ابوالخطاب (صحابی): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل  = ابوالخطاب | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = ابوالخطاب
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه.jpg   
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه
| نام کامل = ابوالخطاب
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = 
| لقب = 
| اهل =
| از قبیله = 
| از تیره =
| پدر = 
| مادر =     
| همسر =     
| پسر = [[حسین بن ابی‌الخطاب]] 
| دختر = 
| خواهر = 
| برادر =
| خویشاوندان = [[محمد بن حسین بن ابی‌الخطاب]] (نواده) 
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد = 
| محل زندگی = [[کوفه]] 
| تاریخ درگذشت = 
| محل درگذشت =   
| تاریخ شهادت =   
| محل شهادت = 
| طول عمر = 
| محل دفن = 
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]]
| از طبقه =
| در جنگ =
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها =   
| علت شهرت =
| علت درگذشت = 
| علت شهادت =
| راوی از =
| روایات مشهور = 
| مشایخ او = 
| راویان از او =
| آخرین راوی از او =
}}
 
== آشنایی اجمالی ==
== آشنایی اجمالی ==
صحابه‌نگاران نام او را نگفته‌اند و [[ابن عبد البر]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵.</ref>، [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸۷.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۹۱.</ref> تصریح کرده‌اند نام او دانسته نیست. با این حال، [[صحابی]] بودن [[ابوالخطاب]] مورد اتفاقی است<ref>منابع پیشین بخاری، ج۸، ص۲۶؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۶؛ ابن ابی حاتم، ج۹، ص۳۶۴؛ ذهبی، ج۲، ص۱۶۲.</ref>. ابوالخطاب را از اصحابی برشمرده‌اند که در [[کوفه]] می‌زیستند <ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۸۷؛ ابن حجر، ج۷، ص۹۱.</ref>. از او اطلاع دیگری در دست نیست.  
صحابه‌نگاران نام او را نگفته‌اند و [[ابن عبد البر]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵.</ref>، [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸۷.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۹۱.</ref> تصریح کرده‌اند نام او دانسته نیست. با این حال، [[صحابی]] بودن [[ابوالخطاب]] مورد اتفاقی است<ref>منابع پیشین بخاری، ج۸، ص۲۶؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۶؛ ابن ابی حاتم، ج۹، ص۳۶۴؛ ذهبی، ج۲، ص۱۶۲.</ref>. ابوالخطاب را از اصحابی برشمرده‌اند که در [[کوفه]] می‌زیستند <ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۸۷؛ ابن حجر، ج۷، ص۹۱.</ref>. از او اطلاع دیگری در دست نیست.  


