الگو:صفحهٔ اصلی/پرسش برگزیده: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱: خط ۱:
'''[[مؤلفه‌های شناخت امام مهدی چیست؟ (پرسش)| مؤلفه‌های شناخت امام مهدی چیست؟]]''' <span class="nomobile">
'''[[امام مهدی آمدنی است یا آوردنی؟ نقش مردم در زمینه‌سازی ظهور چیست؟ (پرسش)| امام مهدی آمدنی است یا آوردنی؟ نقش مردم در زمینه‌سازی ظهور چیست؟]]''' <span class="nomobile">
<gallery class="nomobile" mode="packed" widths=90px heights=90px perrow=3>
<gallery class="nomobile" mode="packed" widths=90px heights=90px perrow=3>
پرونده: 304464.jpg|''[[سید محمد تقی موسوی اصفهانی| موسوی]]''|link= سید محمد تقی موسوی اصفهانی
پرونده: 600.jpg|''[[مرتضی مطهری|مطهری]]''|link= مرتضی مطهری
پرونده: 11196.jpg|''[[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح]]''|link= محمد تقی مصباح یزدی
پرونده: 11760.jpg|''[[سید علی حسینی خامنه‌ای|خامنه‌ای]]''|link= سید علی حسینی خامنه‌ای
پرونده: 769540432.jpg|''[[عبدالله جوادی آملی|جوادی]]''|link= عبدالله جوادی آملی
پرونده: 639225282.jpg|''[[محسن قرائتی|قرائتی]]''|link= محسن قرائتی
پرونده: tahriri.jpg|''[[محمد باقر تحریری|تحریری]]''|link= محمد باقر تحریری
پرونده: 300451.jpg|''[[سید مسعود پورسید آقائی|پورسید آقائی]]''|link= سید مسعود پورسید آقائی
پرونده: Pic434.jpg|''[[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد]]''|link= میرزا عباس مهدوی‌فرد
پرونده: 13681170.jpg|''[[بهروز محمدی منفرد|محمدی]]''|link= بهروز محمدی منفرد
پرونده: 783993038.jpg|''[[قنبر علی صمدی|صمدی]]''|link= قنبر علی صمدی
پرونده: Pic2391.jpg|''[[مهدی یوسفیان|یوسفیان]]''|link= مهدی یوسفیان
</gallery>
</gallery>


مراد از [[معرفت امام زمان]] {{ع}} حصول [[ایمان]] و [[اعتقاد]] قلبی نسبت به مقام الهی ایشان و توجه به جایگاه رفیع [[دینی]] و [[سیاسی]]، [[اجتماعی]] حضرت در عصر حاضر است، نه اینکه مراد از آن تنها [[شناخت]] شناسنامه‌ای، یعنی دانستن اسم و نسب و خصوصیات ظاهری حضرت باشد، چنین [[شناخت]] و معرفتی، اساس اندیشۀ [[انتظار ظهور]] را شکل می‌دهد و بدون آن، حرکت در جادۀ [[انتظار]]، ممکن نیست.
درباره اینکه آیا [[اختیار]] و [[اراده]] [[آدمی]] و [[تکامل]] یافتن شخصیت فردی و [[اجتماعی]] او در تحقق ظهور دخیل است یا خیر، دو دیدگاه اساسی وجود دارد:
# تنها خواست و [[اراده الهی]]، در تحقق ظهور دخالت دارد، بی‌آنکه عامل انسانی کوچک‌ترین نقشی داشته باشد. شاید مستند این دیدگاه تمسک به برخی [[روایات]] باشد؛ از جمله در روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: «[[خداوند]] به [[دلیل]] تعجیل [[بندگان]]، شتاب نخواهد کرد. همانا برای این امر پایانی است که به آن منتهی می‌شود. چون آن پایان فرارسد، لحظه‌ای پیش و تأخیری نخواهد».
# افزون بر [[اراده الهی]]، عامل انسانی نیز در [[ظهور]] تأثیرگذار است؛ زیرا [[انتظار]] مورد تأکید [[معصومان]] {{ع}}، [[انتظار پویا]]، سازنده و حرکت‌‌آفرین است و نه انتظاری خاموش که منجر به فرار از [[تکلیف]] فردی و مسئولیت‌های [[اجتماعی]] می‌شود. مستند این دیدگاه آیاتی همچون آیه {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ}} است.


