [[طغیان در جامعه‌شناسی اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== معناشناسی == | |||
طغیان در لغت عبارت است از [[تجاوز]] از حد، [[عصیان]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۷، ص۴۱۲.</ref> و [[سرپیچی]] کردن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۲.</ref>. | |||
[[تجاوز]] از حد، [[عصیان]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۷، ص۴۱۲.</ref> و [[سرپیچی]] کردن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۲.</ref>. | |||
== طغیان در قرآن == | |||
{{متن قرآن|فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا}}<ref>«پس چنان که فرمان یافته‌ای پایداری کن و (نیز) آنکه همراه تو (به سوی خداوند) بازگشته است (پایداری کند) و سرکشی نورزید که او به آنچه انجام می‌دهید بیناست» سوره هود، آیه ۱۱۲.</ref>. | {{متن قرآن|فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا}}<ref>«پس چنان که فرمان یافته‌ای پایداری کن و (نیز) آنکه همراه تو (به سوی خداوند) بازگشته است (پایداری کند) و سرکشی نورزید که او به آنچه انجام می‌دهید بیناست» سوره هود، آیه ۱۱۲.</ref>. | ||
[[طغیان]] معمولاً در برابر [[قانون]] یا [[تکلیف]] یا نهاد یا [[فرد]] تحقق می‌یابد. در [[قرآن کریم]] غالباً طغیان [[انسان]] در برابر [[خداوند]] {{متن قرآن|اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى}}<ref>«به سوی فرعون روان شو که او سرکشی کرده است» سوره طه، آیه ۲۴.</ref> یا [[اوامر]] و [[احکام الهی]] {{متن قرآن|كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي}}<ref>«از چیزهای پاکیزه‌ای که روزیتان کرده‌ایم بخورید و در آن از اندازه مگذرید که خشم من شما را فرا گیرد و هر که خشم من او را فرا گیرد بی‌گمان نابود خواهد شد» سوره طه، آیه ۸۱.</ref> یا در برابر [[انبیای الهی]] {{متن قرآن|فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ}}<ref>«اما قوم ثمود با سرکشی خویش به نابودی افکنده شدند» سوره حاقه، آیه ۵.</ref> وارد شده است. | [[طغیان]] معمولاً در برابر [[قانون]] یا [[تکلیف]] یا نهاد یا [[فرد]] تحقق می‌یابد. در [[قرآن کریم]] غالباً طغیان [[انسان]] در برابر [[خداوند]] {{متن قرآن|اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى}}<ref>«به سوی فرعون روان شو که او سرکشی کرده است» سوره طه، آیه ۲۴.</ref> یا [[اوامر]] و [[احکام الهی]] {{متن قرآن|كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي}}<ref>«از چیزهای پاکیزه‌ای که روزیتان کرده‌ایم بخورید و در آن از اندازه مگذرید که خشم من شما را فرا گیرد و هر که خشم من او را فرا گیرد بی‌گمان نابود خواهد شد» سوره طه، آیه ۸۱.</ref> یا در برابر [[انبیای الهی]] {{متن قرآن|فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ}}<ref>«اما قوم ثمود با سرکشی خویش به نابودی افکنده شدند» سوره حاقه، آیه ۵.</ref> وارد شده است. | ||
== طغیان در فرهنگ سیاسی == | |||
در [[فرهنگ]] [[سیاسی]]، طغیان به [[قیام]] و عصیان در برابر [[قدرت]] دولتی یا مسلط (یا [[قوانین]] [[حاکم]] بر [[جامعه]]) اطلاق شده که حرکت مقطعی است و به [[شکست]] می‌انجامد (به واسطه سرکوبی یا فروکش کردن) و به آن [[شورش]] نیز گفته می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۵۷.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۰۳.</ref> | در [[فرهنگ]] [[سیاسی]]، طغیان به [[قیام]] و عصیان در برابر [[قدرت]] دولتی یا مسلط (یا [[قوانین]] [[حاکم]] بر [[جامعه]]) اطلاق شده که حرکت مقطعی است و به [[شکست]] می‌انجامد (به واسطه سرکوبی یا فروکش کردن) و به آن [[شورش]] نیز گفته می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۵۷.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۰۳.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
[[رده:طغیان]] | [[رده:طغیان]] | ||
[[رده:اصطلاحات سیاسی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۵۴
این مدخل زیرشاخهٔ بحث طغیان است. طغیان از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: طغیان در قرآن - طغیان در فقه سیاسی - طغیان در جامعه‌شناسی اسلامی - پرسش مرتبط نداردمعناشناسی
طغیان در لغت عبارت است از تجاوز از حد، عصیان[۱] و سرپیچی کردن[۲].
طغیان در قرآن
﴿فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا﴾[۳].
طغیان معمولاً در برابر قانون یا تکلیف یا نهاد یا فرد تحقق می‌یابد. در قرآن کریم غالباً طغیان انسان در برابر خداوند ﴿اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى﴾[۴] یا اوامر و احکام الهی ﴿كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي﴾[۵] یا در برابر انبیای الهی ﴿فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ﴾[۶] وارد شده است.
طغیان در فرهنگ سیاسی
در فرهنگ سیاسی، طغیان به قیام و عصیان در برابر قدرت دولتی یا مسلط (یا قوانین حاکم بر جامعه) اطلاق شده که حرکت مقطعی است و به شکست می‌انجامد (به واسطه سرکوبی یا فروکش کردن) و به آن شورش نیز گفته می‌شود[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۷، ص۴۱۲.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۲.
- ↑ «پس چنان که فرمان یافته‌ای پایداری کن و (نیز) آنکه همراه تو (به سوی خداوند) بازگشته است (پایداری کند) و سرکشی نورزید که او به آنچه انجام می‌دهید بیناست» سوره هود، آیه ۱۱۲.
- ↑ «به سوی فرعون روان شو که او سرکشی کرده است» سوره طه، آیه ۲۴.
- ↑ «از چیزهای پاکیزه‌ای که روزیتان کرده‌ایم بخورید و در آن از اندازه مگذرید که خشم من شما را فرا گیرد و هر که خشم من او را فرا گیرد بی‌گمان نابود خواهد شد» سوره طه، آیه ۸۱.
- ↑ «اما قوم ثمود با سرکشی خویش به نابودی افکنده شدند» سوره حاقه، آیه ۵.
- ↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۵۷.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۰۳.