صحابه‌نگاران تنها برای او یک [[روایت]] شناخته‌اند که چنین است: "[[ثویر بن ابی‌فاخته]] از مردی از [[اصحاب]] به نام [[ابو الخطاب]] نقل می‌کند که از [[پیامبر اعظم]] {{صل}} (وقت [[نماز]]) [[وتر]] را پرسید. فرمودند: من دوست دارم وتر را در نصف شب به جا آورم. همانا [[خداوند]] عز و جل به [[آسمان]] [[دنیا]] فرو می‌آید و تا [[طلوع فجر]] می‌گوید: آیا [[توبه]] کننده‌ای هست؟ آیا [[استغفار]] کننده‌ای هست؟ آیا درخواست کننده‌ای هست؟" این روایت از دیگر صحابه هم نقل گردیده<ref>{{عربی |"عن ثوير بن ابي فاختة عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُقَالُ لَهُ أَبُو الْخَطَّابِ أَنَّهُ سَأَلَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ الْوِتْرِ فَقَالَ: " أُحِبُّ أَنْ أَوْتِرَ نِصْفَ اللَّيْلِ، إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَهْبِطُ مِنَ السَّمَاءِ الْعُلْيَا إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا فَيَقُولُ: هَلْ مِنْ مُذْنِبٍ، هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ، هَلْ مِنْ دَاعٍ، حَتَّى إِذَا طَلَعَ الْفَجْرُ ارْتَفَعَ }}؛احمد بن حنبل، ج۲، ص۴۳۳ و ج۳، ص۹۴؛ مسلم، ج۲، ص۱۷۶؛ عبدالرزاق صنعانی، ج۱۰، ص۴۴۵.</ref>، ولی در [[منابع شیعه]] نیامده است.
صحابه‌نگاران تنها برای او یک [[روایت]] شناخته‌اند که چنین است: «[[ثویر بن ابی‌فاخته]] از مردی از [[اصحاب]] به نام [[ابو الخطاب]] نقل می‌کند که از [[پیامبر اعظم]] {{صل}} (وقت [[نماز]]) [[وتر]] را پرسید. فرمودند: من دوست دارم وتر را در نصف شب به جا آورم. همانا [[خداوند]] عز و جل به [[آسمان]] [[دنیا]] فرو می‌آید و تا [[طلوع فجر]] می‌گوید: آیا [[توبه]] کننده‌ای هست؟ آیا [[استغفار]] کننده‌ای هست؟ آیا درخواست کننده‌ای هست؟» این روایت از دیگر صحابه هم نقل گردیده<ref>{{عربی |«عن ثوير بن ابي فاختة عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُقَالُ لَهُ أَبُو الْخَطَّابِ أَنَّهُ سَأَلَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ الْوِتْرِ فَقَالَ: » أُحِبُّ أَنْ أَوْتِرَ نِصْفَ اللَّيْلِ، إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَهْبِطُ مِنَ السَّمَاءِ الْعُلْيَا إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا فَيَقُولُ: هَلْ مِنْ مُذْنِبٍ، هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ، هَلْ مِنْ دَاعٍ، حَتَّى إِذَا طَلَعَ الْفَجْرُ ارْتَفَعَ }}؛احمد بن حنبل، ج۲، ص۴۳۳ و ج۳، ص۹۴؛ مسلم، ج۲، ص۱۷۶؛ عبدالرزاق صنعانی، ج۱۰، ص۴۴۵.</ref>، ولی در [[منابع شیعه]] نیامده است.


برخی از علمای [[اهل سنت]]، ثویر بن ابی فاخته را [[تضعیف]] کرده‌اند. علت اصلی تضعیف او، [[رافضی]] بودن وی بیان شده است<ref>ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶؛ ابن عدی، ج۲، ص۱۰۵۔۱۰۶؛ نجاشی، ص۱۱۸.</ref>. ثویر، مولای [[ام هانی]]، [[خواهر]] [[امام علی]] {{ع}} بوده<ref>ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> و [[فضایل امیر مؤمنان]] {{ع}} را نقل کرده است<ref>خوارزمی، ص۶۱.</ref>. او و پسرش [[حسین بن ابی‌خطاب|حسین]] و از نوادگانش «هارون»، از [[اصحاب ائمه اطهار]] {{ع}} بوده‌اند<ref>ر. ک: طوسی، رجال، ص۱۱۱، ۱۲۹ و ۱۸۲؛ کافی، ج۱، ص۲۸۵ و ج۸، ص۴۷۴ و ۱۰۴ و ۳۴۶؛ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۴۸۳-۴۸۴؛ صدوق، ص۵۴۱؛ ابن قولویه، ص۱۶۶ و ۲۵۳؛ مفید، ص۲۶۹.</ref><ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوالخطاب»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۶۶.</ref>
برخی از علمای [[اهل سنت]]، ثویر بن ابی فاخته را [[تضعیف]] کرده‌اند. علت اصلی تضعیف او، [[رافضی]] بودن وی بیان شده است<ref>ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶؛ ابن عدی، ج۲، ص۱۰۵۔۱۰۶؛ نجاشی، ص۱۱۸.</ref>. ثویر، مولای [[ام هانی]]، [[خواهر]] [[امام علی]] {{ع}} بوده<ref>ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> و [[فضایل امیر مؤمنان]] {{ع}} را نقل کرده است<ref>خوارزمی، ص۶۱.</ref>. او و پسرش [[حسین بن ابی‌خطاب|حسین]] و از نوادگانش «هارون»، از [[اصحاب ائمه اطهار]] {{ع}} بوده‌اند<ref>ر. ک: طوسی، رجال، ص۱۱۱، ۱۲۹ و ۱۸۲؛ کافی، ج۱، ص۲۸۵ و ج۸، ص۴۷۴ و ۱۰۴ و ۳۴۶؛ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۴۸۳-۴۸۴؛ صدوق، ص۵۴۱؛ ابن قولویه، ص۱۶۶ و ۲۵۳؛ مفید، ص۲۶۹.</ref><ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوالخطاب»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۶۶.</ref>

