بحث:انجیل در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

Page contents not supported in other languages.
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف')
جز (جایگزینی متن - 'صاحب نظران' به 'صاحب‌نظران')
 
خط ۱۰: خط ۱۰:
*بنابر تحقیقات محققان [[مسلمان]]، نزدیک‌ترین [[انجیل]] به آموزه‌های [[قرآن]]، [[انجیل]] [[برنابا]] است که بر اثر [[تعصب]] آباء [[کلیسا]] کنار نهاده شد. در این [[انجیل]] اشاراتی به [[پیامبر آخرالزمان]] و [[جهانی بودن]] [[دین]] او آمده است. این [[انجیل]] را [[حیدر]] قلی خان سردار کابلی به [[فارسی]] برگرانیده است<ref>همان؛ معارف و معاریف‌، ۱/ ۲۷۸.</ref>. زمان تدوین اناجیل اربعه میان سال‌های ۷۰ تا ۱۱۰ م. است<ref>عهدین‌، قرآن و علم‌، ۸۳.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 139.</ref>.
*بنابر تحقیقات محققان [[مسلمان]]، نزدیک‌ترین [[انجیل]] به آموزه‌های [[قرآن]]، [[انجیل]] [[برنابا]] است که بر اثر [[تعصب]] آباء [[کلیسا]] کنار نهاده شد. در این [[انجیل]] اشاراتی به [[پیامبر آخرالزمان]] و [[جهانی بودن]] [[دین]] او آمده است. این [[انجیل]] را [[حیدر]] قلی خان سردار کابلی به [[فارسی]] برگرانیده است<ref>همان؛ معارف و معاریف‌، ۱/ ۲۷۸.</ref>. زمان تدوین اناجیل اربعه میان سال‌های ۷۰ تا ۱۱۰ م. است<ref>عهدین‌، قرآن و علم‌، ۸۳.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 139.</ref>.
*[[مسیحیان]] بر آن‌اند که اناجیل، تنها زندگی‌نامه و سخنان [[حضرت]] مسیح‌اند که چهار تن به نام [[متی]]، [[مرقس]]، [[لوقا]] و [[یوحنا]] آنها را نگاشته‌اند. سه [[انجیل]] [[متی]]، [[مرقس]] و [[لوقا]] بسیار به یکدیگر شبیه‌اند و از این رو، آنها را "اناجیل همنظر" می‌خوانند. بنابر تحقیقات انجام شده، ۹۱ درصد [[انجیل]] [[مرقس]] در [[انجیل]] [[متی]] و ۵۳ درصد آن در [[انجیل لوقا]] تکرار شده است<ref>دائرة المعارف کتاب مقدس‌، ۲۵۹؛ عهدین‌، قرآن و علم‌، ۱۰۷.</ref>. اناجیل همنظر شرح مختصری از [[زندگی]] و [[تعالیم]] [[مسیح]]{{ع}} پیش می‌کشند؛ اما [[انجیل]] [[یوحنا]] مختصری است از رویدادهای مهم [[زندگی]] [[مسیح]]{{ع}} و تعلیمات [[روحانی]] و [[اوامر]] او. این [[انجیل]] موضوع [[الوهیت]] [[حضرت مسیح]]{{ع}} را برجسته‌تر می‌نماید؛ اما مطالبی همچون میلاد و صعود او و عشای ربانی را وانهاده است. محققین این [[اختلاف]] را دلیلی بر تأخر زمانی [[انجیل]] [[یوحنا]] می‌دانند؛ زیرا نویسنده از اناجیل دیگر [[آگاهی]] داشته و نخواسته است آنها را تکرار کند. در این میان، [[انجیل]] [[مرقس]] پیش از دیگر اناجیل نگاشته شده است<ref>قاموس کتاب مقدس‌، ۱۱۲ و ۱۱۳.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 139.</ref>.
