عمرو بن عبید بصری: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام صادق| عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | ||
< | == آشنایی اجمالی == | ||
< | [[ابوعثمان عمرو بن عبید بن باب بصری معتزلی قدری تیمی]] در سال ۸۰ه <ref>الفهرست (الندیم) ۲۰۳.</ref> در بلخ به [[دنیا]] آمد<ref> معجم المفسرین ۱/۴۰۴.</ref> و ساکن [[بصره]]<ref>تاریخ الاسلام ۹/۲۴۲.</ref> بود. او از [[موالی]] [[بنی عدویه]]<ref>تنقیح المقال ۲/۳۳۴.</ref> و [[صحابی حضرت امام صادق]] {{ع}}بود.<ref>رجال الطوسی ۲۴۸.</ref> از [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{ع}}،<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث ۶/۵۳.</ref> [[ابی العالیه]]، [[ابی قلابه]]، [[حسن بصری]]<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۱۰۴.</ref> و [[واصل بن عطاء]]<ref>تهذیب الکمال ۲۲/۱۳۱.</ref> استفاده کرده است. عده‌ای چون عبدالوارث، [[یحیی بن سعید]]، [[ابن عیینه]] و دیگران از او [[روایت]] کرده‌اند.<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۱۰۴.</ref> | ||
او فردی [[متکلم]]، [[مفسر]]، [[محدث]] و فردی [[زاهد]] بود.<ref>کشف الظنون ۵/۸۰۲.</ref> برخی از رجال‌نویسان او را [[ضعیف]]<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۱۰۴.</ref>، و برخی دیگر او را [[متروک الحدیث]] یا [[دروغگو]] می‌‌دانند.<ref>میزان الاعتدال ۳/۲۷۴.</ref> ایشان به [[خلیفه]] [[عثمان]] [[تمایل]] داشت و [[ابوبکر]] [[خلیفه اول]] را بر علی {{ع}} ترجیح می‌‌داد.<ref>معجم المفسرین ۱/۴۰۴.</ref> با منصور [[خلیفه عباسی]] رابطه [[دوستی]] داشت و وی را [[موعظه]] می‌‌کرد و پس از مرگش منصور برای او گریست و مرثیه‌ای خواند. | |||
[[ | |||
او | او به آرای دهریه، گروهی که به [[قدمت]] دهر معتقدند، [[معتقد]] بود<ref>معجم المفسرین ۱/۴۰۴.</ref> و با [[هشام بن حکم]] درباره [[امامت]] [[مناظره]] کرد. به سال ۱۴۴ه <ref>کشف الظنون ۵/۸۰۲.</ref> در ۶۴ سالگی<ref>معجم المفسرین ۱/۴۰۴.</ref> در حران، <ref>معجم المؤلفین ۸/۹.</ref> بین راه [[مکه]] و بصره از دنیا رفت.<ref>شذرات الذهب ۱/۲۱۰.</ref> آثار او عبارت‌اند: «الردّ علی القدریه»، «کتاب التفسیر»، «کتاب العدل و التوحید <ref>الفهرست (الندیم) ۲۰۳.</ref> [[دیوان]] [[شعر]] و خطب و رسائل<ref>هدیة العارفین ۱/۸۰۲.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۵۷۷-۵۷۸.</ref> | ||
برحسب [[روایات]]، [[پرسش]] [[تفسیری]] از [[امام صادق]] {{ع}} داشته است<ref>ر. ک: صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۴۱۹-۴۲۱، ح۱۷۴۶ (باب معرفة الکبائر... ، ح۲). این حدیث را صدوق با سند خویش از عبد العظیم حسنی نقل نموده و طریق صدوق به عبد العظیم را آیت‌الله خویی صحیح توصیف کرده است. (ر. ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۴۹ و ۵۰).</ref>، ولی [[اعتقاد]] وی به [[امامت]] آن [[حضرت]] ثابت نیست<ref>ر. ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۱۱۲-۱۱۴، رقم ۸۹۳۶.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۳۷.</ref> | |||
برحسب [[روایات]]، [[پرسش]] [[تفسیری]] از [[امام صادق]]{{ع}} داشته است<ref>ر.ک: صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۴۱۹-۴۲۱، ح۱۷۴۶ (باب معرفة الکبائر...، ح۲). این حدیث را صدوق با سند خویش از عبد العظیم حسنی نقل نموده و طریق صدوق به عبد العظیم را آیت‌الله خویی صحیح توصیف کرده است. (ر.ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۴۹ و ۵۰).</ref>، ولی [[اعتقاد]] وی به [[امامت]] آن [[حضرت]] ثابت نیست<ref>ر.ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۱۱۲-۱۱۴، رقم ۸۹۳۶.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۳۷.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
