عترت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۳

مقدمه

عترت خاندان پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت اوست که مودّتشان اجر رسالت است و اطاعت از آنان اطاعت از خداست و پیامبر اکرم، عترت را عِدل و در کنار قرآن کریم قرار داده و به تبعیت از این دو میراث عظیم، یعنی ثقل اصغر و ثقل اکبر و دو امانت نبوی دستور داده است.

در روایاتی مقصود از عترت، خاندان پیامبر، علی(ع)، امام حسن و امام حسین و ائمه دیگر به شمار آمده‌اند^[۱]. در حدیث ثقلین که با عبارت‌های مختلف از پیامبر خدا نقل شده است چنین آمده است: "من دو امانت سنگین میان شما می‌گذارم، کتاب خدا و عترت و خاندانم، این دو از هم جدا نخواهند شد تا در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند"^[۲].

مرحوم صدوق می‌گوید: عترت، علی بن ابی طالب(ع) و نسل او از فاطمۀ زهرا و سلالۀ پیغمبر است، آنان که خداوند از زبان پیامبرش بر امامت آنان تصریح فرموده و آنان دوازده نفرند، اولین آنان علی(ع) و آخرینشان قائم است، طبق همۀ معانی که عرب برای عترت قائل است؛ چراکه امامان از بین بنی هاشم و فرزندان ابو طالب، همچون پاره‌های مشک در نافۀ آهویند و از شجرۀ طیّبه‌ای‌اند که ریشه‌اش پیامبر و شاخه‌اش علی و امامان‌اند...^[۳].

پیامبر خدا(ص) عترت را به عنوان معیار شناخت صحیح اسلام و قرآن معرّفی کرده است، که هم در ایمان و فکر، هم در عمل و تعهّد، نمونۀ یک خاندان کامل و اسوه است. هرجا خانواده‌ای پیدا کنید که مردش علی(ع) و زنش حضرت فاطمه(ع) و دخترش زینب و پسرانش حسنین(ع) باشد، آن خانواده (عترت) اصالت دارد و ما برای شناخت اسلام، به چنین خانواده‌ای احتیاج داریم.... مرحوم صدوق، پس از نقل احادیث عترت و تبیین مفهوم آن، عترت را همان شجره‌ای می‌داند که پیامبر خدا(ص) فرمود: من ریشۀ آنم و امیرالمؤمنین، تنۀ آن است و امامان شاخه‌های آن و پیروان و شیعیان ائمه، برگ‌های آنند و علم آنان میوۀ آن درخت است، اهل بیت، هم مرکز اصلی اسلامند، هم هدایتگران خلق و پناه مردم^[۴].^[۵]

منابع

پانویس

↑ ر.ک: «بحار الأنوار»، ج ۲۵ ص۲۱۲.
↑ «إِنِّي مُخَلِّفٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي لَنْ تَضِلُّوا مَا تَمَسَّكْتُم‏ بِهِمَا وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْض‏»؛معانی الأخبار، ص۹۱.
↑ معانی الأخبار، ص۹۲.
↑ معانی الأخبار، ص۹۳.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۸۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۴۷.

[1] ر.ک: «بحار الأنوار»، ج ۲۵ ص۲۱۲.

[2] «إِنِّي مُخَلِّفٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي لَنْ تَضِلُّوا مَا تَمَسَّكْتُم‏ بِهِمَا وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْض‏»؛معانی الأخبار، ص۹۱.

[3] معانی الأخبار، ص۹۲.

[4] معانی الأخبار، ص۹۳.

