اکسیر العبادات فی اسرار الشهادات (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پیوند به بیرون== +== پیوند به بیرون ==)) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات مجموعه کتاب | ||
| عنوان | | عنوان پیشین = | ||
| عنوان اصلی | | عنوان = إکسیر العبادات فی أسرار الشهادات | ||
| تصویر | | عنوان پسین = | ||
| اندازه تصویر | | عنوان اصلی = | ||
| از مجموعه | | تصویر = 1400101.jpg | ||
| زبان | | اندازه تصویر = 200px | ||
|زبان اصلی | | از مجموعه = | ||
| نویسنده | | زبان = فارسی | ||
| نویسندگان | | زبان اصلی = | ||
| تحقیق یا تدوین | | نویسنده = [[آغا بن عابد شیروانی حائری]] معروف به [[فاضل دربندی]] | ||
| زیر نظر | | نویسندگان = | ||
| به کوشش | | تحقیق یا تدوین = | ||
| مترجم | | زیر نظر = | ||
| مترجمان | | به کوشش = | ||
| ویراستار | | مترجم = | ||
| ویراستاران | | مترجمان = | ||
| موضوع | | ویراستار = | ||
| مذهب | | ویراستاران = | ||
| ناشر | | موضوع = | ||
| به همت | | مذهب = شیعه | ||
| وابسته به | | ناشر = ذوی ال‍ق‍رب‍ی | ||
| محل نشر | | به همت = | ||
| سال نشر | | وابسته به = | ||
| تعداد جلد | | محل نشر = قم، ایران | ||
| | | سال نشر = ۱۴۲۰ ق | ||
| تعداد جلد = ۳ | |||
| فهرست جلدها = | |||
| شابک | | شابک = 964-6308-15-9 | ||
| شماره ملی = | |||
| شماره ملی | |||
}} | }} | ||
'''إکسیر العبادات فی أسرار الشهادات'''، کتابی است که با زبان عربی به بررسی موضوع گزارش [[واقعۀ عاشورا]] و [[شهادت امام حسین]] می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر [[آغا بن عابد شیروانی حائری]] معروف به [[فاضل دربندی]] و [[ذوی ال‍ق‍رب‍ی (ناشر)|انتشارات ذوی ال‍ق‍رب‍ی]] انتشار آن را به عهده داشته است. | '''إکسیر العبادات فی أسرار الشهادات'''، کتابی است که با زبان عربی به بررسی موضوع گزارش [[واقعۀ عاشورا]] و [[شهادت امام حسین]] می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر [[آغا بن عابد شیروانی حائری]] معروف به [[فاضل دربندی]] و [[ذوی ال‍ق‍رب‍ی (ناشر)|انتشارات ذوی ال‍ق‍رب‍ی]] انتشار آن را به عهده داشته است. | ||
== | == دربارهٔ کتاب == | ||
[[آقا بن عابد دربندی شیروانی]] مشهور به [[فاضل دربندی]] و [[ملا آقا دربندی]]، از نویسندگانی است که افزون بر رشته تخصصی‌اش ([[فقه]])، در دیگر موضوعات، مانند [[تاریخ عاشورا]]، نیز کتاب نوشت. او با جمع‌آوری [[اخبار]] [[قوی]] و [[ضعیف]] و به قصد [[حل اختلاف]] و تحلیل آنها، یکی از بزرگ‌ترین نگاشته‌ها را درباره [[واقعه عاشورا]] سامان داد. او شیفته [[امام حسین]]{{ع}} بود و [[انگیزه]] [[پاکی]] در [[نگارش]] این کتاب داشت؛ اما به دلیل [[استفاده از منابع ضعیف]] در کنار منابع اصلی و نقل برخی گزارش‌های بدون [[سند]]، نتوانست [[مقتل]] معتبری ارائه دهد. او همچنین