مرتضی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-</div>\n<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> +</div>))
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = القاب امام علی
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  = امام علی (پرسش)
}}


{{امامت}}
== مقدمه ==
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
از [[القاب]] و اوصاف [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} است، به معنای پسندیده و مورد [[رضایت]] و [[خشنودی]] [[خداوند]]، همچنان‌که در [[حدیث]] [[پیامبر]] دربارۀ وی آمده است. نیز از آنجا که آن حضرت، همواره در پی کسب [[رضای الهی]] بوده و [[خشنودی خدا]] و [[رسول]] را در هرکاری در نظر داشته است، "مرتضی" نام گرفته است. [[ابن عباس]] گفته است: [[امام علی|علی]] {{ع}} در همۀ کارهایش در پی [[رضای خدا]] و [[رسول]] بود، ازاین‌رو مرتضی نامیده شد. در [[حدیثی]] هم آمده که [[جبرئیل]] بر [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] فرود آمد و گفت: ای [[محمّد]]! [[خدای متعال]]، [[امام علی|علی]] را برای [[فاطمه زهرا]] و [[فاطمه]] را برای [[علی]] پسندیده و [[راضی]] شده است، او را مرتضی نامید.<ref>مناقب، ج ۳ ص ۱۱۰، بحارالأنوار، ج ۳۵ ص ۵۹، سنن الامام علی {{ع}}، ص ۲۴.</ref> از آن [[امام]]، با عنوان "[[علی]] مرتضی" و "[[مرتضی علی]]" هم یاد می‌شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۳۷.</ref>.
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[مرتضی در حدیث]] - [[مرتضی در کلام اسلامی]]</div>
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[مرتضی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>


==مقدمه==
==مقام ارتضا==
*از [[القاب]] و اوصاف [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} است، به معنای [[پسندیده]] و مورد [[رضایت]] و [[خشنودی]] [[خداوند]]، همچنان‌که در [[حدیث]] [[پیامبر]] دربارۀ وی آمده است. نیز از آنجا که آن [[حضرت]]، همواره در پی کسب [[رضای الهی]] بوده و [[خشنودی خدا]] و [[رسول]] را در هرکاری در نظر داشته است، "مرتضی" نام گرفته است. [[ابن عباس]] گفته است: [[امام علی|علی]]{{ع}} در همۀ کارهایش در پی [[رضای خدا]] و [[رسول]] بود، ازاین‌رو مرتضی نامیده شد. در [[حدیثی]] هم آمده که [[جبرئیل]] بر [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] فرود آمد و گفت: ای [[محمّد]]! [[خدای متعال]]، [[امام علی|علی]] را برای [[فاطمه زهرا]] و [[فاطمه]] را برای [[علی]] [[پسندیده]] و [[راضی]] شده است، او را مرتضی نامید.<ref>مناقب، ج ۳ ص ۱۱۰، بحارالأنوار، ج ۳۵ ص ۵۹، سنن الامام علی{{ع}}، ص ۲۴</ref> از آن [[امام]]، با عنوان "[[علی]] مرتضی" و "[[مرتضی علی]]" هم یاد می‌شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۳۷.</ref>
مرتضیٰ از اوصاف مشهور [[امام علی]]{{ع}} است. [[ابن عباس]] می‌گوید: علی{{ع}} همواره در تمام کارهایش، در پی [[خشنودی خدا]] و [[رسول]] بود؛ به همین دلیل، [[مرتضی]] نامیده شد<ref>مرعشی نجفی، شهاب الدین، ملحقات الاحقاق، ج۳۰، ص۱۴۶.</ref>. [[پیامبر]] در این باره، وجه دیگری را بیان می‌فرماید: {{متن حدیث|سُمِّيَ الْمُرْتَضَى لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ارْتَضَاهُ}}؛ «مرتضی نامیده شد؛ زیرا خدای بلندمرتبه او را پسندید و از او [[خشنود]] شد»<ref>تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۲، ص۳۳۰؛ ج۵، ص۷؛ ج۴، ص۱۱۳ و ۳۷۷؛ ج۷، ص۲۳۲-۲۳۳؛ ج۹، ص۱۹۳؛ ج۱۸، ص۲۲۷؛ ج۱۲، ص۱۲۶.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
این [[منزلت]] با تعابیر دیگری نیز آمده است. مثلاً پیامبر می‌فرماید: ای علی، تو [[برادر]] منی و من برادر تو. من برای [[نبوت]] برگزیده شده‌ام و تو برای [[امامت]]، گلچین شده‌ای<ref>تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۲۰، ص۲۲۹ - ۲۳۰.</ref>.<ref>[[علی مختاری|مختاری، علی]]، [[نام‌ها و لقب‌های امام علی (مقاله)| مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱۰]]، ص ۳۷۵.</ref>


==منابع==
== منابع ==
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
{{منابع}}
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس}}
{{پانویس}}


 
[[رده:کنیه‌ها و لقب‌های امام علی]]
[[رده:مرتضی]]
[[رده:مرتضی]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۹

مقدمه

از القاب و اوصاف امیر المؤمنین (ع) است، به معنای پسندیده و مورد رضایت و خشنودی خداوند، همچنان‌که در حدیث پیامبر دربارۀ وی آمده است. نیز از آنجا که آن حضرت، همواره در پی کسب رضای الهی بوده و خشنودی خدا و رسول را در هرکاری در نظر داشته است، "مرتضی" نام گرفته است. ابن عباس گفته است: علی (ع) در همۀ کارهایش در پی رضای خدا و رسول بود، ازاین‌رو مرتضی نامیده شد. در حدیثی هم آمده که جبرئیل بر پیامبر خدا فرود آمد و گفت: ای محمّد! خدای متعال، علی را برای فاطمه زهرا و فاطمه را برای علی پسندیده و راضی شده است، او را مرتضی نامید.[۱] از آن امام، با عنوان "علی مرتضی" و "مرتضی علی" هم یاد می‌شود[۲].

مقام ارتضا

مرتضیٰ از اوصاف مشهور امام علی(ع) است. ابن عباس می‌گوید: علی(ع) همواره در تمام کارهایش، در پی خشنودی خدا و رسول بود؛ به همین دلیل، مرتضی نامیده شد[۳]. پیامبر در این باره، وجه دیگری را بیان می‌فرماید: «سُمِّيَ الْمُرْتَضَى لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ارْتَضَاهُ»؛ «مرتضی نامیده شد؛ زیرا خدای بلندمرتبه او را پسندید و از او خشنود شد»[۴].

این منزلت با تعابیر دیگری نیز آمده است. مثلاً پیامبر می‌فرماید: ای علی، تو برادر منی و من برادر تو. من برای نبوت برگزیده شده‌ام و تو برای امامت، گلچین شده‌ای[۵].[۶]

منابع

پانویس

  1. مناقب، ج ۳ ص ۱۱۰، بحارالأنوار، ج ۳۵ ص ۵۹، سنن الامام علی (ع)، ص ۲۴.
  2. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۳۷.
  3. مرعشی نجفی، شهاب الدین، ملحقات الاحقاق، ج۳۰، ص۱۴۶.
  4. تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۲، ص۳۳۰؛ ج۵، ص۷؛ ج۴، ص۱۱۳ و ۳۷۷؛ ج۷، ص۲۳۲-۲۳۳؛ ج۹، ص۱۹۳؛ ج۱۸، ص۲۲۷؛ ج۱۲، ص۱۲۶.
  5. تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۲۰، ص۲۲۹ - ۲۳۰.
  6. مختاری، علی، مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»، دانشنامه امام علی ج۱۰، ص ۳۷۵.