ایمان در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==))
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[ایمان]]''' است. "'''[[ایمان]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = ایمان
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ایمان در لغت]] - [[ایمان در قرآن]] - [[ایمان در حدیث]] - [[ایمان در نهج البلاغه]] - [[ایمان در معارف دعا و زیارات]] - [[ایمان در کلام اسلامی]] - [[ایمان در اخلاق اسلامی]] - [[ایمان در عرفان اسلامی]] - [[ایمان در فقه سیاسی]] - [[ایمان از دیدگاه برون‌دینی]] - [[ایمان معصوم]] - [[مقام ایمان]] - [[ایمان ابوطالب]] - [[ایمان نیاکان پیامبر خاتم]] [[ایمان در معارف و سیره رضوی]]</div>
| عنوان مدخل = ایمان
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[ایمان (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| مداخل مرتبط = [[ایمان در لغت]] - [[ایمان در قرآن]] - [[ایمان در حدیث]] - [[ایمان در کلام اسلامی]] - [[ایمان در نهج البلاغه]] - [[ایمان در معارف دعا و زیارات]] - [[ایمان در اخلاق اسلامی]] - [[ایمان در فقه اسلامی]] - [[ایمان در فقه سیاسی]] - [[مقام ایمان]] - [[ایمان در معارف و سیره علوی]] - [[ایمان در معارف و سیره فاطمی]] - [[ایمان در معارف و سیره حسینی]] - [[ایمان در معارف و سیره سجادی]] - [[ایمان در معارف و سیره رضوی]] - [[ایمان در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
*[[ایمان]]: [[تصدیق]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۳۸۹.</ref>، جای‌ گرفتن [[اعتقاد]] در [[قلب]]<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱، ص۴۵.</ref>، سخن کسی را [[باور]] کردن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۲۵.</ref>. [[ایمان]] از ریشه "أمنْ" به این [[حقیقت]] اشاره دارد که [[مؤمن]] با [[اعتقاد قلبی]] خود از [[شک]] و [[شبهه]] که آفت [[اعتقاد]] است، در [[امان]] می‌ماند.  
[[ایمان]] مصدر [[باب]] [[افعال]]، از ریشه "أ ـ م ـ ن"، در لغت به معنای تصدیق است<ref>{{عربی|الْإِيمَانُ: التصديق نفسه‌}}؛ (کتاب العین، ص۱۰۸).</ref>، به معنای ایجاد [[اطمینان]] و [[آرامش]] در [[قلب]] خویش یا دیگری. تصدیق کردن خبر کسی بر اثر [[اطمینان]] یافتن از صحت و عدم [[کذب]] آن<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۳۸۹.</ref> و از‌ بین‌ رفتن [[ترس]]، [[اضطراب]] و [[وحشت]] از دیگر معانی کاربردی آن است<ref>مقاییس‌اللغه، ج‌۱، ص‌۱۳۳؛ لسان العرب، ج‌۱، ص‌۲۲۳‌ـ‌۲۲۷، «امن».</ref>. دستیابی [[انسان]] به [[آرامش]] و [[اطمینان]] با [[اعتقاد]] به [[خدا]] و تصدیق او احتمالا سبب استفاده از «امن» برای مفهوم [[ایمان]] بوده است<ref>التحقیق، ج‌۱، ص‌۱۵۰‌ـ‌۱۵۱، «امن».</ref>.
*واژه "[[ایمان]]" مصدر باب [[افعال]] از ماده "ا، م، ن" است. اَمن در برابر [[ترس]] و [[امانت]] در برابر [[خیانت]] و همچنین "[[ایمان]]" در مقابل [[کفر]] آمده است<ref>لسان العرب، ج۱، ص۲۲۳.</ref>. همچنین، [[ایمان]] به معنای [[تصدیق]]، [[امنیت]] و [[آرامش]] و نیز، رفع [[خوف]] و [[وحشت]] استعمال شده است<ref>التحقیق، ج۱، ص۱۶۳ و ۱۶۴؛ العین، ج۸، ص۳۸۹.</ref>.
 
*[[ایمان]] در لغت به معنای [[آرامش]] و [[اطمینان]] [[قلب]] و نبود [[ترس]] است، همچنین به معنای [[تصدیق]] کردن هم آمده است<ref>کتاب العین: ص ۵۶.</ref><ref>ر.ک: [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص۹۸.</ref>
واژه [[ایمان]] از ریشه "أمن" گرفته شده است که فعل ثلاثی مجرد آن أمِنَ، یأمن و أمناً به معنای [[آرامش]] و [[اطمینان]] [[قلب]] و نبود [[ترس]] است. فعل ثلاثی مزید آن آمَن، یؤمن و ایماناً است که اگر متعدی به با و لام باشد به اتفاق اهل لغت به معنای تصدیق کردن است و به همین معناست [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَا أَنتَ بِمُؤْمِنٍ لَّنَا}}<ref>اگر (هم) راستگو می‌بودیم؛ سوره یوسف، آیه۱۷.</ref> ای: {{عربی|بمصدِّق}}<ref>کتاب العین، ص ۴۰؛ معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص ۱۳۳ـ ۱۳۵؛ لسان العرب، ج۱، ص ۱۶۳ـ ۱۶۴۴؛ اقرب الموارد، ج۱، ص ۷۳۳</ref>.
 