مبنای نادرستی برگزید و بر اساس آن، از کتاب‌هایی که مشتمل بر اخبار مظنون الکذب بودند نیز نقل کرد. مبنای او این بود که نشانه‌های [[کذب]]، هر چند به درجه [[ظن]] برسند، مانع نقل نیستند و نقل چنین اخباری در بیان [[سیره]] و [[تاریخ]]، بی‌اشکال است. | [[آقا بن عابد دربندی شیروانی]] مشهور به [[فاضل دربندی]] و [[ملا آقا دربندی]]، از نویسندگانی است که افزون بر رشته تخصصی‌اش ([[فقه]])، در دیگر موضوعات، مانند [[تاریخ عاشورا]]، نیز کتاب نوشت. او با جمع‌آوری [[اخبار]] [[قوی]] و [[ضعیف]] و به قصد [[حل اختلاف]] و تحلیل آنها، یکی از بزرگ‌ترین نگاشته‌ها را درباره [[واقعه عاشورا]] سامان داد. او شیفته [[امام حسین]] {{ع}} بود و [[انگیزه]] [[پاکی]] در [[نگارش]] این کتاب داشت؛ اما به دلیل [[استفاده از منابع ضعیف]] در کنار منابع اصلی و نقل برخی گزارش‌های بدون [[سند]]، نتوانست [[مقتل]] معتبری ارائه دهد. او همچنین مبنای نادرستی برگزید و بر اساس آن، از کتاب‌هایی که مشتمل بر اخبار مظنون الکذب بودند نیز نقل کرد. مبنای او این بود که نشانه‌های [[کذب]]، هر چند به درجه [[ظن]] برسند، مانع نقل نیستند و نقل چنین اخباری در بیان [[سیره]] و [[تاریخ]]، بی‌اشکال است. | ||
[[محدث نوری]]، یکی از منابع ضعیف دربندی را نسخه بدون سر و ته، مجهول و پر از دروغی می‌داند که [[سید]] عربِ روضه‌خوانی برای کسب [[تأیید]]، نزد [[عالمان]] [[نجف]] آورد و سپس به دست دربندی رسید؛ نسخه‌ای که به گفته محدث نوری، از کثرت اشتمال بر اکاذیب واضح و اخبار واهی، احتمال نمی‌رود که از مؤلفات یک عالِم باشد<ref>لؤلؤ و مرجان، ص۲۵۰.</ref>. وی، در جایی دیگر، این کتاب را دستاویز [[مخالفان]] برای [[دروغگو]] خواندن [[شیعه]] دانسته است<ref>«کار به آنجا رسید که [مخالفان] در کتب خود، نوشته‌اند که: شیعه، بیت کذب است و اگر کسی منکِر شود، کافی است ایشان را برای اثبات این دعوی، آوردن کتاب أسرار الشهادة را به میدان» (لؤلؤ و مرجان، ص۲۸۹).</ref>. | [[محدث نوری]]، یکی از منابع ضعیف دربندی را نسخه بدون سر و ته، مجهول و پر از دروغی می‌داند که [[سید]] عربِ روضه‌خوانی برای کسب [[تأیید]]، نزد [[عالمان]] [[نجف]] آورد و سپس به دست دربندی رسید؛ نسخه‌ای که به گفته محدث نوری، از کثرت اشتمال بر اکاذیب واضح و اخبار واهی، احتمال نمی‌رود که از مؤلفات یک عالِم باشد<ref>لؤلؤ و مرجان، ص۲۵۰.</ref>. وی، در جایی دیگر، این کتاب را دستاویز [[مخالفان]] برای [[دروغگو]] خواندن [[شیعه]] دانسته است<ref>«کار به آنجا رسید که [مخالفان] در کتب خود، نوشته‌اند که: شیعه، بیت کذب است و اگر کسی منکِر شود، کافی است ایشان را برای اثبات این دعوی، آوردن کتاب أسرار الشهادة را به میدان» (لؤلؤ و مرجان، ص۲۸۹).</ref>. | ||