[5] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۸۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۴۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
+{{مدخل مرتبط
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| موضوع مرتبط = اهل بیت
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[عترت در قرآن]] - [[عترت در حدیث]] - [[عترت در کلام اسلامی]] - [[عترت در معارف و سیره حسینی]]</div>
+| عنوان مدخل  =
-<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[عترت (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
+| مداخل مرتبط = [[عترت در معارف و سیره نبوی]] - [[عترت در معارف و سیره حسینی]]
+| پرسش مرتبط  =
+}}
-'''عترت''' [[فرزندان]]، [[خویشاوندان]] و بستگان هر کس را عترت او گویند. در اصطلاح [[دینی]]، [[خاندان پیامبر]] [[خدا]]{{صل}} یعنی [[حضرت زهرا]]{{س}} [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} و [[امامان معصوم]] دیگر را گویند. [[پیامبر]] درباره عترت خود بسیار سفارش کرده و آنان را [[معیار حق]] دانسته و به [[محبت]] و [[اطاعت]] آنان [[دستور]] داده است. در [[احادیث]] فراوانی [[پیامبر خدا]]{{صل}}، [[قرآن و عترت]] را با هم یاد کرده و آنها را "[[ثَقَلین]]" دانسته است. عترت [[رسول خدا]]{{صل}} نزد [[خدا]] مقامی بس ارجمند دارند و [[نور]] آنان را [[خداوند]] پیش از [[خلقت]] [[جهان]] [[آفریده]] است و در این [[جهان]] هم عترت آن [[حضرت]]، [[بهترین]] دودمان در میان انسان‌هایند. از [[عترت پیامبر]]، با عنوان [[اهل‌بیت]] و [[آل الله]] هم یاد می‌‌شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۴۷.</ref>.
+== مقدمه ==
+عترت خاندان [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]] اوست که مودّتشان اجر رسالت است و اطاعت از آنان اطاعت از خداست و پیامبر اکرم، عترت را عِدل و در کنار [[قرآن کریم]] قرار داده و به [[تبعیت]] از این دو [[میراث]] عظیم، یعنی [[ثقل اصغر]] و [[ثقل اکبر]] و دو [[امانت]] [[نبوی]] دستور داده است.
-==مقدمه==
+در روایاتی مقصود از عترت، خاندان پیامبر، علی{{ع}}، [[امام حسن]] و [[امام حسین]] و [[ائمه]] دیگر به شمار آمده‌اند<ref>ر.ک: «بحار الأنوار»، ج ۲۵ ص۲۱۲.</ref>. در [[حدیث ثقلین]] که با عبارت‌های مختلف از پیامبر خدا نقل شده است چنین آمده است: "من دو امانت سنگین میان شما می‌گذارم، [[کتاب خدا]] و عترت و خاندانم، این دو از هم جدا نخواهند شد تا در کنار [[حوض کوثر]] بر من وارد شوند"<ref>{{متن حدیث|إِنِّي مُخَلِّفٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي لَنْ تَضِلُّوا مَا تَمَسَّكْتُم‏ بِهِمَا وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْض‏}}؛معانی الأخبار، ص۹۱.</ref>.
-* عترت [[خاندان]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]] اوست که مودّتشان [[اجر]] [[رسالت]] است و [[اطاعت]] از آنان [[اطاعت]] از خداست و [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] عترت را [[عدل]] و در کنار [[قرآن کریم]] قرار داده و به [[تبعیت]] از این دو [[میراث]] [[عظیم]]، یعنی [[ثقل اصغر]] و [[ثقل اکبر]] و دو [[امانت]] [[نبوی]] [[دستور]] داده است.
-*در روایاتی مقصود از عترت، [[خاندان پیامبر]]، [[امام علی|علی]]{{ع}}، [[امام حسن]] و [[امام حسین]] و [[ائمه]] دیگر به شمار آمده‌اند.<ref>ر. ک: «بحار الأنوار»، ج ۲۵ ص ۲۱۲</ref> در [[حدیث ثقلین]] که با عبارت‌های مختلف از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] [[نقل]] شده است چنین آمده است: "من دو [[امانت]] سنگین میان شما می‌گذارم، [[کتاب خدا]] و عترت و خاندانم، این دو از هم جدا نخواهند شد تا در کنار [[حوض کوثر]] بر من وارد شوند"<ref>{{متن حدیث|إِنِّي مُخَلِّفٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي لَنْ تَضِلُّوا مَا تَمَسَّكْتُم‏ بِهِمَا وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْض‏}}؛معانی الأخبار، ص ۹۱</ref>.