امّا اگر متعدی به ذات خود باشد به معنای [[اطمینان]] پیدا کردن است که در برابر ترسیدن و هراسان کردن است و در این صورت با ثلاثی مجرد هم معناست<ref>لسان العرب، ج۱، ص ۱۶۳.</ref>.<ref>[[علی رضا عصیانی|عصیانی، علی رضا]]، [[ایمان - عصیانی (مقاله)|مقاله «ایمان»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]؛ [[ابوالفضل روحی| روحی، ابوالفضل]]، [[ایمان - روحی (مقاله)|ایمان]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵]]، ص۱۸۹؛ [[سید محمد عالمی|عالمی، سید محمد]]، [[ایمان - عالمی (مقاله)|مقاله «ایمان»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص۵۶۹-۵۸۵؛ [[رضا باذلی|باذلی، رضا]]، [[ضرورت ایمان به ائمه (مقاله)|مقاله «ضرورت ایمان به ائمه»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۱۶ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۱۶]]، ص ۵۱.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:440259451.jpg|22px]] جمعی از نویسندگان، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی ج۱''']]
# [[پرونده:10524027.jpg|22px]] [[علی رضا عصیانی|عصیانی، علی رضا]]، [[ایمان - عصیانی (مقاله)|مقاله «ایمان»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|'''دانشنامه معاصر قرآن کریم''']]
# [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[ابوالفضل روحی| روحی، ابوالفضل]]، [[ایمان - روحی (مقاله)|ایمان]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵''']]
# [[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[سید محمد عالمی|عالمی، سید محمد]]، [[ایمان - عالمی (مقاله)|مقاله «ایمان»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی ج۱''']]
# [[پرونده:IM009895.jpg|22px]] [[رضا باذلی|باذلی، رضا]]، [[ضرورت ایمان به ائمه (مقاله)|مقاله «ضرورت ایمان به ائمه»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۱۶ (کتاب)|'''موسوعه رد شبهات ج۱۶''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


== جستارهای وابسته ==
== پانویس ==
{{مدخل‌های وابسته}}
* [[ایمان]]
* [[ابتلائات مؤمن]]
* [[آثار ایمان]]
* [[اجتماع کفر با معرفت خدا]]
* [[اجتماع کفر و ایمان]]
* [[اجزای ایمان]]
* [[احکام ایمان]]
* [[اخلاص در ایمان]]
* [[ادعای ایمان]]
* [[ارکان ایمان]]
* [[اشتراک لفظی ایمان]]
* [[اصول ایمان]]
* [[اظهار ایمان]]
* [[اعتقاد]]
* [[اعتقاد قلبی]]
* [[افزایش ایمان]]
* [[ایمان ابوطالب]]
* [[ایمان ابولهب]]
* [[ایمان ابوین نبی]]
* [[ایمان اجمالی]]
* [[ایمان اختیاری]]
* [[ایمان اصحاب کهف]]
* [[ایمان اطفال]]
* [[ایمان امام علی]]
* [[ایمان امت]]
* [[ایمان انبیا]]
* [[ایمان باطل]]
* [[ایمان بعد الکفر]]
* [[ایمان به ارزش ها]]
* [[ایمان به پیامبر]]
* [[ایمان به خدا]]
* [[ایمان به غیب]]
* [[ایمان به قدر]]
* [[ایمان به پیامبر]]
* [[ایمان به امام]]
* [[ایمان به معاد]]
* [[ایمان پیامبر قبل از بعثت]]
* [[ایمان تحقیقی]]
* [[ایمان تقلیدی]]
* [[ایمان تلقینی]]
* [[ایمان ثابت]]
* [[ایمان حقیقی]]
* [[ایمان خلفای ثلاثه]]
* [[ایمان راسخ]]
* [[ایمان زبانی]]
* [[ایمان شرعی]]
* [[ایمان شهودی]]
* [[ایمان صاحب کبیره]]
* [[ایمان صحیح]]
* [[ایمان عارفان]]
* [[ایمان عبد]]
* [[ایمان عبدالمطلب]]
* [[ایمان عقلی]]
* [[ایمان علمی]]
* [[ایمان عملی]]
* [[ایمان عوام]]
* [[ایمان فاسق]]
* [[ایمان قلبی]]
* [[ایمان کافر]]
* [[ایمان کامل]]
* [[ایمان لسانی]]
* [[ایمان متزلزل]]
* [[ایمان متکلمان]]
* [[ایمان مجازی]]
* [[ایمان مذهبی]]
* [[ایمان مرتد]]
* [[ایمان مستقر]]
* [[ایمان مستودع]]
* [[ایمان مسلمانان]]
* [[ایمان مقلد]]
* [[ایمان منجی]]
* [[ایمان موافات]]
* [[ایمان ناجز]]
* [[ایمان نیکوکاران]]
* [[ایمان یقینی]]
* [[برخورد با مؤمنان]]
* [[بعد الهی ایمان]]
* [[بعد بشری ایمان]]
* [[پایه‌های ایمان]]
* [[تبعیض ناپذیری ایمان]]
* [[تخریب ایمان]]
* [[تصدیق]]
* [[تصدیق اجمالی]]
* [[تصدیق ایمانی]]
* [[تصدیق تفصیلی]]
* [[تصدیق تقلیدی]]
* [[تصدیق حق]]
* [[تصدیق ضروریات اسلام]]
* [[تصدیق قلبی]]
* [[تصدیق قولی]]
* [[تصدیق یقینی]]
* [[تعریف ایمان]]
* [[تقدم اسلام از ایمان]]
* [[تقویت ایمان]]
* [[تلازم ایمان و عمل]]
* [[تلازم بین علم و ایمان]]
* [[ثواب ایمان]]
* [[جانشینی علم و ایمان]]
* [[چشیدن طعم ایمان]]
* [[حفظ ایمان]]
* [[حقیقت ایمان]]
* [[خاصیت ایمان]]
* [[خلق ایمان]]
* [[خوردن مال حلال]]
* [[دار ایمان]]
* [[درجات ایمان]]
* [[دوری از ایمان]]
* [[سبقت در ایمان]]
* [[ستایش ایمان]]
* [[سرور از استکمال ایمان]]
* [[سلب ایمان]]
* [[شهادت به ایمان افراد]]
* [[صحت استثنا در ایمان]]
* [[علایم ایمان]]
* [[علم]]
* [[کارکردهای دین]]
* [[کفاف معیشت]]
* [[کفر]]
* [[مراتب ایمان]]
* [[معیشت کافی]]
* [[مقدمات ایمان]]
* [[موانع ایمان]]
* [[مؤمن]]
* [[وجوب ایمان]]
* [[یقین]]
{{پایان}}
{{پایان}}
 