[[سخن]] محدث نوری را بسیاری از عالمان دیگر، تأیید کرده‌اند و بسیاری از نقل‌های نادرست و غیر قابل [[باور]] کتاب را به عنوان [[گواه]]، ارائه کرده‌اند. از این میان می‌توان به [[میرزا محمد تنکابنی]]، [[شاگرد]] فاضل دربندی<ref>«اخبار غیرمعتبره در این کتاب (أسرار الشهادة) بسیار[ند] و ضعاف، بلکه اخباری که مظنون، کذب آنهاست، بلکه گویا بعضی از آنها قطعی الکذب باشند نیز بسیارند و این، مایه کسر قدر آن کتاب گردید» (ر.ک: قصص العلماء، ص۱۰۸).</ref>، شیخ [[ذبیح الله محلاتی]]<ref>«فاضل دربندی در أسرار الشهادة، خبر طولانی راجع به عطش سکینه و آب آوردن بریر و پاره شدن مشک و ریختن آب، نقل کرده است. حقیر، چون به کلی اعتماد بر آن کتاب ندارم، فلذا عنان قلم از نقل آن باز کشیدم» (ریاحین الشریعة، ج۳، ص۲۷۲).</ref>، [[سید محسن امین]]<ref>{{عربی|وبالجملة قد أکثر فی مؤلفاته النقلیة من الاخبار الواهیة بل اورد ما لا تقبله العقول ولم تصدقه النقول}} (أعیان الشیعة، ج۲، ص۸۸).</ref>، [[میرزا محمد علی مدرس تبریزی]]<ref>«به حکم انصاف، این کتاب او، بلکه دیگر تألیفاتی که در موضوع مقتل نگارش داده، همانا در اثر آن همه محبت مفرط که داشته است، حاوی غث و سمین بوده [است]» (ریحانة الأدب، ج۲، ص۲۱۷).</ref>، شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]]<ref>{{عربی|و من شدة خلوصه و صفاء نفسه نقل فی هذا الکتاب أمورا لا توجد فی الکتب المعتبرة و انما أخذها عن بعض المجامیع المجهولة اتکالا علی قاعدة التسامح فی أدلة السنن}} (الذریعة، ج۲، ص۲۷۹، ش۱۱۳۴).</ref> و استاد [[علامه]] [[شهید مرتضی مطهری]]<ref>در شصت هفتاد سال پیش، مرحوم ملاآقای دربندی پیدا شد. تمام حرف‌های روضة الشهدا را به اضافه چیزهای دیگری پیدا کرد و همه را یک جا جمع کرد و کتابی نوشت به نام أسرار الشهادة. واقعاً مطالب این کتاب، انسان را وادار می‌کند که به اسلام بگرید» (حماسه حسینی، ج۱، ص۵۵ و ص۱۰۶).</ref> اشاره نمود. گفتنی است بسیاری از تحلیل‌های نویسنده کتاب، برای قابل پذیرش کردن گزارش‌هایی است که به [[سادگی]] قابل قبول نیستند<ref>گزارش‌های غیر قابل باور، مانند: کشته شدن بیست و پنج هزار نفر به دست عباس و ۳۳۰ هزار نفر به دست امام حسین{{ع}} (چاپ قدیم، ص۳۴۵) و یا قصه‌پردازی درباره چگونگی بیرون آمدن امام حسین{{ع}} از مدینه که به زی پادشاهان شبیه کرده است (ج ۳، ص۵۰۹) و یا ارائه رقم ۰۰۰/۶۰۰/۱ نفری برای سپاه عمر سعد (حماسه حسینی، ج۳، ص۳۹).</ref> | [[سخن]] محدث نوری را بسیاری از عالمان دیگر، تأیید کرده‌اند و بسیاری از نقل‌های نادرست و غیر قابل [[باور]] کتاب را به عنوان [[گواه]]، ارائه کرده‌اند. از این میان می‌توان به [[میرزا محمد تنکابنی]]، [[شاگرد]] فاضل دربندی<ref>«اخبار غیرمعتبره در این کتاب (أسرار الشهادة) بسیار[ند] و ضعاف، بلکه اخباری که مظنون، کذب آنهاست، بلکه گویا بعضی از آنها قطعی الکذب باشند نیز بسیارند و این، مایه کسر قدر آن کتاب گردید» (ر. ک: قصص العلماء، ص۱۰۸).