علی بن حمزه کسائی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[علی بن حمزه کسائی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[ابوالحسن علی بن حمزة بن عبدالله بن بهمن کسائی کوفی بغدادی اسدی]] اصالتاً [[ایرانی]] و [[اهل کوفه]] بود<ref>غایة النهایه ۱/۵۳۵.</ref> و [[دوران کودکی]] را در آنجا سپری کرد <ref> اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> و سپس در [[بغداد]] سکنی گزید.<ref> تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> وی در بزرگسالی نزد [[معاذ بن مسلم هراء]]، [[رواسی]] و دیگران به فراگیری دانش‌های [[روز]] پرداخت.<ref> الفهرست (الندیم) ۷۲.</ref> با [[هدایت]] [[خلیل نحوی]] به [[حجاز]]، نجد و تهامه کوچ کرد<ref> تاریخ الاسلام ۱۲/۲۹۹.</ref> و از [[اعراب]] آن نواحی در زمینه لغت‌های نادر و [[غریب]] بهره برد.<ref>اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> کسائی همچنین از [[امام صادق]]{{ع}}، [[سلیمان بن ارقم]] و [[اعمش]] [[حدیث]] شنید<ref> تاریخ الاسلام ۱۲.</ref> و نزد [[ابان بن تغلب]]،<ref> اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> [[حمزه زیات]]<ref>تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> و [[ابن ابی لیلی]]<ref> سیر اعلام النبلاء ۹/۱۳۱.</ref> [[فنون]] قرائت آموخت. دانشمندانی چون [[فراء]]، [[خلف احمر]]، [[قاسم بن سلام]] و جمعی دیگر از [[شاگردان]] برجسته وی در [[روایت]] و قرائت بودند.<ref>تاریخ الاسلام ۱۲ اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> | [[ابوالحسن علی بن حمزة بن عبدالله بن بهمن کسائی کوفی بغدادی اسدی]] اصالتاً [[ایرانی]] و [[اهل کوفه]] بود<ref>غایة النهایه ۱/۵۳۵.</ref> و [[دوران کودکی]] را در آنجا سپری کرد <ref> اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> و سپس در [[بغداد]] سکنی گزید.<ref> تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> وی در بزرگسالی نزد [[معاذ بن مسلم هراء]]، [[رواسی]] و دیگران به فراگیری دانش‌های [[روز]] پرداخت.<ref> الفهرست (الندیم) ۷۲.</ref> با [[هدایت]] [[خلیل نحوی]] به [[حجاز]]، نجد و تهامه کوچ کرد<ref> تاریخ الاسلام ۱۲/۲۹۹.</ref> و از [[اعراب]] آن نواحی در زمینه لغت‌های نادر و [[غریب]] بهره برد.<ref>اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> کسائی همچنین از [[امام صادق]] {{ع}}، [[سلیمان بن ارقم]] و [[اعمش]] [[حدیث]] شنید<ref> تاریخ الاسلام ۱۲.</ref> و نزد [[ابان بن تغلب]]،<ref> اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> [[حمزه زیات]]<ref>تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> و [[ابن ابی لیلی]]<ref> سیر اعلام النبلاء ۹/۱۳۱.</ref> [[فنون]] قرائت آموخت. دانشمندانی چون [[فراء]]، [[خلف احمر]]، [[قاسم بن سلام]] و جمعی دیگر از [[شاگردان]] برجسته وی در [[روایت]] و قرائت بودند.<ref>تاریخ الاسلام ۱۲ اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> | ||
کسائی در نحو و لغت از [[عالمان]] ممتاز و در قرائت از قرای سبعه<ref> تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> و در [[شعر]] از [[شاعران]] کم گوی به شمار می‌‌رفت. او قواعدی در نحو<ref> اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> و قرائت وضع کرد. گویند که وی در بغداد به [[تعلیم و تربیت]] «رشید» و «امین» دو [[خلیفه عباسی]] [[اشتغال]] داشت.<ref>تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳ و النجوم الزاهره ۲/۱۳۰.</ref> او همچنین با [[یونس نحوی]]<ref>تاریخ الاسلام ۱۲/۲۹۹.</ref> و [[سیبویه]]<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۷/۳۱۳.</ref> [[مناظره]] کرد. سرانجام در سال ۱۸۹ هـ <ref>التاریخ الکبیر ۶/۲۶۸.</ref> در راه [[طوس]] در زنبویه، از روستاهای [[ری]] [[وفات]] یافت و در همان جا مدفون گردید.<ref>تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> او هنگام وفات هفتاد سال داشت. آثار کسائی عبارت‌اند از: «معانی القرآن»، «مختصر فی النحو»، «القراءات»، «اختلاف مصاحف اهل المدینة و اهل الکوفة و اهل البصرة»، «اجزاء القرآن»، «مقطوع القرآن» و «موصوله» <ref>الفهرست (الندیم) ۳۸.</ref> «ما تشابه من الفاظ القرآن»، «تناظر من کلمات الفرقان» <ref>الذریعه ۱۹/۱۵.</ref>، «عدد آی القرن»،<ref>الذریعه ۱۵/۲۳۱.</ref> «نسب رسول الله»{{صل}}<ref> الذریعه ۲۴/۱۳۹.</ref> «العوامل فی النحو»<ref>کشف الظنون ۲/۱۱۷۹.</ref>، «اشعار المعایاة و طرائقها»، «قصص الأنبیاء»<ref>کشف الظنون ۵/۶۶۸.</ref>، «الحروف»<ref>کشف الظنون ۴/۲۸۹.</ref> «المصادر»<ref>کشف الظنون ۴/۳۳۲.</ref>، «النوادر الأصغر»، «النوادر الأوسط»، «النوادر الأکبر»،<ref>کشف الظنون ۴/۳۴۵.</ref> «الهجاء و الهاآت المکنی فی القرآن»<ref>کشف الظنون ۴/۳۵۰.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۵۵۰-۵۵۱.</ref> | کسائی در نحو و لغت از [[عالمان]] ممتاز و در قرائت از قرای سبعه<ref> تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> و در [[شعر]] از [[شاعران]] کم گوی به شمار می‌‌رفت. او قواعدی در نحو<ref> اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> و قرائت وضع کرد. گویند که وی در بغداد به [[تعلیم و تربیت]] «رشید» و «امین» دو [[خلیفه عباسی]] [[اشتغال]] داشت.<ref>تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳ و النجوم الزاهره ۲/۱۳۰.</ref> او همچنین با [[یونس نحوی]]<ref>تاریخ الاسلام ۱۲/۲۹۹.</ref> و [[سیبویه]]<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۷/۳۱۳.</ref> [[مناظره]] کرد. سرانجام در سال ۱۸۹ هـ <ref>التاریخ الکبیر ۶/۲۶۸.</ref> در راه [[طوس]] در زنبویه، از روستاهای [[ری]] [[وفات]] یافت و در همان جا مدفون گردید.<ref>تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> او هنگام وفات هفتاد سال داشت. آثار کسائی عبارت‌اند از: «معانی القرآن»، «مختصر فی النحو»، «القراءات»، «اختلاف مصاحف اهل المدینة و اهل الکوفة و اهل البصرة»، «اجزاء القرآن»، «مقطوع القرآن» و «موصوله» <ref>الفهرست (الندیم) ۳۸.</ref> «ما تشابه من الفاظ القرآن»، «تناظر من کلمات الفرقان» <ref>الذریعه ۱۹/۱۵.</ref>، «عدد آی القرن»،<ref>الذریعه ۱۵/۲۳۱.</ref> «نسب رسول الله» {{صل}}<ref> الذریعه ۲۴/۱۳۹.</ref> «العوامل فی النحو»<ref>کشف الظنون ۲/۱۱۷۹.</ref>، «اشعار المعایاة و طرائقها»، «قصص الأنبیاء»<ref>کشف الظنون ۵/۶۶۸.</ref>، «الحروف»<ref>کشف الظنون ۴/۲۸۹.</ref> «المصادر»<ref>کشف الظنون ۴/۳۳۲.</ref>، «النوادر الأصغر»، «النوادر الأوسط»، «النوادر الأکبر»،<ref>کشف الظنون ۴/۳۴۵.</ref> «الهجاء و الهاآت المکنی فی القرآن»<ref>کشف الظنون ۴/۳۵۰.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۵۵۰-۵۵۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۴۹
