ابوعمرو بن حفص مخزومی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '\{\{صحابه\}\}\n↵\[\[رده\:(.*)\]\]↵\[\[رده\:مدخل\]\]↵\[\[رده\:اعلام\]\]↵\[\[رده\:اصحاب پیامبر\]\]' به 'رده:مدخل رده:اعلام رده:اصحاب پیامبر') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوعمرو بن حفص مخزومی | مداخل مرتبط = [[ابوعمرو بن حفص مخزومی در تراجم و رجال]] - [[ابوعمرو بن حفص مخزومی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوعمرو بن حفص مخزومی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی یمن.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر کهنی از یمن | |||
| نام کامل = ابوعمرو بن حفص مخزومی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بنی‌مخزوم]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = [[فاطمه بنت قیس]] | |||
| پسر = [[عبدالله بن ابی عمر بن حفص مخزومی]] | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = {{فهرست جعبه| [[خالد بن ولید]] (پسرعمو) | [[ابوجهل]] (پسرعمو) | [[خیثمه بنت هاشم بن مغیره]] (دخترعمو) }} | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = [[یمن]] | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
نام وی را به [[اختلاف]] عبدالحمید<ref>أبونعیم، ج۵، ص۲۹۵۹؛ ابن عبد البر، ج۴، ص۲۸۲.</ref> حفص بن المغیره <ref>ابن اثیر، ج۲، ص۴۴.</ref> و [[احمد]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.</ref> آورده‌اند. [[کنیه]] وی را نیز [[ابوحفص بن المغیره]]، [[ابوعمرو بن حفص بن عمرو]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۲۱۳؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۱.</ref>، [[ابو حفص بن عمرو بن مغیره]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۳۹.</ref>، [[ابواحمد]]<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۴۴.</ref>، [[ابوعمرو بن حفص بن مغیره]]<ref>بخاری، ص۵۴؛ دولابی، ج۱، ص۸۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۷۵.</ref> و ابوعمرو<ref>بخاری، ص۵۴؛ دولابی، ج۱، ص۸۰؛ ابن اثیر، ج۲، ص۴۴.</ref> گفته‌اند. این تعدد در نام و کنیه، حاکی از آن است که قطعاً در برخی از موارد، افتادگی با افزایش نام یا کلماتی چون | نام وی را به [[اختلاف]] عبدالحمید<ref>أبونعیم، ج۵، ص۲۹۵۹؛ ابن عبد البر، ج۴، ص۲۸۲.</ref> حفص بن المغیره <ref>ابن اثیر، ج۲، ص۴۴.</ref> و [[احمد]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.</ref> آورده‌اند. [[کنیه]] وی را نیز [[ابوحفص بن المغیره]]، [[ابوعمرو بن حفص بن عمرو]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۲۱۳؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۱.</ref>، [[ابو حفص بن عمرو بن مغیره]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۳۹.</ref>، [[ابواحمد]]<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۴۴.</ref>، [[ابوعمرو بن حفص بن مغیره]]<ref>بخاری، ص۵۴؛ دولابی، ج۱، ص۸۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۷۵.</ref> و ابوعمرو<ref>بخاری، ص۵۴؛ دولابی، ج۱، ص۸۰؛ ابن اثیر، ج۲، ص۴۴.</ref> گفته‌اند. این تعدد در نام و کنیه، حاکی از آن است که قطعاً در برخی از موارد، افتادگی با افزایش نام یا کلماتی چون «ابن» یا «ابو» وجود دارد. به هر حال وی به ابوعمرو مشهور است<ref>ذهبی، ج۱، ص۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۱۸۵.</ref> و برخی نام او را همان کنیه‌اش، ابوعمرو دانسته‌اند <ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۲؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۷۷.</ref>. وی پسر عموی [[خالد بن ولید]]، [[ابوجهل]] و [[خیثمه]] دختر [[هاشم بن مغیره]]، [[مادر]] [[عمر بن الخطاب]]<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۱۷۵؛ فاسی، ج۳، ص۲۱.</ref>، و [[همسر]] [[فاطمه دختر قیس]]، [[خواهر]] [[ضحاک بن قیس فهری]] بود<ref>ابن اثیر، ج۷، ص۲۲۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۱۸۶.</ref>. | ||
