تعصب در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
حمیت یا تعصب به معنای [[تکبر]] با غضب آلودگی<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۴۳۲.</ref>، شدت [[قوه غضبیه]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.</ref>، شدت حرارت و [[تعصّب]] در [[دفاع]] از چیزی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۸۹.</ref>. | حمیت یا تعصب به معنای [[تکبر]] با غضب آلودگی<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۴۳۲.</ref>، شدت [[قوه غضبیه]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.</ref>، شدت حرارت و [[تعصّب]] در [[دفاع]] از چیزی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۸۹.</ref>. | ||
{{متن قرآن|إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که کافران به ننگ - ننگ جاهلی- دل نهادند» سوره فتح، آیه ۲۶.</ref>. | {{متن قرآن|إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که کافران به ننگ - ننگ جاهلی- دل نهادند» سوره فتح، آیه ۲۶.</ref>. | ||
"[[حمیت جاهلی]]" به معنای [[تعصب]] بی‌حد و غضب‌آلود و سختگیرانه [[کفار]] [[قریش]] به [[اعتقادات]] مذموم خود در [[بت پرستی]] بود به طوری که [[تحمّل]] [[نفی]] [[عبادت]] [[بت‌ها]] و [[عبادت]] خدای واحد از سوی [[پیامبر اسلام]] را نداشتند<ref>سید قطب، فی ظلال القرآن، ج۶، ص۳۲۲۹.</ref> و به اقداماتی نظیر منع ورود [[پیامبر]]{{صل}} و [[مسلمانان]] به [[مسجدالحرام]] و منع از [[ذبح]] [[قربانی]] و... که تا پیش از آن سابقه نداشت، [[دست]] یازیدند و [[هتک حرمت]] [[حرم]] و [[ماه‌های حرام]] را مرتکب شدند<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۶، ص۱۹۸.</ref>. [[خداوند متعال]] در مقابل این [[تعصب]] [[کور]] و متکبرانه، سکینه و [[آرامش]] [[ایمانی]] را در [[دل]] [[مؤمنان]] جای داد و به آنان [[وعده]] [[فتح]] و [[پیروزی]] داد: {{متن قرآن|فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«خداوند، آرامش خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان فرو فرستاد» سوره فتح، آیه ۲۶.</ref>. | "[[حمیت جاهلی]]" به معنای [[تعصب]] بی‌حد و غضب‌آلود و سختگیرانه [[کفار]] [[قریش]] به [[اعتقادات]] مذموم خود در [[بت پرستی]] بود به طوری که [[تحمّل]] [[نفی]] [[عبادت]] [[بت‌ها]] و [[عبادت]] خدای واحد از سوی [[پیامبر اسلام]] را نداشتند<ref>سید قطب، فی ظلال القرآن، ج۶، ص۳۲۲۹.</ref> و به اقداماتی نظیر منع ورود [[پیامبر]] {{صل}} و [[مسلمانان]] به [[مسجدالحرام]] و منع از [[ذبح]] [[قربانی]] و... که تا پیش از آن سابقه نداشت، [[دست]] یازیدند و [[هتک حرمت]] [[حرم]] و [[ماه‌های حرام]] را مرتکب شدند<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۶، ص۱۹۸.</ref>. [[خداوند متعال]] در مقابل این [[تعصب]] [[کور]] و متکبرانه، سکینه و [[آرامش]] [[ایمانی]] را در [[دل]] [[مؤمنان]] جای داد و به آنان [[وعده]] [[فتح]] و [[پیروزی]] داد: {{متن قرآن|فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«خداوند، آرامش خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان فرو فرستاد» سوره فتح، آیه ۲۶.</ref>. | ||
*"[[حمیت جاهلی]]" در [[قرآن]] به عنوان مانع [[هدایت]] و [[دعوت الهی]] مذّمت شده است؛ ولی در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] [[حمیّت]] و [[عصبیت]] مثبت به عنوان منشأ [[قدرت]] و تشکیل [[دولت]]، در نظریات [[سیاسی]] [[اندیشمندان مسلمان]] به‌خصوص [[ابن خلدون]] مورد بررسی و تأکید قرار گرفته است<ref>آن لمبتون، دولت و حکومت در اسلام، ص۲۷۱.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۴۱-۲۴۲.</ref> | *"[[حمیت جاهلی]]" در [[قرآن]] به عنوان مانع [[هدایت]] و [[دعوت الهی]] مذّمت شده است؛ ولی در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] [[حمیّت]] و [[عصبیت]] مثبت به عنوان منشأ [[قدرت]] و تشکیل [[دولت]]، در نظریات [[سیاسی]] [[اندیشمندان مسلمان]] به‌خصوص [[ابن خلدون]] مورد بررسی و تأکید قرار گرفته است<ref>آن لمبتون، دولت و حکومت در اسلام، ص۲۷۱.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۴۱-۲۴۲.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۰۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث تعصب است. تعصب از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تعصب در قرآن - تعصب در نهج البلاغه - تعصب در فقه سیاسی - تعصب در جامعه‌شناسی اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
حمیت یا تعصب به معنای تکبر با غضب آلودگی[۱]، شدت قوه غضبیه[۲]، شدت حرارت و تعصّب در دفاع از چیزی[۳].
إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ
[۴].
"حمیت جاهلی" به معنای تعصب بی‌حد و غضب‌آلود و سختگیرانه کفار قریش به اعتقادات مذموم خود در بت پرستی بود به طوری که تحمّل نفی عبادت بت‌ها و عبادت خدای واحد از سوی پیامبر اسلام را نداشتند[۵] و به اقداماتی نظیر منع ورود پیامبر (ص) و مسلمانان به مسجدالحرام و منع از ذبح قربانی و... که تا پیش از آن سابقه نداشت، دست یازیدند و هتک حرمت حرم و ماه‌های حرام را مرتکب شدند[۶]. خداوند متعال در مقابل این تعصب کور و متکبرانه، سکینه و آرامش ایمانی را در دل مؤمنان جای داد و به آنان وعده فتح و پیروزی داد: فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ[۷].
- "حمیت جاهلی" در قرآن به عنوان مانع هدایت و دعوت الهی مذّمت شده است؛ ولی در فرهنگ سیاسی حمیّت و عصبیت مثبت به عنوان منشأ قدرت و تشکیل دولت، در نظریات سیاسی اندیشمندان مسلمان به‌خصوص ابن خلدون مورد بررسی و تأکید قرار گرفته است[۸].[۹]
منابع
پانویس
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۴۳۲.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۸۹.
- ↑ «(یاد کن) آنگاه را که کافران به ننگ - ننگ جاهلی- دل نهادند» سوره فتح، آیه ۲۶.
- ↑ سید قطب، فی ظلال القرآن، ج۶، ص۳۲۲۹.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۶، ص۱۹۸.
- ↑ «خداوند، آرامش خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان فرو فرستاد» سوره فتح، آیه ۲۶.
- ↑ آن لمبتون، دولت و حکومت در اسلام، ص۲۷۱.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۴۱-۲۴۲.