*[[تفسیر عمرو بن عبید]] | * [[تفسیر عمرو بن عبید]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | ||
# [[پرونده:IM009972.jpg|22px]] [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|'''تاریخ تفسیر قرآن''']] | # [[پرونده:IM009972.jpg|22px]] [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|'''تاریخ تفسیر قرآن''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۱: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب امام صادق]] | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۳۹
آشنایی اجمالی
ابوعثمان عمرو بن عبید بن باب بصری معتزلی قدری تیمی در سال ۸۰ه [۱] در بلخ به دنیا آمد[۲] و ساکن بصره[۳] بود. او از موالی بنی عدویه[۴] و صحابی حضرت امام صادق (ع)بود.[۵] از امام باقر و امام صادق (ع)،[۶] ابی العالیه، ابی قلابه، حسن بصری[۷] و واصل بن عطاء[۸] استفاده کرده است. عده‌ای چون عبدالوارث، یحیی بن سعید، ابن عیینه و دیگران از او روایت کرده‌اند.[۹]
او فردی متکلم، مفسر، محدث و فردی زاهد بود.[۱۰] برخی از رجال‌نویسان او را ضعیف[۱۱]، و برخی دیگر او را متروک الحدیث یا دروغگو می‌‌دانند.[۱۲] ایشان به خلیفه عثمان تمایل داشت و ابوبکر خلیفه اول را بر علی (ع) ترجیح می‌‌داد.[۱۳] با منصور خلیفه عباسی رابطه دوستی داشت و وی را موعظه می‌‌کرد و پس از مرگش منصور برای او گریست و مرثیه‌ای خواند.
او به آرای دهریه، گروهی که به قدمت دهر معتقدند، معتقد بود[۱۴] و با هشام بن حکم درباره امامت مناظره کرد. به سال ۱۴۴ه [۱۵] در ۶۴ سالگی[۱۶] در حران، [۱۷] بین راه مکه و بصره از دنیا رفت.[۱۸] آثار او عبارت‌اند: «الردّ علی القدریه»، «کتاب التفسیر»، «کتاب العدل و التوحید [۱۹] دیوان شعر و خطب و رسائل[۲۰].[۲۱]
برحسب روایات، پرسش تفسیری از امام صادق (ع) داشته است[۲۲]، ولی اعتقاد وی به امامت آن حضرت ثابت نیست[۲۳].[۲۴]
جستارهای وابسته
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن
پانویس
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۰۳.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۴۰۴.
- ↑ تاریخ الاسلام ۹/۲۴۲.
- ↑ تنقیح المقال ۲/۳۳۴.
- ↑ رجال الطوسی ۲۴۸.
- ↑ مستدرکات علم رجال الحدیث ۶/۵۳.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۶/۱۰۴.
- ↑ تهذیب الکمال ۲۲/۱۳۱.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۶/۱۰۴.
- ↑ کشف الظنون ۵/۸۰۲.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۶/۱۰۴.
- ↑ میزان الاعتدال ۳/۲۷۴.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۴۰۴.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۴۰۴.
- ↑ کشف الظنون ۵/۸۰۲.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۴۰۴.
- ↑ معجم المؤلفین ۸/۹.
- ↑ شذرات الذهب ۱/۲۱۰.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۰۳.
- ↑ هدیة العارفین ۱/۸۰۲.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۵۷۷-۵۷۸.
- ↑ ر. ک: صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۴۱۹-۴۲۱، ح۱۷۴۶ (باب معرفة الکبائر... ، ح۲). این حدیث را صدوق با سند خویش از عبد العظیم حسنی نقل نموده و طریق صدوق به عبد العظیم را آیت‌الله خویی صحیح توصیف کرده است. (ر. ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۴۹ و ۵۰).
- ↑ ر. ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۱۱۲-۱۱۴، رقم ۸۹۳۶.
- ↑ بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۲۳۷.