حجر الاسود: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۲

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

حجر الاسود در قرآن | حجر الاسود در حدیث | حجر الاسود در اخلاق اسلامی | حجر الاسود در کلام اسلامی | حجر الاسود در معارف مهدویت

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حجر الاسود (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

نصب حجرالاسود توسط پیامبر در جاهلیت

قریش تصمیم گرفتند کعبه را خراب و آن را بازسازی کنند؛ چون سیل از بالای مکه آمده و وارد کعبه شده بود و دیوار کعبه را که کوتاه بود، شکافت و آهوی طلایی که در داخل کعبه بود، دزدیده شد. قریش از انجام تخریب و بازسازی کعبه نگران بودند^[۱]. وقتی احساس ترس و نگرانی کردند، شخصی از آنان گفت: لازم است برای بازسازی کعبه هر کس پاک‌ترین مالش را بیاورد؛ مالی که از راه قطع رحم و از راه حرام به دست نیاورده باشد^[۲]. برای بازسازی لازم بود اول آن را تخریب کنند. ولید بن مغیره داوطلب شد اولین کلنگ را به کعبه بزند تا اگر مشکلی پیش آید، دست نگه دارد. بالای کعبه رفت. وقتی سنگی از کعبه را حرکت داد، حوادثی رخ داد که ترسیدند؛ تضرع کردند: بارالها، ما هدفی جز اصلاح نداریم. خانه را خراب کردند تا به پایه‌هایی رسیدند که ابراهیم نهاده بود. وقتی شروع به حرکت آن پایه‌ها کردند، دچار زلزله و تاریکی شدند. تصمیم گرفتند فقط بر ارتفاع آن بیفزایند^[۳]. ابراهیم(ع) طول کعبه را ۳۰ ذراع و عرض آن را ۲۲ ذراع و ارتفاعش را ۹ ذراع قرار داده بود^[۴]. امام صادق(ع) می‌فرماید: ارتفاع کعبه ۹ ذراع بود و از زمان ابراهیم سقف نداشت و توسط قریش سقف بر آن نهاده شد. ارتفاعش به ۱۸ ذراع رسید. حجاج پس از تخریب خانه خدا بر روی عبدالله بن زبیر، کعبه را بازسازی کرد و ارتفاعش را ۲۷ ذراع قرار داد^[۵].

بازسازی و ساخت کعبه بر دیوارهای زمان ابراهیم آغاز شد. قریش بازسازی را بین قبایل قریش تقسیم کرد و ساخت هر یک از چهار دیوار کعبه را شماری از قبایل بر عهده گرفتند^[۶]. نقل است رسول خدا(ص) در ساخت کعبه نیز با قریش سهیم بوده است و از در خانه تا نصف بین رکن یمانی و حجرالاسود بر عهده وی بوده است^[۷]. در روایتی دیگر ذکر شده که بنی هاشم از حجرالاسود تا رکن شامی را بر عهده گرفتتد^[۸]. طبق نقل بلاذری، بنی عبدمناف و بنی زهره یک رکن، یعنی یک چهارم ساخت دیوار کعبه را بر عهده گرفتند^[۹]. قریش بازسازی کعبه را ادامه دادند تا به جای نصب حجرالاسود رسیدند. بین قبایل اختلاف شدیدی رخ داد که چه کسی افتخار نصب حجرالاسود را داشته باشد. وقتی اختلاف شدید شد، راضی شدند این کار را به اولین فردی بسپارند که از در بنی شیبه وارد مسجدالحرام می‌شود. پیامبر وارد شد. گفتند: امین آمد؛ یعنی محمد امین. او را حَکَم قرار دادند. حضرت با تدبیری زیبا مشکل را حل کرد. عبای خود را پهن کرد و حجرالاسود را در آن قرارداد و فرمود: از هر یک از چهار گروه قریش که بازسازی کعبه را بر عهده داشتند، یک نفر به نمایندگی آنان بیاید و چهار نفر که نام آنان در کتاب کافی آمده، عبا را بلند کردند و رسول خدا(ص) آن را در جایگاه خود نهاد^[۱۰]. قریش برای بازسازی خانه خدا و سقف آن به چوب نیاز داشتند. در این ایام پادشاه روم یک کشتی از چوب و وسایل لازم به همراه بَنَّا و کارگر به جانب حبشه فرستاده بود تا در آنجا کلیسایی بسازند. این کشتی گرفتار طوفان شد و باد آن را به ساحل دریای سرخ آورد. مردم مکه مطلع شدند و رفتند وسایل آن را که برای بازسازی کعبه لازم بود، خریدند و به مکه آوردند و بدین‌گونه کعبه بازسازی شد. آنان پس از ساخت کعبه پرده‌ای بر آن قرار دادند^[۱۱].^[۱۲]