بر اساس فرمایش [[امام صادق]] {{ع}} [[معرفت امام]] دارای سه مؤلفه اساسی است:
به نظر می‌رسد این اختلاف‌نظر به [[اختلاف]] بر [[تفسیر]] مفهوم «[[انتظار فرج]]» و برداشت‌های مختلف از آموزه «[[انتظار ظهور امام مهدی]]» است. [[پیروان]] نظریه‌های «انتظار خاموش» (تنها علت ظهور را [[اراده]] و [[مشیت الهی]] است) یا «[[انتظار مذهب احتراز]]» (یعنی افراد هیچ تحرکی نداشته باشند و [[منتظر]] بمانند تا [[امام]] [[ظهور]] کند) و امثال آنها، قطعاً نقشی برای تأثیرگذاری [[انسان]] فرد یا [[انسان]] [[جامعه]] به تعجیل یا تأخیر فرج [[آل محمد]] {{صل}} قائل نخواهند بود. اما [[پیروان]] نظریه دیگر که استناد اصلی آنان آموزه‌های [[قرآنی]] و [[روایی]] و [[ادله عقلی]] است، [[معتقد]] به [[انتظار سازنده]]، پویا و تغییرآفرین به سمت رشد و تعالی فرد و [[جامعه]] هستند. این دیدگاه بر اساس یکی از [[سنت‌های الهی]] مورد تأکید [[قرآن کریم]] [[استوار]] است. این [[آیه]] با صراحت و روشنی، راه‌های غیرعادی و [[معجزه‌آسا]] را نفی کرده، و اعلام می‌دارد هرگز [[خداوند]] اوضاع و احوال را به سود [[مردم]] عوض نمی‌کند مگر زمانی که آنها آنچه مربوط به خودشان است (از جمله: [[اخلاق]]، روحیه‌ها، ملکات، جهت‌ها، نیت‌ها و غیره) عوض کنند. رابطه سنت‌ها با [[اراده]] و [[رفتار]] فردی و [[اجتماعی]] [[انسان‌ها]] مورد تأکید [[آیات]] فراوان است.
# '''[[معرفت]] شخص:''' [[اعتقاد]] به تولد حضرت و خصوصیات اسمی و نسبی ایشان؛ یعنی [[باور]] به اینکه ایشان [[فرزند]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} و آخرین [[وصی پیامبر]] {{صل}} و هم اکنون [[حی]] و زنده هستند، اما بنا به [[مصلحت]] [[الهی]] در پس پردۀ [[غیبت]] به سر می‌برند.
# '''[[معرفت]] مقام:''' [[اعتقاد]] به [[الهی]] بودن [[منصب امامت]] و [[شناخت]] جایگاه امام و خلیفۀ بعد از [[پیامبر]]؛ یعنی [[اعتقاد]] به انتصابی و غیر بشری بودن [[منصب امامت]]، از کلیدی‌ترین مباحث [[امامت]] شمرده می‌شود.
# '''[[معرفت]] اوصاف:''' [[شناخت]] و [[اعتقاد]] قلبی به ویژگی‌ها و اوصاف شخصیتی [[امام عصر]] {{ع}}؛ اوصافی نظیر دارا بودن [[مقام عصمت]]، برخورداری از [[علم لدنی]] و غیبی، دارا بودن [[مقام ولایت]] و سایر [[کمالات]] منحصر به فرد [[مقام امامت]].


<div class="mainpage_box_more">[[مؤلفه‌های شناخت امام مهدی چیست؟ (پرسش)|ادامه]]</div>
شرایط انسانی [[ظهور]] فراهم نخواهد شد مگر اینکه جامعه منتظران تمامی [[وظایف]] [[الهی]] خود را برای دستیابی به اهداف [[انتظار]] محقق سازند. این [[وظایف]] را می‌توان براساس آن اهداف این‌گونه دسته‌بندی کرد: [[وظایف عام نسبت به امام مهدی]]: مانند: [[شناخت]] او و [[ولایت‌پذیری]] از او؛ [[وظایف خاص نسبت به امام مهدی]]: مانند: آمادگی و [[زمینه‌سازی برای ظهور]]؛ عمل به [[وظایف]] [[الهی]] نسبت به ولایت با مؤمنان؛ عمل به [[وظایف]] [[الهی]] نسبت به [[امت اسلامی]]: مانند: حفظ و تحکیم اتحاد در امت اسلامی.
 