</ref>، شیخ [[ذبیح الله محلاتی]]<ref>«فاضل دربندی در أسرار الشهادة، خبر طولانی راجع به عطش سکینه و آب آوردن بریر و پاره شدن مشک و ریختن آب، نقل کرده است. حقیر، چون به کلی اعتماد بر آن کتاب ندارم، فلذا عنان قلم از نقل آن باز کشیدم» (ریاحین الشریعة، ج۳، ص۲۷۲).</ref>، [[سید محسن امین]]<ref>{{عربی|وبالجملة قد أکثر فی مؤلفاته النقلیة من الاخبار الواهیة بل اورد ما لا تقبله العقول ولم تصدقه النقول}} (أعیان الشیعة، ج۲، ص۸۸).</ref>، [[میرزا محمد علی مدرس تبریزی]]<ref>«به حکم انصاف، این کتاب او، بلکه دیگر تألیفاتی که در موضوع مقتل نگارش داده، همانا در اثر آن همه محبت مفرط که داشته است، حاوی غث و سمین بوده [است]» (ریحانة الأدب، ج۲، ص۲۱۷).</ref>، شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]]<ref>{{عربی|و من شدة خلوصه و صفاء نفسه نقل فی هذا الکتاب أمورا لا توجد فی الکتب المعتبرة و انما أخذها عن بعض المجامیع المجهولة اتکالا علی قاعدة التسامح فی أدلة السنن}} (الذریعة، ج۲، ص۲۷۹، ش۱۱۳۴).</ref> و استاد [[علامه]] [[شهید مرتضی مطهری]]<ref>در شصت هفتاد سال پیش، مرحوم ملاآقای دربندی پیدا شد. تمام حرف‌های روضة الشهدا را به اضافه چیزهای دیگری پیدا کرد و همه را یک جا جمع کرد و کتابی نوشت به نام أسرار الشهادة. واقعاً مطالب این کتاب، انسان را وادار می‌کند که به اسلام بگرید» (حماسه حسینی، ج۱، ص۵۵ و ص۱۰۶).</ref> اشاره نمود. گفتنی است بسیاری از تحلیل‌های نویسنده کتاب، برای قابل پذیرش کردن گزارش‌هایی است که به [[سادگی]] قابل قبول نیستند<ref>گزارش‌های غیر قابل باور، مانند: کشته شدن بیست و پنج هزار نفر به دست عباس و ۳۳۰ هزار نفر به دست امام حسین {{ع}} (چاپ قدیم، ص۳۴۵) و یا قصه‌پردازی درباره چگونگی بیرون آمدن امام حسین {{ع}} از مدینه که به زی پادشاهان شبیه کرده است (ج ۳، ص۵۰۹) و یا ارائه رقم ۰۰۰/۶۰۰/۱ نفری برای سپاه عمر سعد (حماسه حسینی، ج۳، ص۳۹).</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]]، ص: ۳۹-۴۱.</ref> | ||
== فهرست کتاب == | == فهرست کتاب == | ||
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست. | |||
== دربارهٔ پدیدآورنده == | == دربارهٔ پدیدآورنده == | ||
{{ | {{پدیدآورنده ساده | ||
| پدیدآورنده کتاب = فاضل دربندی}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==دریافت متن | == دریافت متن == | ||
*[http://ar.pdf.lib.eshia.ir/96241/1/4 دریافت متن PDF کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت] | * [http://ar.pdf.lib.eshia.ir/96241/1/4 دریافت متن PDF کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت] | ||
*[http://alfeker.net/library.php?id=1034 دریافت متن PDF کتاب از شبکة الفکر] | * [http://alfeker.net/library.php?id=1034 دریافت متن PDF کتاب از شبکة الفکر] | ||
