محاسبه در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۵۱

مقدمه

مراقبه و محاسبه در روایات حضرت علی (ع) به کار رفته‌اند، هرچند موارد کاربرد مراقبه کم‌تر از محاسبه است. درباره مراقبه می‌فرماید: «بر نفس خویش مراقبت کن»^[۱]. و «خداوند بنده‌ای را که مراقب گناه خود است، رحمت کند»^[۲]. و درباره محاسبه می‌فرماید: «با محاسبه، نفس‌هایتان را به بند کشید»^[۳]. و «هر کس نفس خود را محاسبه کند، بر عیوبش واقف شود»^[۴]. همین روایت، که درباره ارتباط میان محاسبه نفس و آگاهی از عیوب نفس است، به خوبی نشان می‌دهد که میان محاسبه و تشخیص عیوب- که کار عقل است- گونه‌ای ارتباط برقرار است^[۵].

منابع

بهشتی، سعید، مقاله «تربیت عقلانی»، دانشنامه امام علی ج۴

پانویس

↑ «اجْعَلْ مِنْ نَفْسِكَ عَلَى نَفْسِكَ رَقِيباً...»؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی (ع)، ج۲، ص۱۴۳۴).
↑ «رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً رَاقَبَ ذَنْبَهُ‌...»؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی (ع)، ج۱، ص۶۰۹).
↑ «قَيِّدُوا أَنْفُسَكُمْ بِالْمُحَاسَبَةِ»؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی (ع)، ج۲، ص۱۴۴۹).
↑ «مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ وَقَفَ عَلَى عُيُوبِهِ‌»؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی (ع)، ج۲، ص۱۴۴۹).
↑ بهشتی، سعید، مقاله «تربیت عقلانی»، دانشنامه امام علی ج۴، ص ۲۱۳.

[1] «اجْعَلْ مِنْ نَفْسِكَ عَلَى نَفْسِكَ رَقِيباً...»؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی (ع)، ج۲، ص۱۴۳۴).

[2] «رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً رَاقَبَ ذَنْبَهُ‌...»؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی (ع)، ج۱، ص۶۰۹).

[3] «قَيِّدُوا أَنْفُسَكُمْ بِالْمُحَاسَبَةِ»؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی (ع)، ج۲، ص۱۴۴۹).

[4] «مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ وَقَفَ عَلَى عُيُوبِهِ‌»؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی (ع)، ج۲، ص۱۴۴۹).