<div class="mainpage_box_more">[[امام مهدی آمدنی است یا آوردنی؟ نقش مردم در زمینه‌سازی ظهور چیست؟ (پرسش)|ادامه]]</div>

نسخهٔ ‏۲۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۱

امام مهدی آمدنی است یا آوردنی؟ نقش مردم در زمینه‌سازی ظهور چیست؟

درباره اینکه آیا اختیار و اراده آدمی و تکامل یافتن شخصیت فردی و اجتماعی او در تحقق ظهور دخیل است یا خیر، دو دیدگاه اساسی وجود دارد:

  1. تنها خواست و اراده الهی، در تحقق ظهور دخالت دارد، بی‌آنکه عامل انسانی کوچک‌ترین نقشی داشته باشد. شاید مستند این دیدگاه تمسک به برخی روایات باشد؛ از جمله در روایتی از امام صادق (ع) آمده است: «خداوند به دلیل تعجیل بندگان، شتاب نخواهد کرد. همانا برای این امر پایانی است که به آن منتهی می‌شود. چون آن پایان فرارسد، لحظه‌ای پیش و تأخیری نخواهد».
  2. افزون بر اراده الهی، عامل انسانی نیز در ظهور تأثیرگذار است؛ زیرا انتظار مورد تأکید معصومان (ع)، انتظار پویا، سازنده و حرکت‌‌آفرین است و نه انتظاری خاموش که منجر به فرار از تکلیف فردی و مسئولیت‌های اجتماعی می‌شود. مستند این دیدگاه آیاتی همچون آیه إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ است.

به نظر می‌رسد این اختلاف‌نظر به اختلاف بر تفسیر مفهوم «انتظار فرج» و برداشت‌های مختلف از آموزه «انتظار ظهور امام مهدی» است. پیروان نظریه‌های «انتظار خاموش» (تنها علت ظهور را اراده و مشیت الهی است) یا «انتظار مذهب احتراز» (یعنی افراد هیچ تحرکی نداشته باشند و منتظر بمانند تا امام ظهور کند) و امثال آنها، قطعاً نقشی برای تأثیرگذاری انسان فرد یا انسان جامعه به تعجیل یا تأخیر فرج آل محمد (ص) قائل نخواهند بود. اما پیروان نظریه دیگر که استناد اصلی آنان آموزه‌های قرآنی و روایی و ادله عقلی است، معتقد به انتظار سازنده، پویا و تغییرآفرین به سمت رشد و تعالی فرد و جامعه هستند. این دیدگاه بر اساس یکی از سنت‌های الهی مورد تأکید قرآن کریم استوار است. این آیه با صراحت و روشنی، راه‌های غیرعادی و معجزه‌آسا را نفی کرده، و اعلام می‌دارد هرگز خداوند اوضاع و احوال را به سود مردم عوض نمی‌کند مگر زمانی که آنها آنچه مربوط به خودشان است (از جمله: اخلاق، روحیه‌ها، ملکات، جهت‌ها، نیت‌ها و غیره) عوض کنند. رابطه سنت‌ها با اراده و رفتار فردی و اجتماعی انسان‌ها مورد تأکید آیات فراوان است.

شرایط انسانی ظهور فراهم نخواهد شد مگر اینکه جامعه منتظران تمامی وظایف الهی خود را برای دستیابی به اهداف انتظار محقق سازند. این وظایف را می‌توان براساس آن اهداف این‌گونه دسته‌بندی کرد: وظایف عام نسبت به امام مهدی: مانند: شناخت او و ولایت‌پذیری از او؛ وظایف خاص نسبت به امام مهدی: مانند: آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور؛ عمل به وظایف الهی نسبت به ولایت با مؤمنان؛ عمل به وظایف الهی نسبت به امت اسلامی: مانند: حفظ و تحکیم اتحاد در امت اسلامی.