*[[مسیحیان]] بر آن‌اند که اناجیل، تنها زندگی‌نامه و سخنان [[حضرت]] مسیح‌اند که چهار تن به نام [[متی]]، [[مرقس]]، [[لوقا]] و [[یوحنا]] آنها را نگاشته‌اند. سه [[انجیل]] [[متی]]، [[مرقس]] و [[لوقا]] بسیار به یکدیگر شبیه‌اند و از این رو، آنها را "اناجیل همنظر" می‌خوانند. بنابر تحقیقات انجام شده، ۹۱ درصد [[انجیل]] [[مرقس]] در [[انجیل]] [[متی]] و ۵۳ درصد آن در [[انجیل لوقا]] تکرار شده است<ref>دائرة المعارف کتاب مقدس‌، ۲۵۹؛ عهدین‌، قرآن و علم‌، ۱۰۷.</ref>. اناجیل همنظر شرح مختصری از [[زندگی]] و [[تعالیم]] [[مسیح]]{{ع}} پیش می‌کشند؛ اما [[انجیل]] [[یوحنا]] مختصری است از رویدادهای مهم [[زندگی]] [[مسیح]]{{ع}} و تعلیمات [[روحانی]] و [[اوامر]] او. این [[انجیل]] موضوع [[الوهیت]] [[حضرت مسیح]]{{ع}} را برجسته‌تر می‌نماید؛ اما مطالبی همچون میلاد و صعود او و عشای ربانی را وانهاده است. محققین این [[اختلاف]] را دلیلی بر تأخر زمانی [[انجیل]] [[یوحنا]] می‌دانند؛ زیرا نویسنده از اناجیل دیگر [[آگاهی]] داشته و نخواسته است آنها را تکرار کند. در این میان، [[انجیل]] [[مرقس]] پیش از دیگر اناجیل نگاشته شده است<ref>قاموس کتاب مقدس‌، ۱۱۲ و ۱۱۳.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 139.</ref>.
*[[قرآن کریم]]، هیچ گاه از کلمه "اناجیل" استفاده نکرده است؛ بلکه از "[[انجیل]]" یاد می‌کند و از [[آیات قرآنی]] برمی‌آید که [[کتاب آسمانی]] [[حضرت مسیح]]{{ع}} دستخوش [[تحریف]] شده است<ref>{{متن قرآن|أَفَتَطْمَعُونَ أَن يُؤْمِنُواْ لَكُمْ وَقَدْ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلامَ اللَّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ يَعْلَمُونَ}}؛ سوره بقره، آیه ۷۵؛ {{متن قرآن| وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقًا يَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُم بِالْكِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْكِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ}}؛ سوره آل عمران،آیه ۷۸؛ {{متن قرآن|فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَنَسُواْ حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِ وَلاَ تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىَ خَائِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمُ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ وَمِنَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُواْ حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاء إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُواْ يَصْنَعُونَ}}؛ سوره مائده/ ۱۳ و ۱۴؛ المیزان/ ۳/ ۸ و ۹.</ref>. اینکه اناجیل فعلی پس از زمان [[حضرت عیسی]]{{ع}} و حتی پس از [[حواریون]] پدید آمده‌اند، [[گواهی]] روشن بر این [[حقیقت]] است<ref>اعلام القرآن‌، ۲۳۰؛ تحقیقی در دین مسیح‌، ۲۵- ۳۰.</ref>. نویسندگان برای تألیف اناجیل از دو منبع سود جسته‌اند: یکی [[سنن]] شفاهی [[جماعت]] نخستین [[مسیحی]] که بی [[گمان]] ذهنیات شخصی و تخیلات به این منبع راه یافته است به ویژه اندیشه‌های [[پولس]] که برخی [[صاحب نظران]] او را معمار [[مسیحیت]] کنونی می‌دانند<ref>آشنایی با ادیان بزرگ‌، ۱۲۴، ۱۲۵ و ۱۴۷؛ بحارالانوار، ۸/ ۳۱۱.</ref>. از اناجیل تنها [[انجیل]] [[متی]] به زبان عبری- زبان [[حضرت عیسی]]{{ع}}- بوده که آن نیز در قرن ۱۱ م.
