درجه

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

درجه در قرآن - درجه در حدیث - درجه در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل خوض (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

رفعت و منزلت، ارتفاعِ منزلت و مرتبت.

﴿نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَنْ نَشَاءُ وَفَوْقَ كُلِّ ذِي عِلْمٍ عَلِيمٌ﴾

مفهوم قرآنی درجه، علو و برتری است. درجه در دنیا به ثناء، مدح و تقریظ است و در آخرت به بهشت.

مفهوم درجه و تدرّج در قرآن کریم، مترادف مفهوم سلسله‌ مراتب در فرهنگ سیاسی است، به معنای ترتیب اشخاص یا افکار یا اشیایی که مقام یا ارزش آنها با هم متفاوت است و بعضی از آنها برتر از بعضی دیگر است. اگر سلسله ‌مراتب در بین اشخاص حاکم باشد، دلالت بر این دارد که بعضی اشخاص در انجام وظیفه یا موقعیت اجتماعی تابع شخص دیگر هستند.

تفاوت درجات در استخدام و به‌ کارگیری انسان‌ها توسط یکدیگر از ضروت‌های تشکیل جامعه است: ﴿نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا سُخْرِيًّا﴾.

فارابی می‌گوید: "در مدینه فاضله در امر ریاست و خدمت سلسله ‌مراتبی وجود دارد که بر حسب فطرت افراد و تربیت آنها با یکدیگر متفاوت است".

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم