اذن در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = اذن| عنوان مدخل  = اذن| مداخل مرتبط = [[اذن در قرآن]] - [[اذن در فقه سیاسی]] - [[اذن در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[اذن در معارف و سیره رضوی]]| پرسش مرتبط  = }}
| موضوع مرتبط = اذن
== مقدمه ==
| عنوان مدخل  = [[اذن]]
إِذنْ: [[علم]] و دانستن، کاری را به إذن کسی انجام‌ دادن یعنی با اطلاع و [[آگاهی]] وی کاری را به‌ انجام‌ رساندن <ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۲۰۰.</ref>، اجازه‌ دادن، فرمان‌ دادن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۴.</ref>.
| مداخل مرتبط = [[اذن در قرآن]] - [[اذن در حدیث]] - [[اذن در فقه سیاسی]]
| پرسش مرتبط  = اذن (پرسش)
}}


== مقدمه ==
{{متن قرآن|فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ}}<ref>«پس چون برای کاری از تو اجازه خواستند به هر یک از آنان که خواستی اجازه بده» سوره نور، آیه ۶۲.</ref>.
* إِذنْ: [[علم]] و دانستن، کاری را به إذن کسی انجام‌ دادن یعنی با اطلاع و [[آگاهی]] وی کاری را به‌ انجام‌ رساندن <ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۲۰۰.</ref>، اجازه‌ دادن، فرمان‌ دادن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۴.</ref>.
 
*{{متن قرآن|فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ}}<ref>«پس چون برای کاری از تو اجازه خواستند به هر یک از آنان که خواستی اجازه بده» سوره نور، آیه ۶۲.</ref>.
در چارچوب [[قدرت]]، کسی صاحب اِذن (من له الاذن) است که از نظر قدرتِ عرفی، قانونی و [[شرعی]]، فرادستِ افراد دیگر باشد. اِذن به [[جعل]] [[تکوینی]] به [[خدای تعالی]] {{متن قرآن|إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ}}<ref>«مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند» سوره نساء، آیه ۶۴.</ref> و به [[جعل]] [[تشریعی]] و اعتبار [[شرعی]]، برای [[رسول خدا]] به عنوان [[امام]] و [[رهبر]] [[جامعه]] {{متن قرآن|وَإِذَا كَانُوا مَعَهُ عَلَى أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا حَتَّى يَسْتَأْذِنُوهُ}}<ref>«و چون در کاری همگانی همراه او باشند تا از او اجازه نگیرند (به راهی دیگر) نمی‌روند» سوره نور، آیه ۶۲.</ref> و [[مؤمنان]] به عناوین مختلف تعلق گرفته است؛ از جمله [[اذن]] [[ولیّ]] در [[ازدواج]]، [[اذن]] صاحب‌خانه برای دخول در [[حریم]] شخصی او، [[اذن]] به [[جنگ]] در [[دفاع]] از [[جان]] و [[مال]] و سرزمین و...<ref>محمود سرمدی، "اذن"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۱۸۴.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۶۴-۶۵.</ref>.
* در چارچوب [[قدرت]]، کسی صاحب اِذن (من له الاذن) است که از نظر قدرتِ عرفی، قانونی و [[شرعی]]، فرادستِ افراد دیگر باشد. اِذن به [[جعل]] [[تکوینی]] به [[خدای تعالی]] {{متن قرآن|إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ}}<ref>«مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند» سوره نساء، آیه ۶۴.</ref> و به [[جعل]] [[تشریعی]] و اعتبار [[شرعی]]، برای [[رسول خدا]] به عنوان [[امام]] و [[رهبر]] [[جامعه]] {{متن قرآن|وَإِذَا كَانُوا مَعَهُ عَلَى أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا حَتَّى يَسْتَأْذِنُوهُ}}<ref>«و چون در کاری همگانی همراه او باشند تا از او اجازه نگیرند (به راهی دیگر) نمی‌روند» سوره نور، آیه ۶۲.</ref> و [[مؤمنان]] به عناوین مختلف تعلق گرفته است؛ از جمله [[اذن]] [[ولیّ]] در [[ازدواج]]، [[اذن]] صاحب‌خانه برای دخول در [[حریم]] شخصی او، [[اذن]] به [[جنگ]] در [[دفاع]] از [[جان]] و [[مال]] و سرزمین و...<ref>محمود سرمدی، "اذن"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۱۸۴.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۶۴-۶۵.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
#[[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}



نسخهٔ ‏۱۳ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۰۱

مقدمه

إِذنْ: علم و دانستن، کاری را به إذن کسی انجام‌ دادن یعنی با اطلاع و آگاهی وی کاری را به‌ انجام‌ رساندن [۱]، اجازه‌ دادن، فرمان‌ دادن[۲].

﴿فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ[۳].

در چارچوب قدرت، کسی صاحب اِذن (من له الاذن) است که از نظر قدرتِ عرفی، قانونی و شرعی، فرادستِ افراد دیگر باشد. اِذن به جعل تکوینی به خدای تعالی ﴿إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ[۴] و به جعل تشریعی و اعتبار شرعی، برای رسول خدا به عنوان امام و رهبر جامعه ﴿وَإِذَا كَانُوا مَعَهُ عَلَى أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا حَتَّى يَسْتَأْذِنُوهُ[۵] و مؤمنان به عناوین مختلف تعلق گرفته است؛ از جمله اذن ولیّ در ازدواج، اذن صاحب‌خانه برای دخول در حریم شخصی او، اذن به جنگ در دفاع از جان و مال و سرزمین و...[۶][۷].

منابع

پانویس

  1. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۲۰۰.
  2. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۴.
  3. «پس چون برای کاری از تو اجازه خواستند به هر یک از آنان که خواستی اجازه بده» سوره نور، آیه ۶۲.
  4. «مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند» سوره نساء، آیه ۶۴.
  5. «و چون در کاری همگانی همراه او باشند تا از او اجازه نگیرند (به راهی دیگر) نمی‌روند» سوره نور، آیه ۶۲.
  6. محمود سرمدی، "اذن"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۱۸۴.
  7. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۶۴-۶۵.