نیایش هفتم

مقدمه

این نیایش در مواجهه با حادثه‌ای غم‌انگیز یا پیشامدی ناگوار است. قرآن کریم می‌فرماید: ما انسان را در رنج و سختی آفریدیم: لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ. رنج‌ها مقدمه رسیدن به گنج و سختی‌ها عامل رشد و تعالی انسان هستند؛ از این‌روست که پیامبران با بیشترین رنج و سختی روبه رو بوده‌اند. رسول خدا(ص) فرمود: «مَا أُوذِيَ‏ نَبِيٌّ‏ مِثْلَ‏ مَا أُوذِيتُ‏»؛ "هیچ پیمبری همچون من آزار ندید". و در حدیثی، امام علی(ع) از قول پیامبر(ص) فرمود: "گرداگرد بهشت را دشواری‌ها فرا گرفته است و گرداگرد دوزخ را هوس دنیا".

از دیدگاه قرآن مصائب و حوادث و پیشامدهای ناگوار دوگونه‌اند؛ برخی نتیجه اعمال خود ما هستند: وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ. و برخی دیگر تقدیرات خدای حکیم است: مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَهَا. راه برون‌رفت ما از مصائب نوع اول ایمان، عمل صالح و توبه است. ما می‌توانیم با توبه و جبران گذشته‌ها رحمت خدا را برگردانیم. در مورد تقدیرات الهی نیز باید تسلیم باشیم و به وظیفه خود عمل کنیم، آن‌گونه که ابراهیم خلیل(ع) تسلیم بود و آن‌گونه که امام حسین(ع) قهرمانانه به میدان بلا قدم گذاشت.

امام عارفان حضرت سجاد(ع) به هنگام حوادث و پیشامدها خدای خود را این‌گونه می‌ستاید: «يَا مَنْ‏ تُحَلُّ بِهِ‏ عُقَدُ الْمَكَارِهِ‏، وَ يَا مَنْ يَفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ، وَ...»؛ «ای خداوندی که گره کارهای فرو بسته به تو گشوده می‌شود و سختی‌ها به تو آسان می‌گردد؛ ای خداوندی که از تو خواهند رهایی از تنگناها را و یافتن آسودگی را به قدرت تو دشواری خوارمایه گردد و به لطف تو اسباب کارها ساخته آید. قضا به قدرت تو جاری است... تویی آنکه در مهمات بخوانند و در سختی‌ها به او پناه جویند. هیچ بلایی از سر ما نرود جز آنکه تواش برانی و هیچ اندوهی از دل ما رخت نبندد مگر آنکه تواش از میان برداری». آنگاه عقده‌گشایی کرده مشکل خود را بیان می‌کند: «ای پروردگار من، بر من محنتی رسیده که بار گرانش مرا از پای درآورده است و به رنجی در افتاده‌ام که بر خود هموار نتوانم کرد. تو خود به قدرت خویش آن محنت و رنج بر من وارد آورده‌ای و به‌سوی من روانه داشته‌ای».

سپس با صلوات بر پیامبر تقاضای کمک می‌کند: «پس درود بفرست بر محمد و خاندانش. ای پروردگار من، به فضل خویش در آسایش بر من بگشای و به قدرت خویش سطوت اندوه را بر من بشکن و در آنچه زبان شکایت گشوده‌ام به رحمت نظر کن و مرا حلاولت استجابت در هر چه خواسته‌ام بچشان و از نزد خویش رحمتی و گشایشی خوش‌گوار بر من ارزانی دار و راه رهایی در پیش پای من بگشای». در پایان به ناتوانی خود در پیشامدها اشاره کرده و عرض می‌کند: «چنان مکن که، به سبب اندوه از انجام دادن فرایض و مستحبات تو باز مانم... تنها تویی که توانی آن اندوه را از میان برداری و آن بلا را که بدان گرفتار آمده‌ام دفع کنی». خواندن این دعا در مصیبت‌ها و حوادث تلخ دل انسان را آرام کرده، قوت می‌بخشد و برای ادامه یک زندگی خوب همراه با امیدواری آماده می‌کند..

منابع

1. بهشتی، سید جواد، مقاله «نیایش هفتم»، دانشنامه صحیفه سجادیه