جستارهای وابسته

منابع

اکبر ذاکری، علی، درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه

پانویس

↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۷.
↑ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷.
↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۶.
↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۶؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۲۲.
↑ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۱۹.
↑ احمد بن یحیی بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ج۱، ص۱۰۸.
↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۸. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۲۳.
↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۸.
↑ احمد بن یحیی بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ج۱، ص۱۰۸.
↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۷؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۲۰.
↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۸.
↑ اکبر ذاکری، علی، درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص؟؟؟.

[1] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۷.

[2] شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷.

[3] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۶.

[4] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۶؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۲۲.

[5] شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۱۹.

[6] احمد بن یحیی بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ج۱، ص۱۰۸.

[7] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۸. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۲۳.

[8] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۸.

[9] احمد بن یحیی بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ج۱، ص۱۰۸.

[10] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۷؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۲۰.

[11] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۸.

[12] اکبر ذاکری، علی، درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص؟؟؟.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{خرد}}
+{{ویرایش غیرنهایی}}
-{{مهدویت}}
+{{امامت}}
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
 : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[حجر الاسود در قرآن]] | [[حجر الاسود در حدیث]] | [[حجر الاسود در نهج البلاغه]] | [[حجر الاسود در معارف دعا و زیارات]] | [[حجر الاسود در معارف مهدویت]] | [[حجر الاسود در تاریخ اسلامی]]</div>
+: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[حجر الاسود در قرآن]] | [[حجر الاسود در حدیث]] | [[حجر الاسود در اخلاق اسلامی]] | [[حجر الاسود در کلام اسلامی]] | [[حجر الاسود در معارف مهدویت]]</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
 : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[حجر الاسود (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
 <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==اهمیت حجرالاسود==
+==نصب حجرالاسود توسط پیامبر در جاهلیت==