-* [[مرحوم صدوق]] می‌گوید: عترت، [[امام علی|علی بن ابی طالب]]{{ع}} و [[نسل]] او از [[فاطمۀ زهرا]] و سلالۀ [[پیغمبر]] است، آنان که [[خداوند]] از زبان پیامبرش بر [[امامت]] آنان تصریح فرموده و آنان [[دوازده]] نفرند، اولین آنان [[امام علی|علی]]{{ع}} و آخرینشان [[قائم]] است، طبق همۀ معانی که [[عرب]] برای عترت قائل است، چراکه [[امامان]] از بین [[بنی هاشم]] و [[فرزندان]] [[ابو طالب]]، همچون پاره‌های مشک در نافۀ آهویند و از شجرۀ طیّبه‌ای‌اند که ریشه‌اش [[پیامبر]] و شاخه‌اش [[امام علی|علی]] و امامان‌اند...<ref>معانی الأخبار، ص ۹۲</ref>.
-* [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} عترت را به عنوان معیار [[شناخت]] صحیح [[اسلام]] و [[قرآن]] معرّفی کرده است، که هم در [[ایمان]] و [[فکر]]، هم در عمل و [[تعهّد]]، نمونۀ یک [[خاندان]] کامل و [[اسوه]] است. هرجا خانواده‌ای پیدا کنید که مردش [[امام علی|علی]]{{ع}} و زنش [[حضرت فاطمه]]{{عم}} و دخترش [[زینب]] و پسرانش [[حسنین]]{{عم}} باشد، آن [[خانواده]] (عترت) اصالت دارد و ما برای [[شناخت]] [[اسلام]]، به چنین خانواده‌ای احتیاج داریم.... [[مرحوم صدوق]]، پس از [[نقل]] [[احادیث]] عترت و [[تبیین]] مفهوم آن، عترت را همان شجره‌ای می‌داند که [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} فرمود: من ریشۀ آنم و [[امام علی|امیر المؤمنین]]، تنۀ آن است و [[امامان]] شاخه‌های آن و [[پیروان]] و [[شیعیان]] [[ائمه]]، برگ‌های آنند و [[علم]] آنان میوۀ آن درخت است، [[اهل بیت]]، هم مرکز اصلی اسلامند، هم [[هدایتگران]] [[خلق]] و [[پناه]] [[مردم]]...<ref>معانی الأخبار، ص ۹۳</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸۰.</ref>.
-== جستارهای وابسته ==
+[[مرحوم صدوق]] می‌گوید: عترت، [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} و نسل او از فاطمۀ [[زهرا]] و سلالۀ پیغمبر است، آنان که خداوند از زبان پیامبرش بر [[امامت]] آنان تصریح فرموده و آنان دوازده نفرند، اولین آنان علی{{ع}} و آخرینشان [[قائم]] است، طبق همۀ معانی که [[عرب]] برای [[عترت]] قائل است؛ چراکه [[امامان]] از بین [[بنی هاشم]] و فرزندان ابو طالب، همچون پاره‌های [[مشک]] در نافۀ آهویند و از شجرۀ طیّبه‌ای‌اند که ریشه‌اش [[پیامبر]] و شاخه‌اش علی و امامان‌اند...<ref>معانی الأخبار، ص۹۲.</ref>.
-==منابع==
+[[پیامبر خدا]]{{صل}} عترت را به عنوان معیار شناخت صحیح اسلام و [[قرآن]] معرّفی کرده است، که هم در [[ایمان]] و [[فکر]]، هم در عمل و [[تعهّد]]، نمونۀ یک [[خاندان]] کامل و [[اسوه]] است. هرجا خانواده‌ای پیدا کنید که مردش علی{{ع}} و زنش حضرت [[فاطمه]]{{عم}} و دخترش [[زینب]] و پسرانش حسنین{{عم}} باشد، آن [[خانواده]] (عترت) اصالت دارد و ما برای شناخت اسلام، به چنین خانواده‌ای احتیاج داریم.... [[مرحوم صدوق]]، پس از نقل احادیث عترت و تبیین مفهوم آن، عترت را همان شجره‌ای می‌داند که پیامبر خدا{{صل}} فرمود: من ریشۀ آنم و [[امیرالمؤمنین]]، تنۀ آن است و امامان شاخه‌های آن و [[پیروان]] و [[شیعیان]] [[ائمه]]، برگ‌های آنند و [[علم]] آنان میوۀ آن درخت است، [[اهل بیت]]، هم مرکز اصلی اسلامند، هم هدایتگران [[خلق]] و پناه [[مردم]]<ref>معانی الأخبار، ص۹۳.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸۰؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۴۷.</ref>
-* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
-* [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
+# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
+{{پایان منابع}}
 == پانویس ==
 {{پانویس}}
-[[رده:عترت]]
+[[رده:اهل بیت]]
-[[رده:عترت]]
 [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]