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل‌]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:ایمان]]
[[رده:ایمان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۱۲

مقدمه

ایمان مصدر باب افعال، از ریشه "أ ـ م ـ ن"، در لغت به معنای تصدیق است[۱]، به معنای ایجاد اطمینان و آرامش در قلب خویش یا دیگری. تصدیق کردن خبر کسی بر اثر اطمینان یافتن از صحت و عدم کذب آن[۲] و از‌ بین‌ رفتن ترس، اضطراب و وحشت از دیگر معانی کاربردی آن است[۳]. دستیابی انسان به آرامش و اطمینان با اعتقاد به خدا و تصدیق او احتمالا سبب استفاده از «امن» برای مفهوم ایمان بوده است[۴].

واژه ایمان از ریشه "أمن" گرفته شده است که فعل ثلاثی مجرد آن أمِنَ، یأمن و أمناً به معنای آرامش و اطمینان قلب و نبود ترس است. فعل ثلاثی مزید آن آمَن، یؤمن و ایماناً است که اگر متعدی به با و لام باشد به اتفاق اهل لغت به معنای تصدیق کردن است و به همین معناست آیه ﴿وَمَا أَنتَ بِمُؤْمِنٍ لَّنَا[۵] ای: بمصدِّق[۶].

امّا اگر متعدی به ذات خود باشد به معنای اطمینان پیدا کردن است که در برابر ترسیدن و هراسان کردن است و در این صورت با ثلاثی مجرد هم معناست[۷].[۸]

منابع

پانویس

  1. الْإِيمَانُ: التصديق نفسه‌؛ (کتاب العین، ص۱۰۸).
  2. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۳۸۹.
  3. مقاییس‌اللغه، ج‌۱، ص‌۱۳۳؛ لسان العرب، ج‌۱، ص‌۲۲۳‌ـ‌۲۲۷، «امن».
  4. التحقیق، ج‌۱، ص‌۱۵۰‌ـ‌۱۵۱، «امن».
  5. اگر (هم) راستگو می‌بودیم؛ سوره یوسف، آیه۱۷.
  6. کتاب العین، ص ۴۰؛ معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص ۱۳۳ـ ۱۳۵؛ لسان العرب، ج۱، ص ۱۶۳ـ ۱۶۴۴؛ اقرب الموارد، ج۱، ص ۷۳۳
  7. لسان العرب، ج۱، ص ۱۶۳.
  8. عصیانی، علی رضا، مقاله «ایمان»، دانشنامه معاصر قرآن کریم؛ روحی، ابوالفضل، ایمان، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵، ص۱۸۹؛ عالمی، سید محمد، مقاله «ایمان»، دانشنامه کلام اسلامی ج۱، ص۵۶۹-۵۸۵؛ باذلی، رضا، مقاله «ضرورت ایمان به ائمه»، موسوعه رد شبهات ج۱۶، ص ۵۱.