-*حجرا‌لاسود از بخش‌‏های مهم [[مسجد الحرام]] و بر رکن جنوب شرقی [[کعبه]] [[منصوب]] است و سنگی آسمانی و بیضی شکل و سیاه‌‌رنگ است که بوسیدن و لمس آن [[مستحب]] بوده و [[واجب]] است [[طواف]] از محا‌زی آن آغاز و به همان‌‌جا ختم شود. این سنگ به همراه [[حضرت آدم]]{{ع}} از [[بهشت]] به [[زمین]] آمد و در [[طوفان نوح]] به زیر [[خاک]] رفت و [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} آن را بیرون آورد و همواره در طول [[تاریخ]] به ویژه در [[تاریخ]] [[صدر اسلام]] از [[ارزش]] و اعتبار ویژه‌‏ای برخوردار بوده است<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۷۱؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۱۷؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۶۵.</ref>. در روایتی از [[رسول خدا]]{{صل}} آمده است: «حجر الاسود دست [[خدا]] بر روی [[زمین]] است و کسی که به آن دست می‌‌کشد، با [[خدا]] [[پیمان]] می‌‌بندد». در [[روایات]] آمده است هنگام [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}، آن جناب در [[مسجد الحرام]] ظاهر می‌‌شود و نزدیک حجر الاسود رفته و حجر الاسود به شکل پرنده‌هایی سفید رنگ درمی‌‌آید و با آن [[حضرت]] [[بیعت]] می‌‌کنند. سپس سایر [[یاران]] [[حضرت]] با ایشان [[بیعت]] نموده و حجر الاسود [[شاهد]] [[بیعت]] آنان خواهد بود<ref>ر.ک: [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۱۷. </ref>.
+[[قریش]] [[تصمیم]] گرفتند [[کعبه]] را خراب و آن را بازسازی کنند؛ چون سیل از بالای [[مکه]] آمده و وارد کعبه شده بود و [[دیوار کعبه]] را که کوتاه بود، شکافت و آهوی طلایی که در داخل کعبه بود، دزدیده شد. قریش از انجام [[تخریب]] و بازسازی کعبه نگران بودند<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۷.</ref>. وقتی [[احساس]] [[ترس]] و [[نگرانی]] کردند، شخصی از آنان گفت: لازم است برای بازسازی کعبه هر کس [[پاک‌ترین]] مالش را بیاورد؛ [[مالی]] که از [[راه]] [[قطع رحم]] و از راه [[حرام]] به دست نیاورده باشد<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷.</ref>. برای بازسازی لازم بود اول آن را تخریب کنند. [[ولید بن مغیره]] داوطلب شد اولین کلنگ را به کعبه بزند تا اگر مشکلی پیش آید، [[دست]] نگه دارد. بالای کعبه رفت. وقتی سنگی از کعبه را حرکت داد، حوادثی رخ داد که ترسیدند؛ [[تضرع]] کردند: بارالها، ما هدفی جز [[اصلاح]] نداریم. [[خانه]] را خراب کردند تا به پایه‌هایی رسیدند که [[ابراهیم]] نهاده بود. وقتی شروع به حرکت آن پایه‌ها کردند، دچار [[زلزله]] و [[تاریکی]] شدند. تصمیم گرفتند فقط بر ارتفاع آن بیفزایند<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۶.</ref>. ابراهیم{{ع}} طول کعبه را ۳۰ ذراع و عرض آن را ۲۲ ذراع و ارتفاعش را ۹ ذراع قرار داده بود<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۶؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۲۲.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: ارتفاع کعبه ۹ ذراع بود و از [[زمان]] ابراهیم سقف نداشت و توسط قریش سقف بر آن نهاده شد. ارتفاعش به ۱۸ ذراع رسید. [[حجاج]] پس از تخریب [[خانه خدا]] بر روی [[عبدالله بن زبیر]]، کعبه را بازسازی کرد و ارتفاعش را ۲۷ ذراع قرار داد<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۱۹.</ref>.
-*یکی از خصوصیات این سنگ آن است که هرگاه از جای خود برداشته شود کسی جز [[پیامبران الهی]] یا اوصیای ایشان [[قادر]] به [[نصب]] آن سنگ در جای خود نخواهد بود و اگر شخص دیگری آن را [[نصب]] کند در جای خود قرار نمی‌گیرد و به [[زمین]] می‌‌افتد. این واقعه در [[زمان غیبت]] نیز اتفاق افتاده که مربوط به حملۀ [[قرامطه]] به [[مکه]] و به سرقت بردن سنگ حجر الاسود و [[نصب]] آن در [[مسجد کوفه]] می‌‌شود، بنا به گفتۀ [[راوی]] هرکسی آن را برمی‌داشت و می‌‌خواست در محل خود بگذارد کمی به خود می‌لرزید و دوباره می‌افتاد، همه متحیر مانده و نمی‌دانستند چه باید بکنند؟ تا اینکه [[جوانی]] گندم‌‌گون که چهرۀ [[زیبایی]] داشته جلو آمده و سنگ را در محل خود قرار می‌‌دهد و سنگ بدون هیچ لرزشی بر جای خود می‌‌ایستد گویی هیچ‌گاه نیفتاده بود<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۵۸ ـ ۵۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۷۱؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۱۷.</ref>