گفته‌اند [[رسول خدا]]{{صل}} وی را با [[امام علی]]{{ع}} به [[یمن]] فرستاد. او همسرش را همان جا [[طلاق]] داد و خبر طلاقش را به اطلاع همسرش رساند و همانجا درگذشت<ref>ابن عبد البر، ج۴، ص۲۸۲؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۲.</ref>. به نظر عده‌ای، وی همسرش را طلاق داد و سپس به یمن رفت. از این‌رو، چون درباره [[حقوق]] [[شرعی]] و نفقه او اختلاف شد، موضوع را از رسول خدا{{صل}} پرسیدند و آن [[حضرت]] به دلایلی، وی را مشمول [[نفقه]] و [[حق]] سکونت ندانست <ref>احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۱۱؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج۷، ص۱۴۴.</ref>. این [[روایت]]، مورد استناد برخی [[فقها]] قرار گرفته است<ref>ر.ک: ابن حزم، محلی، ج۱۰، ص۲۴۹؛ نوری، ج۱۰، ص۹۵.</ref>. برخی گفته‌اند وی از یمن بازگشت، در [[فتح]] [[شام]] حاضر شد و در [[مدینه]] سکونت گزید<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.</ref>. بر پایه روایتی، هنگامی که [[عمر]]، [[خالد بن ولید]] را [[عزل]] کرد، ابوعمرو بن حفص به عمر معترض شد و با [[درشتی]] با او سخن گفت<ref>بخاری، ص۵۴؛ دولابی، ج۱، ص۸۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۷۵ و ج۶، ص۲۲۲.</ref>. اگر چنین باشد، باید ابوعمرو تا [[زمان]] [[خلافت عمر]] زیسته باشد که اگرچه برخی نیز درگذشت او را در زمان عمر آورده‌اند<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۲؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.</ref>، اما [[ابن حجر]]<ref>تقریب، ج۲، ص۴۵۴.</ref>، درگذشت او را در اواخر دوره [[رسول خدا]]{{صل}} در [[یمن]] صحیح دانسته است. ابن حجر<ref>تقریب، ج۲، ص۴۵۴.</ref>[[سخن]] کسانی که [[زندگی]] او را تا زمان خلافت عمر می‌دانند نمی‌پذیرد و [[روایت]] یاد شده و [[اعتراض]] به عمر را، درباره کسی دیگر می‌داند. از او نسلی در [[مکه]] باقی ماند. پسرش، [[عبدالله]]، پس از آنکه نزد [[یزید بن معاویه]] رفت و از هدایای او برخوردار شد، به مدینه بازگشت و با تشریح [[اوضاع نابسامان]] و [[فساد]] [[دستگاه خلافت]] [[یزید]]، نخستین کسی بود که یزید را [[خلع]] کرد و در [[واقعه حره]] کشته شد<ref>ابن عساکر، ج۲۷، ص۱۷.</ref>. | گفته‌اند [[رسول خدا]] {{صل}} وی را با [[امام علی]] {{ع}} به [[یمن]] فرستاد. او همسرش را همان جا [[طلاق]] داد و خبر طلاقش را به اطلاع همسرش رساند و همانجا درگذشت<ref>ابن عبد البر، ج۴، ص۲۸۲؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۲.</ref>. به نظر عده‌ای، وی همسرش را طلاق داد و سپس به یمن رفت. از این‌رو، چون درباره [[حقوق]] [[شرعی]] و نفقه او اختلاف شد، موضوع را از رسول خدا {{صل}} پرسیدند و آن [[حضرت]] به دلایلی، وی را مشمول [[نفقه]] و [[حق]] سکونت ندانست <ref>احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۱۱؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج۷، ص۱۴۴.</ref>. این [[روایت]]، مورد استناد برخی [[فقها]] قرار گرفته است<ref>ر. ک: ابن حزم، محلی، ج۱۰، ص۲۴۹؛ نوری، ج۱۰، ص۹۵.</ref>. برخی گفته‌اند وی از یمن بازگشت، در [[فتح]] [[شام]] حاضر شد و در [[مدینه]] سکونت گزید<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.</ref>. بر پایه روایتی، هنگامی که [[عمر]]، [[خالد بن ولید]] را [[عزل]] کرد، ابوعمرو بن حفص به عمر معترض شد و با [[درشتی]] با او سخن گفت<ref>بخاری، ص۵۴؛ دولابی، ج۱، ص۸۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۷۵ و ج۶، ص۲۲۲.</ref>. اگر چنین باشد، باید ابوعمرو تا [[زمان]] [[خلافت عمر]] زیسته باشد که اگرچه برخی نیز درگذشت او را در زمان عمر آورده‌اند<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۲؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.