شارات الخلافه

شارات الخلافه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شارات الخلافه در قرآن - شارات الخلافه در حدیث - شارات الخلافه در فقه اسلامی - شارات الخلافه در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

شارات الخلافه - نشانه‌های خلافت - عبارت بودند از: خطبه، سکه و طراز. خطبه: دعایی بود که ائمۀ جماعات مساجد، در اوقات نماز، بر خلفا می‌خواندند. خلفا اغلب، امامت مساجد را شخصاً بر عهده داشته و نماز را با دعای بر نبی و رضایت صحابه به اتمام می‌رساندند، ولیکن هر گاه شهری را فتح می‌کردند، عمّال خود را به آنجا فرستاده و آنها هنگام قرائت نماز، با دعای بر خلیفه نماز را به پایان می‌رساندند. سکه: پول فلزی بود که نام خلیفه یا سلطان، روی آن حکاکی می‌شد. عرب پیش از اسلام، با پول کسری و قیصر معامله می‌کردند و با ظهور اسلام و گشایش شهرها، دول اسلامی در ابتدا نقودی را مشترکاً با روم و فارس سکه زدند و در زمان "عبدالملک مروان" - ۶۵ ه.ق - آن را به سکه عربی تغییر دادند. بعدها، "دارالضرب" تشکیل شد و به کار سکه‌زنی پرداخت.

طراز: این نشان، از زمان روم و ایران باستان مرسوم بود؛ به گونه‌ای که پادشاهان، نام یا نشانۀ مخصوص خود را در طراز لباس‌هایشان که از ابریشم بود، ترسیم می‌کردند و این خود، نشانه‌ای بود بر این که صاحب لباس از دولتیان است. مسلمانان پس از تصرّف ایران و روم، طراز را از رومیان اقتباس کردند، ولی تصویر را - به دلیل حرمت آن در اسلام - در طراز بکار نمی‌بردند و به جای آن، نام خود یا کلمات دیگری بر آن می‌نوشتند. عبدالملک مروان، نخستین کسی بود که طراز را به عربی انتقال داد و به برادر خود "عبدالعزیز" - فرمانروای مصر نوشت که بر طراز نقش ﴿لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ﴾ زند.

منابع

• فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی