محتسب: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-''']] ==پانویس== {{پانویس}} +''']] {{پایان منابع}} == پانویس == {{پانویس}}))
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[محتسب در قرآن]] - [[محتسب در حدیث]] - [[محتسب در فقه اسلامی]] - [[محتسب در فقه سیاسی]]</div>
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[محتسب (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
==مقدمه==
محتسب، منصبی بود که به [[امنیت عمومی]] و حل و فصل امور مربوط به آن می‌پرداخت. [[مقام]] احتساب را [[عمر]] - [[خلیفه دوم]] - پدید آورد و ابتدا خودش [[کار]] محتسب را انجام می‌داد<ref>وسایل الشیعه، ج۱۲، ص۳۱۷، ابواب تجارت، باب ۳۰، حدیث ۱؛ تراتیب الأداریه، ج۱، ص۲۸۶؛ سنن ترمذی، ج۲، ص۳۸۹؛ کنز العمال، ج۴، ص۱۵۹؛ نهج البلاغه، نامه ۵۳؛ صحیح بخاری، ج۲، ص۱۵.</ref>. [[وظایف]] و حیطۀ کاری محتسب عبارت‌اند از:
[[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[نظارت]] بر [[احکام شریعت]]، [[مراقبت]] در تنظیم بازار، جلوگیری از اشغال معابر توسط بازاریان، ممانعت از کم‌فروشی و گران‌فروشی، جلوگیری از [[تجاوز]] به [[حریم]] و [[حدود]] [[همسایه]] و نظیر آنها<ref>معالم القربه فی احکام الحسبه، ج۷، ص۵۱؛ صبح الاعشی، ج۵، ص۴۵۱.</ref>. در بسیاری از دولت‌های [[اسلامی]]، مانند [[دولت]] "عبیدیان [[مصر]] و [[مغرب]] وامویان" احتساب وابسته به مقام [[قضایی]] و [[تعیین]] محتسب نیز بر عهده [[قاضی]] بود. در [[اندلس]]، هر شهری محتسبی داشت و او را "بازاربان" نیز می‌گفتند که کار وی بیشتر، مراقبت از کار بازاریان بود<ref>تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۹۰؛ نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب، ج۱، ص۱۰۳.</ref><ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۶۲.</ref>.


==منابع==
== مقدمه ==
محتسب، منصبی بود که به [[امنیت عمومی]] و حل و فصل امور مربوط به آن می‌پرداخت. مقام احتساب را [[عمر]] - [[خلیفه دوم]] - پدید آورد و ابتدا خودش [[کار]] محتسب را انجام می‌داد<ref>وسایل الشیعه، ج۱۲، ص۳۱۷، ابواب تجارت، باب ۳۰، حدیث ۱؛ تراتیب الأداریه، ج۱، ص۲۸۶؛ سنن ترمذی، ج۲، ص۳۸۹؛ کنز العمال، ج۴، ص۱۵۹؛ نهج البلاغه، نامه ۵۳؛ صحیح بخاری، ج۲، ص۱۵.</ref>. [[وظایف]] و حیطۀ کاری محتسب عبارت‌اند از:
[[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[نظارت]] بر [[احکام شریعت]]، [[مراقبت]] در تنظیم بازار، جلوگیری از اشغال معابر توسط بازاریان، ممانعت از کم‌فروشی و گران‌فروشی، جلوگیری از [[تجاوز]] به حریم و [[حدود]] [[همسایه]] و نظیر آنها<ref>معالم القربه فی احکام الحسبه، ج۷، ص۵۱؛ صبح الاعشی، ج۵، ص۴۵۱.</ref>. در بسیاری از دولت‌های [[اسلامی]]، مانند [[دولت]] "عبیدیان [[مصر]] و [[مغرب]] وامویان" احتساب وابسته به مقام [[قضایی]] و تعیین محتسب نیز بر عهده [[قاضی]] بود. در اندلس، هر شهری محتسبی داشت و او را "بازاربان" نیز می‌گفتند که کار وی بیشتر، مراقبت از کار بازاریان بود<ref>تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۹۰؛ نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب، ج۱، ص۱۰۳.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۶۲.</ref>
 
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
# [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{حکومت}}
{{حکومت}}


[[رده:محتسب]]
[[رده:امر به معروف و نهی از منکر]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۱۸

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

محتسب، منصبی بود که به امنیت عمومی و حل و فصل امور مربوط به آن می‌پرداخت. مقام احتساب را عمر - خلیفه دوم - پدید آورد و ابتدا خودش کار محتسب را انجام می‌داد[۱]. وظایف و حیطۀ کاری محتسب عبارت‌اند از: امر به معروف و نهی از منکر، نظارت بر احکام شریعت، مراقبت در تنظیم بازار، جلوگیری از اشغال معابر توسط بازاریان، ممانعت از کم‌فروشی و گران‌فروشی، جلوگیری از تجاوز به حریم و حدود همسایه و نظیر آنها[۲]. در بسیاری از دولت‌های اسلامی، مانند دولت "عبیدیان مصر و مغرب وامویان" احتساب وابسته به مقام قضایی و تعیین محتسب نیز بر عهده قاضی بود. در اندلس، هر شهری محتسبی داشت و او را "بازاربان" نیز می‌گفتند که کار وی بیشتر، مراقبت از کار بازاریان بود[۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. وسایل الشیعه، ج۱۲، ص۳۱۷، ابواب تجارت، باب ۳۰، حدیث ۱؛ تراتیب الأداریه، ج۱، ص۲۸۶؛ سنن ترمذی، ج۲، ص۳۸۹؛ کنز العمال، ج۴، ص۱۵۹؛ نهج البلاغه، نامه ۵۳؛ صحیح بخاری، ج۲، ص۱۵.
  2. معالم القربه فی احکام الحسبه، ج۷، ص۵۱؛ صبح الاعشی، ج۵، ص۴۵۱.
  3. تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۹۰؛ نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب، ج۱، ص۱۰۳.
  4. فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۶۲.