</ref>، اما [[ابن حجر]]<ref>تقریب، ج۲، ص۴۵۴.</ref>، درگذشت او را در اواخر دوره [[رسول خدا]] {{صل}} در [[یمن]] صحیح دانسته است. ابن حجر<ref>تقریب، ج۲، ص۴۵۴.</ref>[[سخن]] کسانی که [[زندگی]] او را تا زمان خلافت عمر می‌دانند نمی‌پذیرد و [[روایت]] یاد شده و [[اعتراض]] به عمر را، درباره کسی دیگر می‌داند. از او نسلی در [[مکه]] باقی ماند. پسرش، [[عبدالله]]، پس از آنکه نزد [[یزید بن معاویه]] رفت و از هدایای او برخوردار شد، به مدینه بازگشت و با تشریح [[اوضاع نابسامان]] و [[فساد]] [[دستگاه خلافت]] [[یزید]]، نخستین کسی بود که یزید را [[خلع]] کرد و در [[واقعه حره]] کشته شد<ref>ابن عساکر، ج۲۷، ص۱۷.</ref>. | ||
برخی گفته‌اند وی از رسول خدا{{صل}} روایت نقل کرده<ref>ابن | برخی گفته‌اند وی از رسول خدا {{صل}} روایت نقل کرده<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۰۹.</ref> و او را در شمار کسانی آورده‌اند که یک روایت از آن [[حضرت]] نقل کرده است<ref>ابن حزم، اسماء الصحابه الرواه، ص۴۹۷.</ref>. گفته‌اند [[شعبی]] از وی روایت شنیده است<ref>ابن اثیر، ج۷، ص۲۲۴.</ref>. | ||
روایتی که از او نقل کرده‌اند و [[شهرت]] دارد، [[سه طلاقه کردن]] همسرش و [[حکم]] رسول خدا{{صل}} درباره [[نفقه]] و عده اوست<ref>ر.ک: عبد الرزاق صنعانی، ج۷، ص۲۲؛ احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۱۱؛ نسائی، ج۶، ص۲۱۰؛ طبرانی، معجم الکبیر، ج۲۴، ص۳۷۳ و ۳۸۳.</ref> | روایتی که از او نقل کرده‌اند و [[شهرت]] دارد، [[سه طلاقه کردن]] همسرش و [[حکم]] رسول خدا {{صل}} درباره [[نفقه]] و عده اوست<ref>ر. ک: عبد الرزاق صنعانی، ج۷، ص۲۲؛ احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۱۱؛ نسائی، ج۶، ص۲۱۰؛ طبرانی، معجم الکبیر، ج۲۴، ص۳۷۳ و ۳۸۳.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوعمرو بن حفص مخزومی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۵۳.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[بنی‌مخزوم]] (قبیله) | |||
* [[خالد بن ولید]] (پسرعمو) | |||
* [[ابوجهل]] (پسرعمو) | |||
* [[خیثمه بنت هاشم بن مغیره]] (دخترعمو) | |||
* [[فاطمه بنت قیس]] (همسر) | |||
* [[عبدالله بن ابی عمر بن حفص مخزومی]] (فرزند) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۰: | خط ۷۶: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:بنی‌مخزوم]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۵
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوعمرو بن حفص مخزومی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوعمرو بن حفص مخزومی در تراجم و رجال - ابوعمرو بن حفص مخزومی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ابوعمرو بن حفص مخزومی | |
|---|---|
 تصویر کهنی از یمن | |
| نام کامل | ابوعمرو بن حفص مخزومی |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | بنی‌مخزوم |
| همسر | فاطمه بنت قیس |
| پسر | عبدالله بن ابی عمر بن حفص مخزومی |
| خویشاوندان |
|
| درگذشت | یمن |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
مقدمه
نام وی را به اختلاف عبدالحمید[۱] حفص بن المغیره [۲] و احمد[۳] آورده‌اند. کنیه وی را نیز ابوحفص بن المغیره، ابوعمرو بن حفص بن عمرو[۴]، ابو حفص بن عمرو بن مغیره[۵]، ابواحمد[۶]، ابوعمرو بن حفص بن مغیره[۷] و ابوعمرو[۸] گفته‌اند. این تعدد در نام و کنیه، حاکی از آن است که قطعاً در برخی از موارد، افتادگی با افزایش نام یا کلماتی چون «ابن» یا «ابو» وجود دارد. به هر حال وی به ابوعمرو مشهور است[۹] و برخی نام او را همان کنیه‌اش، ابوعمرو دانسته‌اند [۱۰]. وی پسر عموی خالد بن ولید، ابوجهل و خیثمه دختر هاشم بن مغیره، مادر عمر بن الخطاب[۱۱]، و همسر فاطمه دختر قیس، خواهر ضحاک بن قیس فهری بود[۱۲].
