وحی نبوی از دیدگاه غزالی (مقاله)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

وحی نبوی از دیدگاه غزالی
رتبه علمی	علمی پژوهشی
زبان	فارسی
نویسندگان	احمد بهشتی، محمد حسن یعقوبیان
موضوع	مجاری علم لدنی، وحی وحی در عرفان اسلامی، وحی در کلام اسلامی
مذهب	شیعه
منتشر شده در	فصلنامه اندیشه نوین دینی
وابسته به	نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها
محل نشر	قم، ایران
تاریخ نشر	تابستان ۱۳۸۷
شماره	۱۳
ناشر الکترونیک	پایگاه مجلات تخصصی نور

وحی نبوی از دیدگاه غزالی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی از وحی منظر غزالی می‌پردازد. این مقالهٔ ۴۰ صفحه‌ای به قلم احمد بهشتی و محمد حسن یعقوبیان نگاشته شده و در فصلنامه اندیشه نوین دینی (شماره ۱۳، تابستان ۱۳۸۷) منتشر گشته است.

چکیده مقاله

• نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسند:«غزالی در امتداد کاوش‌های معرفتی درباره وحی، علاوه بر تأثیر از ابن‌سینا به تبیین جدیدی از مسأله وحی می‌پردازد. تبیین نهایی وی عرفانی است؛ اما رویکردهای کلامی و فلسفی را نیز داراست. تبیین عرفانی غزالی بر یکسان‌انگاری سنخی وحی با الهام و کشف و شهود تکیه دارد. وی در مبنایی هستی‌شناختی از لوح محفوظ و رفع حجاب برای کشف حقایق آن سخن می‌گوید. علاوه بر این از عقل کلی و نفس کلی در تبیین وحی و الهام مدد می‌جوید تا آن دو را در رابطه‌ای تشکیکی در طول هم قرار دهد و تمایزی اعتباری برای آنها قائل شود».

• نویسندگان در ادامه چکیده مقاله خود می‌نویسند:«مبنای انسان‌شناختی وی از قلب و جنود او سخن می‌گوید و مبنای معرفت‌شناسی او ارتباط با لوح محفوظ، مکاشفه و انواع آن و... را مطرح می‌کند. نتایج دیدگاه او در مسایلی نظیر هرمنوتیک، تجربه معنوی و... به بار می‌نشیند. طرح مسأله نبوت اکتسابی و موهبتی و تجربه نبوی در آثار ابن‌عربی، توجه به عقل کلی و نفس کلی و تبیین ارتباط تشکیکی میان وحی و در کتب سید حیدر آملی و تمایز بین وحی و الهام در تبیین تمایز عارف و نبی در افکار ملاصدرا نمود یافت».

فهرست مقاله

مبانی نظری افکار غزالی

• رویکرد فلسفی؛
• رویکرد کلامی:
• اسما و صفات الهی؛
• کلام نفسی؛
• نفی علیت؛
• رویکرد عرفانی:
• انسان‌شناسی؛
• معرفت‌شناختی؛
• هستی‌شناختی؛
• رویکرد تجربی.

توصیف وحی از دیدگاه غزالی

• روش دیالکتیک:
• تصور فلسفی؛
• تصور کلامی؛
• تصور عرفانی؛
• عیار وحی نبوی؛
• تبیین دیدگاه غزالی:
• یک. تبیین جامعه شناختی؛
• دو. تبیین روان‌شناختی؛
• روش تلفیقی:
• دووجهی بودن نبوت؛
• نبوت، اکتسابی یا موهبتی؛
• هرمونوتیک وحی؛
• ذات‌گرایی یا ساختی‌گرایی؛
• نتیجه؛
• منابع و مآخذ.

دربارهٔ پدیدآورندگان

• 

  محمد حسن یعقوبیان

• 

  احمد بهشتی

• آیت‌الله دکتر احمد بهشتی (متولد ۱۳۱۴ ش، اسلام‌آباد)، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: محمد علی موحد، میرزا علی اکبر ارسنجانی، ابوالحسن حدایق و بهاءالدین محلاتی به اتمام رساند. ریاست دانشگاه قم‏، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری و نمایندگی دوره‌ها‏ى اول و دوم مجلس شوراى اسلامى از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «اندیشه سیاسی تربیتی علوی در نامه‌های نهج‌البلاغه»، «امامت در اندیشه اهل نظر با مروری بر روایات»، «جلوه‌هایی از شخصیت امام حسین در مبارزه با تحریف»، «نفوذ تاریخی و منزلت علمی حضرت فاطمه»، «فرآیند وحی و معجزه در نفس‌شناسی ابن‌سینا»، «ماهیت وحی از منظر شیخ مفید»، «مفهوم‌سازی استاد مطهری از وحی از تحویلی‌نگری تا جامع‌نگری و ارتباط آن با فطرت و ایمان» و «امام علی حق و تکلیف» برخی از این آثار است

• دکتر محمد حسن یعقوبیان، استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه معارف قرآن و عترت اصفهان از جمله فعالیت‌های وی است. او تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری رشته فلسفه و حکمت اسلامی به اتمام رساند. او تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «حقیقت وحی با تأکید بر دیدگاه فلاسفه»، «جاذبه و دافعه عرفان علوی»، «تحلیل و بررسی ماهیت روح‌القدس از منظر عقل و دین»، «چیستی‌شناسی وحی از منظر ابن سینا»، «سبک‌شناسی روش‌های نظری امام علی در افزایش معرفت دینی»، «آسیب‌شناسی عرفان کاذب در عرفان علوی» و «حقیقت تشکیکى وحى در هندسه حکمت متعالیه» برخی از این آثار است.

دریافت متن

• دریافت متن PDF مقاله از پایگاه مجلات تخصصی نور
• دریافت متن PDF مقاله از بانک اطلاعات نشریات کشور
• دریافت متن PDF مقاله از پرتال جامع علوم انسانی
• دریافت متن PDF مقاله از پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی
• دریافت متن PDF مقاله از کتابخانه دیجیتال تبیان