*[https://ketabpedia.com/%D8%AA%D8%AD%D9%85%D9%8A%D9%84/%D8%A5%D9%83%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA/ دریافت متن PDF کتاب از کتاب بدیا | * [https://ketabpedia.com/%D8%AA%D8%AD%D9%85%D9%8A%D9%84/%D8%A5%D9%83%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA/ دریافت متن PDF کتاب از کتاب بدیا] | ||
[[رده:کتاب]] | [[رده:کتاب]] | ||
[[رده:کتاب‌های فاضل دربندی]] | [[رده:کتاب‌های فاضل دربندی]] | ||
[[رده:آثار فاضل دربندی]] | [[رده:آثار فاضل دربندی]] | ||
[[رده:کتاب‌های دارای چکیده]] | [[رده:کتاب‌های دارای چکیده]] | ||
[[رده:کتاب‌های فاقد فهرست]] | [[رده:کتاب‌های فاقد فهرست]] | ||
[[رده:کتاب‌های دارای متن دیجیتال]] | [[رده:کتاب‌های دارای متن دیجیتال]] | ||
[[رده:کتاب‌های دارای متن PDF]] | [[رده:کتاب‌های دارای متن PDF]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۵۶
إکسیر العبادات فی أسرار الشهادات، کتابی است که با زبان عربی به بررسی موضوع گزارش واقعۀ عاشورا و شهادت امام حسین می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر آغا بن عابد شیروانی حائری معروف به فاضل دربندی و انتشارات ذوی ال‍ق‍رب‍ی انتشار آن را به عهده داشته است.
| إکسیر العبادات فی أسرار الشهادات | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | آغا بن عابد شیروانی حائری معروف به فاضل دربندی |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات ذوی ال‍ق‍رب‍ی |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۴۲۰ ق، ۱۳۷۹ ش |
| تعداد جلد | ۳ |
| فهرست جلدها | جلد اول، جلد دوم، جلد سوم |
| شابک | ۹۶۴-۶۳۰۸-۱۵-۹ |
دربارهٔ کتاب
آقا بن عابد دربندی شیروانی مشهور به فاضل دربندی و ملا آقا دربندی، از نویسندگانی است که افزون بر رشته تخصصی‌اش (فقه)، در دیگر موضوعات، مانند تاریخ عاشورا، نیز کتاب نوشت. او با جمع‌آوری اخبار قوی و ضعیف و به قصد حل اختلاف و تحلیل آنها، یکی از بزرگ‌ترین نگاشته‌ها را درباره واقعه عاشورا سامان داد. او شیفته امام حسین (ع) بود و انگیزه پاکی در نگارش این کتاب داشت؛ اما به دلیل استفاده از منابع ضعیف در کنار منابع اصلی و نقل برخی گزارش‌های بدون سند، نتوانست مقتل معتبری ارائه دهد. او همچنین مبنای نادرستی برگزید و بر اساس آن، از کتاب‌هایی که مشتمل بر اخبار مظنون الکذب بودند نیز نقل کرد. مبنای او این بود که نشانه‌های کذب، هر چند به درجه ظن برسند، مانع نقل نیستند و نقل چنین اخباری در بیان سیره و تاریخ، بی‌اشکال است.
محدث نوری، یکی از منابع ضعیف دربندی را نسخه بدون سر و ته، مجهول و پر از دروغی می‌داند که سید عربِ روضه‌خوانی برای کسب تأیید، نزد عالمان نجف آورد و سپس به دست دربندی رسید؛ نسخه‌ای که به گفته محدث نوری، از کثرت اشتمال بر اکاذیب واضح و اخبار واهی، احتمال نمی‌رود که از مؤلفات یک عالِم باشد[۱]. وی، در جایی دیگر، این کتاب را دستاویز مخالفان برای دروغگو خواندن شیعه دانسته است[۲].