[5] بهشتی، سعید، مقاله «تربیت عقلانی»، دانشنامه امام علی ج۴، ص ۲۱۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{ولایت}}
+{{مدخل مرتبط
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[محاسبه]]''' است. "'''[[محاسبه]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| موضوع مرتبط = محاسبه
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[محاسبه در قرآن]] - [[محاسبه در حدیث]] - [[محاسبه در اخلاق اسلامی]] - [[محاسبه در معارف و سیره علوی]] - [[محاسبه در فقه سیاسی]]</div>
+| عنوان مدخل  = محاسبه
+| مداخل مرتبط = [[محاسبه در اخلاق اسلامی]] - [[محاسبه در معارف و سیره علوی]] - [[محاسبه در فقه سیاسی]]
+| پرسش مرتبط  =
+}}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-[[مراقبه]] و [[محاسبه]] نیز در [[روایات]] [[حضرت علی]]{{ع}} به کار رفته‌اند، هرچند موارد کاربرد مراقبه کم‌تر از محاسبه است. درباره مراقبه می‌فرماید: «بر نفس خویش [[مراقبت]] کن»<ref>{{متن حدیث|اجْعَلْ مِنْ نَفْسِكَ عَلَى نَفْسِكَ رَقِيباً...}}؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی{{ع}}، ج۲، ص۱۴۳۴).</ref>. و «[[خداوند]] بنده‌ای را که مراقب [[گناه]] خود است، [[رحمت]] کند»<ref>{{متن حدیث|رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً رَاقَبَ ذَنْبَهُ‌...}}؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی{{ع}}، ج۱، ص۶۰۹).</ref>. و درباره محاسبه می‌فرماید: «با محاسبه، نفس‌هایتان را به بند کشید»<ref>{{متن حدیث|قَيِّدُوا أَنْفُسَكُمْ بِالْمُحَاسَبَةِ}}؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی{{ع}}، ج۲، ص۱۴۴۹).</ref>. و «هر کس نفس خود را محاسبه کند، بر عیوبش واقف شود»<ref>{{متن حدیث|مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ وَقَفَ عَلَى عُيُوبِهِ‌}}؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی{{ع}}، ج۲، ص۱۴۴۹).</ref>. همین [[روایت]]، که درباره [[ارتباط]] میان محاسبه نفس و [[آگاهی]] از [[عیوب]] نفس است، به خوبی نشان می‌دهد که میان محاسبه و تشخیص عیوب- که کار [[عقل]] است- گونه‌ای ارتباط برقرار است.<ref>[[سعید بهشتی|بهشتی، سعید]]، [[تربیت عقلانی (مقاله)| مقاله «تربیت عقلانی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۴، ص ۲۱۳.</ref>
+[[مراقبه]] و [[محاسبه]] در [[روایات]] [[حضرت علی]] {{ع}} به کار رفته‌اند، هرچند موارد کاربرد مراقبه کم‌تر از محاسبه است. درباره مراقبه می‌فرماید: «بر نفس خویش [[مراقبت]] کن»<ref>{{متن حدیث|اجْعَلْ مِنْ نَفْسِكَ عَلَى نَفْسِكَ رَقِيباً...}}؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی {{ع}}، ج۲، ص۱۴۳۴).</ref>. و «[[خداوند]] بنده‌ای را که مراقب [[گناه]] خود است، [[رحمت]] کند»<ref>{{متن حدیث|رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً رَاقَبَ ذَنْبَهُ‌...}}؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی {{ع}}، ج۱، ص۶۰۹).</ref>. و درباره محاسبه می‌فرماید: «با محاسبه، نفس‌هایتان را به بند کشید»<ref>{{متن حدیث|قَيِّدُوا أَنْفُسَكُمْ بِالْمُحَاسَبَةِ}}؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی {{ع}}، ج۲، ص۱۴۴۹).</ref>. و «هر کس نفس خود را محاسبه کند، بر عیوبش واقف شود»<ref>{{متن حدیث|مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ وَقَفَ عَلَى عُيُوبِهِ‌}}؛ (گفتار امیرالمؤمنین علی {{ع}}، ج۲، ص۱۴۴۹).</ref>. همین [[روایت]]، که درباره ارتباط میان محاسبه نفس و [[آگاهی]] از [[عیوب]] نفس است، به خوبی نشان می‌دهد که میان محاسبه و تشخیص عیوب- که کار [[عقل]] است- گونه‌ای ارتباط برقرار است<ref>[[سعید بهشتی|بهشتی، سعید]]، [[تربیت عقلانی (مقاله)| مقاله «تربیت عقلانی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۴]]، ص ۲۱۳.</ref>.
-== جستارهای وابسته ==
 == منابع ==
 {{منابع}}
-#[[پرونده:1368102.jpg|22px]] [[سعید بهشتی|بهشتی، سعید]]، [[تربیت عقلانی (مقاله)| مقاله «تربیت عقلانی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۴''']]
+# [[پرونده:1368102.jpg|22px]] [[سعید بهشتی|بهشتی، سعید]]، [[تربیت عقلانی (مقاله)| مقاله «تربیت عقلانی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۴''']]
 {{پایان منابع}}
@@ خط ۱۶: / خط ۱۷: @@
 {{پانویس}}
-[[رده:مدخل]]
 [[رده:محاسبه]]