نسخهٔ ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۰۸

ابوالخطاب
تصویر قدیمی از مسجد کوفه
نام کاملابوالخطاب
جنسیتمرد
پسرحسین بن ابی‌الخطاب
خویشاوندانمحمد بن حسین بن ابی‌الخطاب (نواده)
محل زندگیکوفه
از اصحابپیامبر خاتم

آشنایی اجمالی

صحابه‌نگاران نام او را نگفته‌اند و ابن عبد البر[۱]، ابن اثیر[۲] و ابن حجر[۳] تصریح کرده‌اند نام او دانسته نیست. با این حال، صحابی بودن ابوالخطاب مورد اتفاقی است[۴]. ابوالخطاب را از اصحابی برشمرده‌اند که در کوفه می‌زیستند [۵]. از او اطلاع دیگری در دست نیست.

صحابه‌نگاران تنها برای او یک روایت شناخته‌اند که چنین است: «ثویر بن ابی‌فاخته از مردی از اصحاب به نام ابو الخطاب نقل می‌کند که از پیامبر اعظم (ص) (وقت نماز) وتر را پرسید. فرمودند: من دوست دارم وتر را در نصف شب به جا آورم. همانا خداوند عز و جل به آسمان دنیا فرو می‌آید و تا طلوع فجر می‌گوید: آیا توبه کننده‌ای هست؟ آیا استغفار کننده‌ای هست؟ آیا درخواست کننده‌ای هست؟» این روایت از دیگر صحابه هم نقل گردیده[۶]، ولی در منابع شیعه نیامده است.

برخی از علمای اهل سنت، ثویر بن ابی فاخته را تضعیف کرده‌اند. علت اصلی تضعیف او، رافضی بودن وی بیان شده است[۷]. ثویر، مولای ام هانی، خواهر امام علی (ع) بوده[۸] و فضایل امیر مؤمنان (ع) را نقل کرده است[۹]. او و پسرش حسین و از نوادگانش «هارون»، از اصحاب ائمه اطهار (ع) بوده‌اند[۱۰][۱۱]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵.
  2. ابن اثیر، ج۶، ص۸۷.
  3. ابن حجر، ج۷، ص۹۱.
  4. منابع پیشین بخاری، ج۸، ص۲۶؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۶؛ ابن ابی حاتم، ج۹، ص۳۶۴؛ ذهبی، ج۲، ص۱۶۲.
  5. ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۸۷؛ ابن حجر، ج۷، ص۹۱.
  6. «عن ثوير بن ابي فاختة عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُقَالُ لَهُ أَبُو الْخَطَّابِ أَنَّهُ سَأَلَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ الْوِتْرِ فَقَالَ: » أُحِبُّ أَنْ أَوْتِرَ نِصْفَ اللَّيْلِ، إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَهْبِطُ مِنَ السَّمَاءِ الْعُلْيَا إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا فَيَقُولُ: هَلْ مِنْ مُذْنِبٍ، هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ، هَلْ مِنْ دَاعٍ، حَتَّى إِذَا طَلَعَ الْفَجْرُ ارْتَفَعَ ؛احمد بن حنبل، ج۲، ص۴۳۳ و ج۳، ص۹۴؛ مسلم، ج۲، ص۱۷۶؛ عبدالرزاق صنعانی، ج۱۰، ص۴۴۵.
  7. ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶؛ ابن عدی، ج۲، ص۱۰۵۔۱۰۶؛ نجاشی، ص۱۱۸.
  8. ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶.
  9. خوارزمی، ص۶۱.
  10. ر. ک: طوسی، رجال، ص۱۱۱، ۱۲۹ و ۱۸۲؛ کافی، ج۱، ص۲۸۵ و ج۸، ص۴۷۴ و ۱۰۴ و ۳۴۶؛ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۴۸۳-۴۸۴؛ صدوق، ص۵۴۱؛ ابن قولویه، ص۱۶۶ و ۲۵۳؛ مفید، ص۲۶۹.
  11. هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابوالخطاب»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۶۶.