-==حجرالاسود در [[زمان ظهور]]==
+بازسازی و ساخت کعبه بر دیوارهای زمان ابراهیم آغاز شد. قریش بازسازی را بین [[قبایل]] قریش تقسیم کرد و ساخت هر یک از چهار دیوار کعبه را شماری از [[قبایل]] بر عهده گرفتند<ref>احمد بن یحیی بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ج۱، ص۱۰۸.</ref>. [[نقل]] است [[رسول خدا]]{{صل}} در ساخت [[کعبه]] نیز با [[قریش]] سهیم بوده است و از در [[خانه]] تا نصف بین [[رکن یمانی]] و [[حجرالاسود]] بر عهده وی بوده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۸. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۲۳.</ref>. در روایتی دیگر ذکر شده که [[بنی هاشم]] از حجرالاسود تا رکن شامی را بر عهده گرفتتد<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۸.</ref>. طبق نقل [[بلاذری]]، [[بنی عبدمناف]] و [[بنی زهره]] یک رکن، یعنی یک چهارم ساخت [[دیوار کعبه]] را بر عهده گرفتند<ref>احمد بن یحیی بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ج۱، ص۱۰۸.</ref>.
-*برخی از [[روایات]] دلالت بر اهمیت و [[جایگاه]] حجرالاسود در عصر [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}}‏ دارند که عبارت‌اند از:
+قریش بازسازی کعبه را ادامه دادند تا به جای [[نصب حجرالاسود]] رسیدند. بین قبایل [[اختلاف]] شدیدی رخ داد که چه کسی [[افتخار]] نصب حجرالاسود را داشته باشد. وقتی اختلاف شدید شد، [[راضی]] شدند این کار را به اولین فردی بسپارند که از در [[بنی شیبه]] وارد [[مسجدالحرام]] می‌شود. [[پیامبر]] وارد شد. گفتند: [[امین]] آمد؛ یعنی [[محمد امین]]. او را [[حَکَم]] قرار دادند. [[حضرت]] با تدبیری [[زیبا]] مشکل را حل کرد. عبای خود را پهن کرد و حجرالاسود را در آن [[قرارداد]] و فرمود: از هر یک از چهار گروه قریش که بازسازی کعبه را بر عهده داشتند، یک نفر به [[نمایندگی]] آنان بیاید و چهار نفر که نام آنان در [[کتاب کافی]] آمده، [[عبا]] را بلند کردند و رسول خدا{{صل}} آن را در [[جایگاه]] خود نهاد<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۷؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۷، ح۲۳۲۰.</ref>.
-#[[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: «به [[خدا]] [[سوگند]]! گویا می‌‏بینم [[قائم]] پشت خود را به حجر الاسود تکیه داده از [[خداوند]] سبحانه و تعالی می‌‏خواهد به [[حق]] خود برسد آن‌‏گاه [[قائم]] می‌‏فرماید: ای [[مردم]]! هر کس در‌بارۀ [[حضرت آدم]] با من [[احتجاج]] کند بداند من از او به [[آدم]] برترم و آن کس که در رابطه با شخصیت [[نوح]] با من [[احتجاج]] کند من بر او به [[نوح]] مقدم هستم و هر کس بخواهد دربارۀ [[ابراهیم]] با من [[مجادله]] کند من از او به [[ابراهیم]] [[برتری]] دارم و اگر کسی بخواهد با شخصیت [[محمد]] {{صل}} با من محاجه کند به طور [[مسلم]] من به [[حضرت محمد]] از او اولی هستم و هرکس بخواهد در [[قرآن]] با من [[مجادله]] نماید من از همه اولی به [[قرآن]] [[خداوند]] هستم»<ref>{{متن حدیث|وَ اللَّهِ لَکَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَی الْقَائِمِ{{ع}} وَ قَدْ أَسْنَدَ ظَهْرَهُ‏ إِلَی‏ الْحَجَرِ ثُمَ‏ یَنْشُدُ اللَّهَ‏ حَقَّهُ‏ ثُمَّ یَقُولُ: یَا أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی اللَّهِ فَأَنَا أَوْلَی بِاللَّهِ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی آدَمَ فَأَنَا أَوْلَی بِآدَمَ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی نُوحٍ فَأَنَا أَوْلَی بِنُوحٍ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی إِبْرَاهِیمَ فَأَنَا أَوْلَی بِإِبْرَاهِیمَ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی مُوسَی}}؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۸۱؛ تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۵۶؛ تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۰۴.</ref>.<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۶۵.</ref>
