خوش‌خلقی در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۰۴: خط ۲۰۴:
هیچ یک از [[فضایل]] و [[کمالات]] [[اخلاقی]] بدون [[یاری]] [[حضرت]] [[پروردگار]] نصیب انسان نمی‌شود. حسن خلق نیز از این قاعده مستثنی نیست. حتی رسول خدا{{صل}} که صاحب [[خلق عظیم]] است با [[عنایت]] حضرت پروردگار به این مرتبه نائل شد. [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ}}<ref>«پس با بخشایشی از (سوی) خداوند با آنان نرمخویی ورزیدی» سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.</ref>.
هیچ یک از [[فضایل]] و [[کمالات]] [[اخلاقی]] بدون [[یاری]] [[حضرت]] [[پروردگار]] نصیب انسان نمی‌شود. حسن خلق نیز از این قاعده مستثنی نیست. حتی رسول خدا{{صل}} که صاحب [[خلق عظیم]] است با [[عنایت]] حضرت پروردگار به این مرتبه نائل شد. [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ}}<ref>«پس با بخشایشی از (سوی) خداوند با آنان نرمخویی ورزیدی» سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.</ref>.
به همین دلیل بود که افراد زیادی با قصد [[آزار]] و [[اهانت]] به سراغ آن [[حضرت]] می‌رفتند، ولی تحت تأثیر [[اخلاق]] خوش او [[مسلمان]] می‌شدند و پس از آن [[رسول خدا]] را عاشقانه [[دوست]] می‌داشتند؛ بنابراین برای رسیدن به [[حسن خلق]] باید دست به دامان [[لطف]] الاهی زد و از پیشگاه او [[توفیق]] درخواست کرد.<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱۴]]، ص ۱۹۷.</ref>.
به همین دلیل بود که افراد زیادی با قصد [[آزار]] و [[اهانت]] به سراغ آن [[حضرت]] می‌رفتند، ولی تحت تأثیر [[اخلاق]] خوش او [[مسلمان]] می‌شدند و پس از آن [[رسول خدا]] را عاشقانه [[دوست]] می‌داشتند؛ بنابراین برای رسیدن به [[حسن خلق]] باید دست به دامان [[لطف]] الاهی زد و از پیشگاه او [[توفیق]] درخواست کرد.<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱۴]]، ص ۱۹۷.</ref>.
==نشانه‌های [[حسن خلق]]==
حسن خلق ملکه‌ای درونی است که همانند سایر حالت‌ها و نهادهای درونی مثل [[غم]] و [[شادی]] و [[سخاوت]] و [[شجاعت]]، به وسیله آثار و نشانه‌های ظاهری باز شناخته می‌شود. به همین دلیل در احادیثی که پیش از این نقل شد، به وسیله آثار تعریف شده بود؛ از جمله وقتی از [[امام صادق]]{{ع}} پرسیدند: حسن خلق چیست؟ فرمود:
اینکه [[فروتن]] و خوش‌سخن باشی و با برادرت با روی گشاده برخورد کنی<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۳، ص۱۶۲.</ref>.
طبق این سخن [[شریف]]، نشانه‌های حسن خلق تحت سه عنوان قابل دسته‌بندی است: [[خوش‌رویی]]، خوش‌گویی و [[خوش‌رفتاری]].<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱۴]]، ص ۱۹۷.</ref>.
===[[خوش‌رویی]]===
===[[خوش‌گویی]]===
===خوش‌رفتاری===
نشانه دیگر حسن خلق، خوش‌رفتاری به معنی [[رفتار نیک]] و [[شایسته]] است. [[وقار]] و [[طمأنینه]]، [[فروتنی]]، [[بردباری]]، رعایت [[آداب]] و هنجارهای [[اجتماعی]]، [[احترام]] و [[مهربانی]] با دیگران، اعتراف به [[حقوق]] و [[شایستگی‌ها]]، صرف‌نظر از [[اشتباهات]]، داد و [[دهش]] و... نمونه‌هایی از خوش‌رفتاری است که مراعات آنها از حسن خلق [[انسان]] حکایت می‌کند.
یکی از رموز [[موفقیت]] [[حضرت رسول]] [[خدا]]{{صل}} در انجام [[رسالت]] الاهی خویش، خوش‌رفتاری آن [[حضرت]] بود.
رعایت خوش‌رفتاری نیاز به نفسی مهذب و [[پاکیزه]] دارد. گزاف نیست که [[خداوند متعال]] به صاحبان [[خلق]] [[نیک]]، [[پاداش]] [[جهاد]] و [[شهادت]] می‌دهد، چون [[تهذیب نفس]] تا آنجا که به رفتار نیک و شایسته منتهی شود، [[نیازمند]] مجاهدتی پیگیر و تلاشی پیوسته است. به همین دلیل [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|فَإِنَّ الْعَبْدَ الْمُسْلِمَ يَبْلُغُ بِحُسْنِ خُلُقِهِ دَرَجَةَ الصَّائِمِ‏ الْقَائِمِ‏}}<ref>«انسان به واسطه حسن خلق به رتبه روزه‌داران شب‌زنده‌دار می‌رسد». صدوق، خصال، ص۶۲۱.</ref>؛<ref>مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱۴، ص ۲۰۱.</ref>.


==منابع==
==منابع==
۷۶٬۱۲۴

ویرایش