خانواده در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۵

مقدمه

کوچک‏ترین واحد اجتماعی، شامل پدر، مادر و فرزندان را خانواده گویند. هریک از اعضای خانواده نسبت به یکدیگر حقوق و تکالیفی دارند. سرپرستی خانواده بر عهده پدر است؛ از این‌رو، تأمین نفقه همسر و فرزندان با شرایطی بر عهده او است؛ چنان که تنظیم امور و ساماندهی روابط اعضای خانواده با پدر است. بر این اساس وی می‏تواند فرزندان و نیز همسرش را در صورت نشوز تأدیب کند.

توسعه دادن بر خانواده در مسکن و نیز هزینه‌‏های جاری زندگی، به‌ویژه در روز جمعه و دیگر عیدها، همچنین تلاش برای گشایش دادن به خانواده مستحب است^[۱].

از شرایط تحقق استطاعت داشتن مخارج خانواده تا بازگشت از حج^[۲]، بلکه بنابر قول بیشتر فقها، دارا بودن مخارج زندگی پس از بازگشت به مقدار کفایت است^[۳].

بردن یا فرستادن اعضای خانواده به حج، هرچند با صرفه جویی در هزینه جاری زندگی یا قرض کردن، مستحب است^[۴]؛ چنان که مستحب است پدر خانواده هنگام سفر دو رکعت نماز بخواند و برای خانواده خود دعا کند و آنان را به خدا بسپارد^[۵].

خوردن گوشت عقیقه بر اعضای خانواده مکروه است^[۶].

اعضای خانواده نمی‏‌توانند یکدیگر را به بردگی بگیرند^[۷].^[۸]

منابع

هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت

پانویس

↑ الکافی فی ‏الفقه، ص۱۵۳ و ۱۵۵؛ جامع المقاصد، ج۴، ص۷؛ جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۴۹.
↑ الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص۱۲۳.
↑ العروة الوثقی، ج۴، ص۴۱۳؛ مستمسک العروة، ج۱۰، ص۱۶۱.
↑ جواهر الکلام، ج۱۷، ص۲۱۶.
↑ الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص۴۲.
↑ جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۷۰.
↑ جواهر الکلام، ج۲۴، ص۱۴۱ و ۱۴۵ ـ ۱۴۷.
↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۳، ص۴۲۱-۴۲۲.

[1] الکافی فی ‏الفقه، ص۱۵۳ و ۱۵۵؛ جامع المقاصد، ج۴، ص۷؛ جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۴۹.

[2] الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص۱۲۳.

[3] العروة الوثقی، ج۴، ص۴۱۳؛ مستمسک العروة، ج۱۰، ص۱۶۱.

[4] جواهر الکلام، ج۱۷، ص۲۱۶.

[5] الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص۴۲.

[6] جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۷۰.

[7] جواهر الکلام، ج۲۴، ص۱۴۱ و ۱۴۵ ـ ۱۴۷.