+قریش برای بازسازی [[خانه خدا]] و سقف آن به چوب نیاز داشتند. در این ایام [[پادشاه روم]] یک کشتی از چوب و وسایل لازم به همراه بَنَّا و کارگر به جانب [[حبشه]] فرستاده بود تا در آنجا کلیسایی بسازند. این کشتی گرفتار [[طوفان]] شد و باد آن را به ساحل دریای سرخ آورد. [[مردم]] [[مکه]] مطلع شدند و رفتند وسایل آن را که برای بازسازی [[کعبه]] لازم بود، خریدند و به مکه آوردند و بدین‌گونه کعبه بازسازی شد. آنان پس از ساخت کعبه پرده‌ای بر آن قرار دادند<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۲۱۸.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص؟؟؟.</ref>
-#از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده مابین [[رکن یمانی]] و حجر الاسود، هفتاد [[پیغمبر]] مدفون‌‌اند که همه از [[گرسنگی]] و [[سختی]] از [[دنیا]] رفته‌اند<ref>{{متن حدیث|دُفِنَ مَا بَیْنَ الرُّکْنِ الْیَمَانِیِّ وَ الْحَجَرِ الْأَسْوَدِ سَبْعُونَ نَبِیّاً أَمَاتَهُمُ اللَّهُ جُوعاً وَ ضُرّا}}؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۱۴، ص ۴۶۴.</ref>.
-#[[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: «سه سنگ از [[بهشت]] آمده: حجر الاسود، سنگ [[مقام ابراهیم]] و سنگ [[بنی اسرائیل]]»<ref>ر.ک: معارف و معاریف، ج ۴، ص ۴۰۵.</ref>.
-#[[عبدالله]] بن [[صالح]] می‌گوید: [[حضرت بقیة الله]]{{ع}} را در مقابل حجر الاسود دیدم که [[مردم]] به طرف حجر الاسود [[هجوم]] می‌بردند و ایشان می‌فرمودند: «به این [[مأمور]] نیستند»<ref>{{متن حدیث|أَنَّهُ رَآهُ عِنْدَ الْحَجَرِ الْأَسْوَدِ وَ النَّاسُ یَتَجَاذَبُونَ عَلَیْهِ وَ هُوَ یَقُولُ مَا بِهَذَا أُمِرُوا}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۱، ص ۳۳۱؛ غیبة طوسی، ص ۱۶۲.</ref>.
-#[[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: «نخستین چیزی که از [[عدالت]] [[قائم]]{{ع}} ظاهر می‌شود این است که منادی اعلام می‌کند آنان که [[طواف]] مستحبّی می‌کنند مطاف و حجرالاسود را برای کسانی که [[طواف]] [[واجب]] می‌کنند خالی کنند»<ref>{{متن حدیث|أَوَّلُ مَا یُظْهِرُ الْقَائِمُ مِنَ الْعَدْلِ أَنْ یُنَادِیَ مُنَادِیهِ أَنْ یُسَلِّمَ صَاحِبُ النَّافِلَةِ لِصَاحِبِ الْفَرِیضَةِ الْحَجَرَ الْأَسْوَدَ وَ الطَّوَاف}}؛‏ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۴؛ الزام الناصب، ص ۲۲۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۷۱.</ref>
 == جستارهای وابسته ==
-* [[مکه]]
-* [[مسجد الحرام]]
-* [[حج]]
 ==منابع==
-{{فهرست اثر}}
+# [[پرونده:1100516.jpg|22px]] [[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|'''درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه''']]
-{{ستون-شروع|2}}
-* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
-* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
-* [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']]
-{{پایان}}
-{{پایان}}
 ==پانویس==
-{{یادآوری پانویس}}
 {{پانویس2}}
-{{پیامبر خاتم افقی}}
+[[رده:حجر الاسود]]
 [[رده:مدخل]]
-[[رده:مدخل فرهنگنامه آخرالزمان]]
-[[رده:مدخل موعودنامه]]
-[[رده:نیاز به تامل برای عنوان رده]]