غلول در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'پنهانی' به 'پنهانی') |
(←مقدمه) |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = غلول | |||
| عنوان مدخل = غلول | |||
| مداخل مرتبط = [[غلول در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
غلول، از ریشه "غلل" به معنای [[خیانت]] است<ref>فرهنگ معین، ج۲، ص۲۴۳۳؛ مجمع البحرین، ج۵، ص۴۳۶-۴۳۵؛ المغنی و شرح الکبیر، شمارۀ ۳ و ۷۶؛ نهایه ابن اثیر، ج۳، ص۱۵۶؛ کنز العمال، ج۴، ص۳۹۲.</ref> و در اصطلاح، به [[خیانت]] و [[سرقت]] پنهانی در خصوص [[غنایم]] [[جنگی]] پیش از تقسیم آن گفته می‌شد. غلول برای نخستین بار در [[جنگ احد]] رخ داد؛ هنگامی که برخی از تیراندازان می‌خواستند محل مأموریت خودشان را برای جمع‌آوری [[غنایم]] تخلیه کنند، فرمانده‌شان [[دستور]] داد: "از جای خود حرکت نکنید [[رسول خدا]] شما را از [[غنیمت]] [[محروم]] نخواهد کرد" ولی آنها سنگرها را ترک کردند و همین امر، عامل [[شکست]] [[مسلمانان]] در [[احد]] شد. [[قرآن کریم]]، در این باره می‌فرماید: "آیا شما [[فکر]] کردید که [[پیامبر]] {{صل}} به شما [[خیانت]] خواهد کرد، هیچ [[پیامبری]] ممکن نیست [[خیانت]] کند"<ref>{{متن قرآن|وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَغُلَّ وَمَنْ يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ}} «هیچ پیامبری را نسزد که خیانت ورزد؛ و هر کس خیانت کند در رستخیز آنچه را خیانت ورزیده است، (با خود) خواهد آورد؛ آنگاه به هر کس (پاداش) هر چه کرده است تمام داده خواهد شد و بر آنان ستم نخواهد رفت» سوره آل عمران، آیه ۱۶۱؛ تفسیر قرطبی، ج۴، ص۲۵۵؛ سلوک الملوک، ص۴۹۰؛ المغازی، ج۱، ص۲۳۱.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۴۰.</ref> | |||
: | |||
== غلول در فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم == | |||
==غلول در فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم== | |||
کینۀ سخت، [[خیانت]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۶۳.</ref> و خیانت روا داشتن. اصل آن غلل به معنای ادخال چیزی در دیگری که موجب [[تغییر]] و [[تحول]] گردد<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۲۵۶.</ref>. | کینۀ سخت، [[خیانت]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۶۳.</ref> و خیانت روا داشتن. اصل آن غلل به معنای ادخال چیزی در دیگری که موجب [[تغییر]] و [[تحول]] گردد<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۲۵۶.</ref>. | ||
| خط ۲۰: | خط ۱۸: | ||
در [[فرهنگ]] [[سیاسی]]، خیانت به [[نقض]] [[وفاداری]] به یک [[آرمان]] مشترک، رشته‌های [[همبستگی]]، [[رفاقت]] و...<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۷.</ref>خیانت، نقض تعهدات شخصی و [[پیمان‌شکنی]] نسبت به [[برادر]] یا [[دوست]] یا هر فردی که شخص با او پیوندهای سنتی یا قراردادی دارد، اطلاق شده است<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۴۳۱.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۳۴-۴۳۴.</ref> | در [[فرهنگ]] [[سیاسی]]، خیانت به [[نقض]] [[وفاداری]] به یک [[آرمان]] مشترک، رشته‌های [[همبستگی]]، [[رفاقت]] و...<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۷.</ref>خیانت، نقض تعهدات شخصی و [[پیمان‌شکنی]] نسبت به [[برادر]] یا [[دوست]] یا هر فردی که شخص با او پیوندهای سنتی یا قراردادی دارد، اطلاق شده است<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۴۳۱.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۳۴-۴۳۴.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']] | |||
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
{{ | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده: | [[رده:اصطلاحات فقهی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۴۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث غلول است. غلول از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: غلول در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
غلول، از ریشه "غلل" به معنای خیانت است[۱] و در اصطلاح، به خیانت و سرقت پنهانی در خصوص غنایم جنگی پیش از تقسیم آن گفته می‌شد. غلول برای نخستین بار در جنگ احد رخ داد؛ هنگامی که برخی از تیراندازان می‌خواستند محل مأموریت خودشان را برای جمع‌آوری غنایم تخلیه کنند، فرمانده‌شان دستور داد: "از جای خود حرکت نکنید رسول خدا شما را از غنیمت محروم نخواهد کرد" ولی آنها سنگرها را ترک کردند و همین امر، عامل شکست مسلمانان در احد شد. قرآن کریم، در این باره می‌فرماید: "آیا شما فکر کردید که پیامبر (ص) به شما خیانت خواهد کرد، هیچ پیامبری ممکن نیست خیانت کند"[۲].[۳]
غلول در فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم
کینۀ سخت، خیانت[۴] و خیانت روا داشتن. اصل آن غلل به معنای ادخال چیزی در دیگری که موجب تغییر و تحول گردد[۵].
وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَغُلَّ وَمَنْ يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
[۶].
آیه شریفه متضمن تنزیه ساحت انبیا از بدی و فحشاست؛ یعنی محال است پیامبری به مردم خیانت کند. احتمال دارد آیه تعریض به مؤمنان باشد که با خیانت کردن، خود را در معرض سخط و قهر الهی قرار ندهند. این آیه و آیه‌های مشابه آن موعظه برای همه مردم است[۷].
در فرهنگ سیاسی، خیانت به نقض وفاداری به یک آرمان مشترک، رشته‌های همبستگی، رفاقت و...[۸]خیانت، نقض تعهدات شخصی و پیمان‌شکنی نسبت به برادر یا دوست یا هر فردی که شخص با او پیوندهای سنتی یا قراردادی دارد، اطلاق شده است[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ فرهنگ معین، ج۲، ص۲۴۳۳؛ مجمع البحرین، ج۵، ص۴۳۶-۴۳۵؛ المغنی و شرح الکبیر، شمارۀ ۳ و ۷۶؛ نهایه ابن اثیر، ج۳، ص۱۵۶؛ کنز العمال، ج۴، ص۳۹۲.
- ↑
وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَغُلَّ وَمَنْ يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ
«هیچ پیامبری را نسزد که خیانت ورزد؛ و هر کس خیانت کند در رستخیز آنچه را خیانت ورزیده است، (با خود) خواهد آورد؛ آنگاه به هر کس (پاداش) هر چه کرده است تمام داده خواهد شد و بر آنان ستم نخواهد رفت» سوره آل عمران، آیه ۱۶۱؛ تفسیر قرطبی، ج۴، ص۲۵۵؛ سلوک الملوک، ص۴۹۰؛ المغازی، ج۱، ص۲۳۱.
- ↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۴۰.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۶۳.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۲۵۶.
- ↑ «هیچ پیامبری را نسزد که خیانت ورزد؛ و هر کس خیانت کند در رستخیز آنچه را خیانت ورزیده است، (با خود) خواهد آورد؛ آنگاه به هر کس (پاداش) هر چه کرده است تمام داده خواهد شد و بر آنان ستم نخواهد رفت» سوره آل عمران، آیه ۱۶۱.
- ↑ سید محمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۵۷.
- ↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۷.
- ↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۴۳۱.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۳۴-۴۳۴.