*[[قرآن کریم]]، هیچ گاه از کلمه "اناجیل" استفاده نکرده است؛ بلکه از "[[انجیل]]" یاد می‌کند و از [[آیات قرآنی]] برمی‌آید که [[کتاب آسمانی]] [[حضرت مسیح]]{{ع}} دستخوش [[تحریف]] شده است<ref>{{متن قرآن|أَفَتَطْمَعُونَ أَن يُؤْمِنُواْ لَكُمْ وَقَدْ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلامَ اللَّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ يَعْلَمُونَ}}؛ سوره بقره، آیه ۷۵؛ {{متن قرآن| وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقًا يَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُم بِالْكِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْكِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ}}؛ سوره آل عمران،آیه ۷۸؛ {{متن قرآن|فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَنَسُواْ حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِ وَلاَ تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىَ خَائِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمُ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ وَمِنَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُواْ حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاء إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُواْ يَصْنَعُونَ}}؛ سوره مائده/ ۱۳ و ۱۴؛ المیزان/ ۳/ ۸ و ۹.</ref>. اینکه اناجیل فعلی پس از زمان [[حضرت عیسی]]{{ع}} و حتی پس از [[حواریون]] پدید آمده‌اند، [[گواهی]] روشن بر این [[حقیقت]] است<ref>اعلام القرآن‌، ۲۳۰؛ تحقیقی در دین مسیح‌، ۲۵- ۳۰.</ref>. نویسندگان برای تألیف اناجیل از دو منبع سود جسته‌اند: یکی [[سنن]] شفاهی [[جماعت]] نخستین [[مسیحی]] که بی [[گمان]] ذهنیات شخصی و تخیلات به این منبع راه یافته است به ویژه اندیشه‌های [[پولس]] که برخی [[صاحب‌نظران]] او را معمار [[مسیحیت]] کنونی می‌دانند<ref>آشنایی با ادیان بزرگ‌، ۱۲۴، ۱۲۵ و ۱۴۷؛ بحارالانوار، ۸/ ۳۱۱.</ref>. از اناجیل تنها [[انجیل]] [[متی]] به زبان عبری- زبان [[حضرت عیسی]]{{ع}}- بوده که آن نیز در قرن ۱۱ م.
مفقود شده است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 140-141.</ref>.
مفقود شده است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 140-141.</ref>.
==تحریف‌های [[آشکار]] اناجیل==
==تحریف‌های [[آشکار]] اناجیل==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۴۲