گفته‌اند رسول خدا (ص) وی را با امام علی (ع) به یمن فرستاد. او همسرش را همان جا طلاق داد و خبر طلاقش را به اطلاع همسرش رساند و همانجا درگذشت[۱۳]. به نظر عده‌ای، وی همسرش را طلاق داد و سپس به یمن رفت. از این‌رو، چون درباره حقوق شرعی و نفقه او اختلاف شد، موضوع را از رسول خدا (ص) پرسیدند و آن حضرت به دلایلی، وی را مشمول نفقه و حق سکونت ندانست [۱۴]. این روایت، مورد استناد برخی فقها قرار گرفته است[۱۵]. برخی گفته‌اند وی از یمن بازگشت، در فتح شام حاضر شد و در مدینه سکونت گزید[۱۶]. بر پایه روایتی، هنگامی که عمر، خالد بن ولید را عزل کرد، ابوعمرو بن حفص به عمر معترض شد و با درشتی با او سخن گفت[۱۷]. اگر چنین باشد، باید ابوعمرو تا زمان خلافت عمر زیسته باشد که اگرچه برخی نیز درگذشت او را در زمان عمر آورده‌اند[۱۸]، اما ابن حجر[۱۹]، درگذشت او را در اواخر دوره رسول خدا (ص) در یمن صحیح دانسته است. ابن حجر[۲۰]سخن کسانی که زندگی او را تا زمان خلافت عمر می‌دانند نمی‌پذیرد و روایت یاد شده و اعتراض به عمر را، درباره کسی دیگر می‌داند. از او نسلی در مکه باقی ماند. پسرش، عبدالله، پس از آنکه نزد یزید بن معاویه رفت و از هدایای او برخوردار شد، به مدینه بازگشت و با تشریح اوضاع نابسامان و فساد دستگاه خلافت یزید، نخستین کسی بود که یزید را خلع کرد و در واقعه حره کشته شد[۲۱].
برخی گفته‌اند وی از رسول خدا (ص) روایت نقل کرده[۲۲] و او را در شمار کسانی آورده‌اند که یک روایت از آن حضرت نقل کرده است[۲۳]. گفته‌اند شعبی از وی روایت شنیده است[۲۴].
روایتی که از او نقل کرده‌اند و شهرت دارد، سه طلاقه کردن همسرش و حکم رسول خدا (ص) درباره نفقه و عده اوست[۲۵][۲۶]
جستارهای وابسته
- بنی‌مخزوم (قبیله)
- خالد بن ولید (پسرعمو)
- ابوجهل (پسرعمو)
- خیثمه بنت هاشم بن مغیره (دخترعمو)
- فاطمه بنت قیس (همسر)
- عبدالله بن ابی عمر بن حفص مخزومی (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ أبونعیم، ج۵، ص۲۹۵۹؛ ابن عبد البر، ج۴، ص۲۸۲.
- ↑ ابن اثیر، ج۲، ص۴۴.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۲۱۳؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۱.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۳۹.
- ↑ ابن اثیر، ج۲، ص۴۴.
- ↑ بخاری، ص۵۴؛ دولابی، ج۱، ص۸۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۷۵.
- ↑ بخاری، ص۵۴؛ دولابی، ج۱، ص۸۰؛ ابن اثیر، ج۲، ص۴۴.
- ↑ ذهبی، ج۱، ص۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۱۸۵.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۲؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۷۷.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۱۷۵؛ فاسی، ج۳، ص۲۱.
- ↑ ابن اثیر، ج۷، ص۲۲۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۱۸۶.
- ↑ ابن عبد البر، ج۴، ص۲۸۲؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۲.
- ↑ احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۱۱؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج۷، ص۱۴۴.
- ↑ ر. ک: ابن حزم، محلی، ج۱۰، ص۲۴۹؛ نوری، ج۱۰، ص۹۵.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.
- ↑ بخاری، ص۵۴؛ دولابی، ج۱، ص۸۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۷۵ و ج۶، ص۲۲۲.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۲؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.
- ↑ تقریب، ج۲، ص۴۵۴.
- ↑ تقریب، ج۲، ص۴۵۴.
- ↑ ابن عساکر، ج۲۷، ص۱۷.
- ↑ ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۰۹.
- ↑ ابن حزم، اسماء الصحابه الرواه، ص۴۹۷.
- ↑ ابن اثیر، ج۷، ص۲۲۴.
- ↑ ر. ک: عبد الرزاق صنعانی، ج۷، ص۲۲؛ احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۱۱؛ نسائی، ج۶، ص۲۱۰؛ طبرانی، معجم الکبیر، ج۲۴، ص۳۷۳ و ۳۸۳.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوعمرو بن حفص مخزومی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۵۳.