سخن محدث نوری را بسیاری از عالمان دیگر، تأیید کرده‌اند و بسیاری از نقل‌های نادرست و غیر قابل باور کتاب را به عنوان گواه، ارائه کرده‌اند. از این میان می‌توان به میرزا محمد تنکابنی، شاگرد فاضل دربندی[۳]، شیخ ذبیح الله محلاتی[۴]، سید محسن امین[۵]، میرزا محمد علی مدرس تبریزی[۶]، شیخ آقا بزرگ تهرانی[۷] و استاد علامه شهید مرتضی مطهری[۸] اشاره نمود. گفتنی است بسیاری از تحلیل‌های نویسنده کتاب، برای قابل پذیرش کردن گزارش‌هایی است که به سادگی قابل قبول نیستند[۹][۱۰]
فهرست کتاب
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
دربارهٔ پدیدآورنده
پانویس
- ↑ لؤلؤ و مرجان، ص۲۵۰.
- ↑ «کار به آنجا رسید که [مخالفان] در کتب خود، نوشته‌اند که: شیعه، بیت کذب است و اگر کسی منکِر شود، کافی است ایشان را برای اثبات این دعوی، آوردن کتاب أسرار الشهادة را به میدان» (لؤلؤ و مرجان، ص۲۸۹).
- ↑ «اخبار غیرمعتبره در این کتاب (أسرار الشهادة) بسیار[ند] و ضعاف، بلکه اخباری که مظنون، کذب آنهاست، بلکه گویا بعضی از آنها قطعی الکذب باشند نیز بسیارند و این، مایه کسر قدر آن کتاب گردید» (ر. ک: قصص العلماء، ص۱۰۸).
- ↑ «فاضل دربندی در أسرار الشهادة، خبر طولانی راجع به عطش سکینه و آب آوردن بریر و پاره شدن مشک و ریختن آب، نقل کرده است. حقیر، چون به کلی اعتماد بر آن کتاب ندارم، فلذا عنان قلم از نقل آن باز کشیدم» (ریاحین الشریعة، ج۳، ص۲۷۲).
- ↑ وبالجملة قد أکثر فی مؤلفاته النقلیة من الاخبار الواهیة بل اورد ما لا تقبله العقول ولم تصدقه النقول (أعیان الشیعة، ج۲، ص۸۸).
- ↑ «به حکم انصاف، این کتاب او، بلکه دیگر تألیفاتی که در موضوع مقتل نگارش داده، همانا در اثر آن همه محبت مفرط که داشته است، حاوی غث و سمین بوده [است]» (ریحانة الأدب، ج۲، ص۲۱۷).
- ↑ و من شدة خلوصه و صفاء نفسه نقل فی هذا الکتاب أمورا لا توجد فی الکتب المعتبرة و انما أخذها عن بعض المجامیع المجهولة اتکالا علی قاعدة التسامح فی أدلة السنن (الذریعة، ج۲، ص۲۷۹، ش۱۱۳۴).
- ↑ در شصت هفتاد سال پیش، مرحوم ملاآقای دربندی پیدا شد. تمام حرف‌های روضة الشهدا را به اضافه چیزهای دیگری پیدا کرد و همه را یک جا جمع کرد و کتابی نوشت به نام أسرار الشهادة. واقعاً مطالب این کتاب، انسان را وادار می‌کند که به اسلام بگرید» (حماسه حسینی، ج۱، ص۵۵ و ص۱۰۶).
- ↑ گزارش‌های غیر قابل باور، مانند: کشته شدن بیست و پنج هزار نفر به دست عباس و ۳۳۰ هزار نفر به دست امام حسین (ع) (چاپ قدیم، ص۳۴۵) و یا قصه‌پردازی درباره چگونگی بیرون آمدن امام حسین (ع) از مدینه که به زی پادشاهان شبیه کرده است (ج ۳، ص۵۰۹) و یا ارائه رقم ۰۰۰/۶۰۰/۱ نفری برای سپاه عمر سعد (حماسه حسینی، ج۳، ص۳۹).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین، ص: ۳۹-۴۱.
- ↑ دایرة المعارف بزرگ اسلامی