مقدمه

کتاب مقدس

تاریخچه

مفقود شده است[۳۱].

تحریف‌های آشکار اناجیل

  1. به صلیب کشیده شدن حضرت عیسی(ع)[۳۲]. قرآن چنین رویدادی را نمی‌پذیرد و تصریح دارد که خداوند، حضرت عیسی(ع) را به سوی خود برده است[۳۳].
  2. صاحب کتاب نبودن حضرت عیسی[۳۴] بنابر باور مسیحیان- که برگرفته از اناجیل است- حضرت عیسی(ع) کتابی به نام انجیل نداشته است؛ اما قرآن بیان می‌دارد که خداوند، انجیل را بر این پیامبر الهی(ع) نازل کرده است[۳۵].
  3. تثلیث؛ یعنی الوهیت حضرت مسیح(ع) و روح القدس در کنار خداوند[۳۶]. قرآن کریم از این اعتقاد نصارا یاد کرده و آنان را نکوهیده است[۳۷][۳۸].
  1. لسان العرب‌، ۱۱/ ۶۴۸.
  2. اعلام القرآن‌، ۲۲۷؛ قاموس کتاب مقدس‌، ۱۱.
  3. فرهنگ شیعه، ص 138.
  4. ﴿ لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ وَقَالَ الْمَسِيحُ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اعْبُدُواْ اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ إِنَّهُ مَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ ؛ سوره مائده، آیه ۷۲.
  5. ﴿ذَلِكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يُلْقُون أَقْلامَهُمْ أَيُّهُمْ يَكْفُلُ مَرْيَمَ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يَخْتَصِمُونَ ؛ سوره آل عمران، آیه ۴۴.
  6. فرهنگ شیعه، ص 138.
  7. ﴿وَقَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَآتَيْنَاهُ الإِنجِيلَ فِيهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ؛ سوره مائده، آیه ۴۶ و ﴿إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلاً وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الأَكْمَهَ وَالأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَى بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِينٌ؛ آیه ۱۱۰.
  8. ﴿وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُواْ التَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِم مِّن رَّبِّهِمْ لأَكَلُواْ مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِم مِّنْهُمْ أُمَّةٌ مُّقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ سَاء مَا يَعْمَلُونَ؛ سوره مائده، آیه ۶۶.
  9. ﴿ ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّيْنَا بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَآتَيْنَاهُ الإِنجِيلَ وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ إِلاَّ ابْتِغَاء رِضْوَانِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ؛ سوره حدید، آیه ۲۷.
  10. ﴿وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُم مُّصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِن بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جَاءَهُم بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُّبِينٌ؛ سوره صف، آیه ۶.
  11. ﴿وَاكْتُبْ لَنَا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ قَالَ عَذَابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشَاء وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالَّذِينَ هُم بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ؛ سوره اعراف، آیه ۱۵۶.
  12. ﴿مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاء بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا؛ سوره فتح، آیه ۲۹.
  13. فرهنگ شیعه، ص 138.
  14. آشنایی با تاریخ ادیان‌، ۱۵۵.
  15. دائرة المعارف کتاب مقدس‌، ۵.
  16. همان، ۳۷.
  17. آشنایی با ادیان بزرگ‌، ۱۳۱.
  18. فرهنگ شیعه، ص 138.
  19. دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۵۴۱.
  20. اعلام قرآن‌، ۲۳۰.
  21. فرهنگ شیعه، ص 139.
  22. همان؛ معارف و معاریف‌، ۱/ ۲۷۸.
  23. عهدین‌، قرآن و علم‌، ۸۳.
  24. فرهنگ شیعه، ص 139.
  25. دائرة المعارف کتاب مقدس‌، ۲۵۹؛ عهدین‌، قرآن و علم‌، ۱۰۷.
  26. قاموس کتاب مقدس‌، ۱۱۲ و ۱۱۳.
  27. فرهنگ شیعه، ص 139.
  28. ﴿أَفَتَطْمَعُونَ أَن يُؤْمِنُواْ لَكُمْ وَقَدْ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلامَ اللَّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ يَعْلَمُونَ؛ سوره بقره، آیه ۷۵؛ ﴿ وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقًا يَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُم بِالْكِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْكِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ؛ سوره آل عمران،آیه ۷۸؛ ﴿فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَنَسُواْ حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِ وَلاَ تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىَ خَائِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمُ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ وَمِنَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُواْ حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاء إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُواْ يَصْنَعُونَ؛ سوره مائده/ ۱۳ و ۱۴؛ المیزان/ ۳/ ۸ و ۹.
  29. اعلام القرآن‌، ۲۳۰؛ تحقیقی در دین مسیح‌، ۲۵- ۳۰.
  30. آشنایی با ادیان بزرگ‌، ۱۲۴، ۱۲۵ و ۱۴۷؛ بحارالانوار، ۸/ ۳۱۱.
  31. فرهنگ شیعه، ص 140-141.
  32. بشارت عهدین‌، ۵۶- ۵۴.
  33. ﴿ وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَكِن شُبِّهَ لَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُواْ فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ اتِّبَاعَ الظَّنِّ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًا بَل رَّفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا ؛ سوره نساء، آیه ۱۵۷ و ۱۵۸.
  34. کلام مسیحی‌، ۴۹.
  35. ﴿ قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا ؛ سوره مریم، آیه ۳۰.
  36. بشارت عهدین‌، ۶۴- ۶۱.
  37. ﴿يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللَّهِ إِلاَّ الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِّنْهُ فَآمِنُواْ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلاَ تَقُولُواْ ثَلاثَةٌ انتَهُواْ خَيْرًا لَّكُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلَهٌ وَاحِدٌ سُبْحَانَهُ أَن يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَات وَمَا فِي الأَرْضِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلاً ؛ سوره نساء، آیه ۱۷۱؛ ﴿لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّ اللَّهَ ثَالِثُ ثَلاثَةٍ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلاَّ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِن لَّمْ يَنتَهُواْ عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ؛ سوره مائده، آیه ۷۳.
  38. فرهنگ شیعه، ص 140.