علی بن حمزه کسائی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: علی بن حمزه کسائی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ابوالحسن علی بن حمزة بن عبدالله بن بهمن کسائی کوفی بغدادی اسدی اصالتاً ایرانی و اهل کوفه بود[۱] و دوران کودکی را در آنجا سپری کرد [۲] و سپس در بغداد سکنی گزید.[۳] وی در بزرگسالی نزد معاذ بن مسلم هراء، رواسی و دیگران به فراگیری دانش‌های روز پرداخت.[۴] با هدایت خلیل نحوی به حجاز، نجد و تهامه کوچ کرد[۵] و از اعراب آن نواحی در زمینه لغت‌های نادر و غریب بهره برد.[۶] کسائی همچنین از امام صادق (ع)، سلیمان بن ارقم و اعمش حدیث شنید[۷] و نزد ابان بن تغلب،[۸] حمزه زیات[۹] و ابن ابی لیلی[۱۰] فنون قرائت آموخت. دانشمندانی چون فراء، خلف احمر، قاسم بن سلام و جمعی دیگر از شاگردان برجسته وی در روایت و قرائت بودند.[۱۱]
کسائی در نحو و لغت از عالمان ممتاز و در قرائت از قرای سبعه[۱۲] و در شعر از شاعران کم گوی به شمار می‌‌رفت. او قواعدی در نحو[۱۳] و قرائت وضع کرد. گویند که وی در بغداد به تعلیم و تربیت «رشید» و «امین» دو خلیفه عباسی اشتغال داشت.[۱۴] او همچنین با یونس نحوی[۱۵] و سیبویه[۱۶] مناظره کرد. سرانجام در سال ۱۸۹ هـ [۱۷] در راه طوس در زنبویه، از روستاهای ری وفات یافت و در همان جا مدفون گردید.[۱۸] او هنگام وفات هفتاد سال داشت. آثار کسائی عبارت‌اند از: «معانی القرآن»، «مختصر فی النحو»، «القراءات»، «اختلاف مصاحف اهل المدینة و اهل الکوفة و اهل البصرة»، «اجزاء القرآن»، «مقطوع القرآن» و «موصوله» [۱۹] «ما تشابه من الفاظ القرآن»، «تناظر من کلمات الفرقان» [۲۰]، «عدد آی القرن»،[۲۱] «نسب رسول الله» (ص)[۲۲] «العوامل فی النحو»[۲۳]، «اشعار المعایاة و طرائقها»، «قصص الأنبیاء»[۲۴]، «الحروف»[۲۵] «المصادر»[۲۶]، «النوادر الأصغر»، «النوادر الأوسط»، «النوادر الأکبر»،[۲۷] «الهجاء و الهاآت المکنی فی القرآن»[۲۸].[۲۹]
منابع
پانویس
- ↑ غایة النهایه ۱/۵۳۵.
- ↑ اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۷۲.
- ↑ تاریخ الاسلام ۱۲/۲۹۹.
- ↑ اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.
- ↑ تاریخ الاسلام ۱۲.
- ↑ اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۹/۱۳۱.
- ↑ تاریخ الاسلام ۱۲ اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.
- ↑ اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳ و النجوم الزاهره ۲/۱۳۰.
- ↑ تاریخ الاسلام ۱۲/۲۹۹.
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۷/۳۱۳.
- ↑ التاریخ الکبیر ۶/۲۶۸.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۳۸.
- ↑ الذریعه ۱۹/۱۵.
- ↑ الذریعه ۱۵/۲۳۱.
- ↑ الذریعه ۲۴/۱۳۹.
- ↑ کشف الظنون ۲/۱۱۷۹.
- ↑ کشف الظنون ۵/۶۶۸.
- ↑ کشف الظنون ۴/۲۸۹.
- ↑ کشف الظنون ۴/۳۳۲.
- ↑ کشف الظنون ۴/۳۴۵.
- ↑ کشف الظنون ۴/۳۵۰.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۵۵۰-۵۵۱.