[8] هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۳، ص۴۲۱-۴۲۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
 {{مدخل مرتبط
 | موضوع مرتبط = خانواده
-| عنوان مدخل  = [[خانواده]]
+| عنوان مدخل  = خانواده
-| مداخل مرتبط = [[خانواده در قرآن]] - [[خانواده در فقه اسلامی]] - [[خانواده در نهج البلاغه]] - [[خانواده در معارف دعا و زیارات]] - [[خانواده در معارف و سیره سجادی]] - [[خانواده در معارف و سیره نبوی]] - [[خانواده در معارف و سیره حسینی]] - [[خانواده در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
+| مداخل مرتبط = [[خانواده در قرآن]] - [[خانواده در نهج البلاغه]] - [[خانواده در معارف دعا و زیارات]] - [[خانواده در فقه سیاسی]] - [[خانواده در فقه اسلامی]] - [[خانواده در معارف و سیره نبوی]] - [[خانواده در معارف و سیره علوی]] - [[خانواده در معارف و سیره سجادی]] - [[خانواده در معارف و سیره امام جواد]] - [[خانواده در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
 | پرسش مرتبط  =
 }}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-کوچک‏ترین واحد [[اجتماعی]]، شامل [[پدر]]، [[مادر]] و [[فرزندان]] را [[خانواده]] گویند.
+کوچک‏ترین واحد [[اجتماعی]]، شامل پدر، مادر و [[فرزندان]] را [[خانواده]] گویند. هریک از اعضای خانواده نسبت به یکدیگر [[حقوق]] و تکالیفی دارند. [[سرپرستی]] خانواده بر عهده پدر است؛ از این‌رو، تأمین [[نفقه]] [[همسر]] و فرزندان با شرایطی بر عهده او است؛ چنان که تنظیم امور و ساماندهی روابط اعضای خانواده با پدر است. بر این اساس وی می‏تواند فرزندان و نیز همسرش را در صورت نشوز [[تأدیب]] کند.
-هریک از اعضای خانواده نسبت به یکدیگر [[حقوق]] و تکالیفی دارند.
+توسعه دادن بر خانواده در [[مسکن]] و نیز هزینه‌‏های جاری [[زندگی]]، به‌ویژه در [[روز جمعه]] و دیگر عیدها، همچنین تلاش برای [[گشایش]] دادن به خانواده [[مستحب]] است<ref>الکافی فی ‏الفقه، ص۱۵۳ و ۱۵۵؛ جامع المقاصد، ج۴، ص۷؛ جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۴۹.</ref>.
-[[سرپرستی]] خانواده بر عهده پدر است؛ از این‌رو، تأمین [[نفقه]] [[همسر]] و فرزندان با شرایطی بر عهده او است؛ چنان که تنظیم امور و ساماندهی [[روابط]] اعضای خانواده با پدر است. بر این اساس وی می‏تواند فرزندان و نیز همسرش را در صورت [[نشوز]] [[تأدیب]] کند.
+از شرایط تحقق [[استطاعت]] داشتن مخارج خانواده تا بازگشت از حج<ref>الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص۱۲۳.</ref>، بلکه بنابر قول بیشتر [[فقها]]، دارا بودن مخارج زندگی پس از بازگشت به مقدار کفایت است<ref>العروة الوثقی، ج۴، ص۴۱۳؛ مستمسک العروة، ج۱۰، ص۱۶۱.</ref>.
-توسعه دادن بر خانواده در [[مسکن]] و نیز هزینه‌‏های جاری [[زندگی]]، به‌ویژه در [[روز جمعه]] و دیگر عیدها، همچنین تلاش برای [[گشایش]] دادن به خانواده [[مستحب]] است. <ref>الکافی فی ‏الفقه، ص:۱۵۳ و ۱۵۵؛ جامع المقاصد، ج۴، ص:۷؛ جواهر الکلام، ج۲۲، ص:۴۴۹</ref>
+بردن یا فرستادن اعضای خانواده به حج، هرچند با صرفه جویی در هزینه جاری زندگی یا [[قرض]] کردن، مستحب است<ref>جواهر الکلام، ج۱۷، ص۲۱۶.</ref>؛ چنان که مستحب است پدر خانواده هنگام [[سفر]] دو رکعت [[نماز]] بخواند و برای خانواده خود [[دعا]] کند و آنان را به [[خدا]] بسپارد<ref>الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص۴۲.</ref>.
-از شرایط تحقق [[استطاعت]] داشتن مخارج خانواده تا بازگشت از حج،<ref>الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص:۱۲۳</ref> بلکه بنابر قول بیشتر [[فقها]]، دارا بودن مخارج زندگی پس از بازگشت به مقدار کفایت است. <ref>العروة الوثقی، ج۴، ص:۴۱۳؛ مستمسک العروة، ج۱۰، ص:۱۶۱</ref>
+خوردن گوشت عقیقه بر اعضای خانواده [[مکروه]] است<ref>جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۷۰.</ref>.
-بردن یا فرستادن اعضای خانواده به حج، هرچند با صرفه جویی در هزینه جاری زندگی یا [[قرض]] کردن، مستحب است <ref>جواهر الکلام، ج۱۷، ص:۲۱۶</ref>؛ چنان که مستحب است پدر خانواده هنگام [[سفر]] دو رکعت [[نماز]] بخواند و برای خانواده خود [[دعا]] کند و آنان را به [[خدا]] بسپارد. <ref>الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص:۴۲</ref>
+اعضای خانواده نمی‏‌توانند یکدیگر را به [[بردگی]] بگیرند<ref>جواهر الکلام، ج۲۴، ص۱۴۱ و ۱۴۵ ـ ۱۴۷.</ref>.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۳، ص۴۲۱-۴۲۲.</ref>
-خوردن گوشت [[عقیقه]] بر اعضای خانواده [[مکروه]] است. <ref>جواهر الکلام، ج۳۱، ص:۲۷۰</ref>
-اعضای خانواده نمی‏‌توانند یکدیگر را به [[بردگی]] بگیرند<ref>جواهر الکلام، ج۲۴، ص:۱۴۱ و ۱۴۵ ـ ۱۴۷.</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۳، صفحه ۴۲۱-۴۲۲.</ref>
 == منابع ==