شناخت مسؤولیت در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== مسؤولیّت [[اجتماعی]] == | == مسؤولیّت [[اجتماعی]] == | ||
# [[سفیان بن عیینه]] گوید: شنیدم که [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "بر تو [[باد]] که به خاطر [[خدا]] [[خیرخواه]] [[مردم]] باشی، چه [[خداوند]] را با هیچ عملی [[برتر]] از این [[ملاقات]] نخواهی کرد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُيَيْنَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} يَقُولُ عَلَيْكَ بِالنُّصْحِ لِلَّهِ فِي خَلْقِهِ فَلَنْ تَلْقَاهُ بِعَمَلٍ أَفْضَلَ مِنْهُ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴.</ref>؛ | # [[سفیان بن عیینه]] گوید: شنیدم که [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "بر تو [[باد]] که به خاطر [[خدا]] [[خیرخواه]] [[مردم]] باشی، چه [[خداوند]] را با هیچ عملی [[برتر]] از این [[ملاقات]] نخواهی کرد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُيَيْنَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} يَقُولُ عَلَيْكَ بِالنُّصْحِ لِلَّهِ فِي خَلْقِهِ فَلَنْ تَلْقَاهُ بِعَمَلٍ أَفْضَلَ مِنْهُ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴.</ref>؛ | ||
# [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:"هرکس که هر [[روزه]] به امور [[مسلمین]] اهتمام نورزد، خود [[مسلمان]] نیست، و هرکس صدای کسی را بشنود که از [[مسلمانان]] | # [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:"هرکس که هر [[روزه]] به امور [[مسلمین]] اهتمام نورزد، خود [[مسلمان]] نیست، و هرکس صدای کسی را بشنود که از [[مسلمانان]] کمک می‌خواهد امّا او را پاسخ نگوید و به کمکش نشتابد، [[مسلمان]] نیست"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} أَنَّ النَّبِيَّ {{صل}} قَالَ: مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلًا يُنَادِي يَا لَلْمُسْلِمِينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴.</ref>؛ | ||
# [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} سؤال شد: کدام یک از [[مردم]] نزد [[خدا]] محبوب‌ترند؟، فرمودند: آن کس که برای [[مردم]] پرفائده‌تر باشد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ {{ع}} يَقُولُ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} مَنْ أَحَبُّ النَّاسِ إِلَى اللَّهِ قَالَ أَنْفَعُ النَّاسِ لِلنَّاسِ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴. </ref>؛ | # [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} سؤال شد: کدام یک از [[مردم]] نزد [[خدا]] محبوب‌ترند؟، فرمودند: آن کس که برای [[مردم]] پرفائده‌تر باشد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ {{ع}} يَقُولُ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} مَنْ أَحَبُّ النَّاسِ إِلَى اللَّهِ قَالَ أَنْفَعُ النَّاسِ لِلنَّاسِ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴. </ref>؛ | ||
# [[امام باقر]] {{ع}} درباره [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا}}<ref>«و با مردم سخن خوب بگویید» سوره بقره، آیه ۸۳.</ref> فرمودند: "به [[مردمان]] [[بهترین]] چیزی که [[دوست]] دارید درباره شما گفته شود، را بگویید"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ: فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ يُقَالَ فِيكُمْ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۵. </ref>؛ | # [[امام باقر]] {{ع}} درباره [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا}}<ref>«و با مردم سخن خوب بگویید» سوره بقره، آیه ۸۳.</ref> فرمودند: "به [[مردمان]] [[بهترین]] چیزی که [[دوست]] دارید درباره شما گفته شود، را بگویید"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ: فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ يُقَالَ فِيكُمْ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۵. </ref>؛ | ||
# [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ}}<ref>«و هر جا باشم مرا خجسته گردانیده» سوره مریم، آیه ۳۱.</ref> فرمودند: "منظور آن است که مرا پر فائده و نفع برای [[مردمان]] قرار بده"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ قَالَ نَفَّاعاً}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۵.</ref>؛ | # [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ}}<ref>«و هر جا باشم مرا خجسته گردانیده» سوره مریم، آیه ۳۱.</ref> فرمودند: "منظور آن است که مرا پر فائده و نفع برای [[مردمان]] قرار بده"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ قَالَ نَفَّاعاً}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۵.</ref>؛ | ||
# [[جابر جعفی]] گوید: در محضر [[امام باقر]] {{ع}} ناگهان به [[اندوه]] فروشدم، از این رو به آن | # [[جابر جعفی]] گوید: در محضر [[امام باقر]] {{ع}} ناگهان به [[اندوه]] فروشدم، از این رو به آن حضرت گفتم: فدایت شوم! من گاهی از اوقات بدون آن که مصیبتی بر من وارد یا مشکلی برایم حاصل شده باشد، چنان [[اندوهگین]] می‌شوم که [[خانواده]] و دوستانم اثر آن [[اندوه]] را در چهره‌ام مشاهده می‌کنند. [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: آری چنین است!، چرا که [[خداوند]] [[مؤمنین]] را از [[سرشت]] [[بهشت]] آفریده و [[نسیم]] [[روح]] خود را در آنان وزیده است، از این رو [[مؤمن]] [[برادر]] [[حقیقی]] [[مؤمن]] از یک پدر و مادر است؛ از این رو هرگاه یکی از این روح‌ها در شهری از [[شهرها]] [[اندوهگین]] شود، این [[روح]] نیز [[اندوهگین]] می‌شود، چرا که از یک [[سرشت]] برخوردارند"<ref>{{متن حدیث| عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ قَالَ: تَقَبَّضْتُ بَيْنَ يَدَيْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ رُبَّمَا حَزِنْتُ مِنْ غَيْرِ مُصِيبَةٍ تُصِيبُنِي أَوْ أَمْرٍ يَنْزِلُ بِي حَتَّى يَعْرِفَ ذَلِكَ أَهْلِي فِي وَجْهِي وَ صَدِيقِي فَقَالَ نَعَمْ يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ طِينَةِ الْجِنَانِ وَ أَجْرَى فِيهِمْ مِنْ رِيحِ رُوحِهِ فَلِذَلِكَ الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ لِأَبِيهِ وَ أُمِّهِ فَإِذَا أَصَابَ رُوحاً مِنْ تِلْكَ الْأَرْوَاحِ فِي بَلَدٍ مِنَ الْبُلْدَانِ حُزْنٌ حَزِنَتْ هَذِهِ لِأَنَّهَا مِنْهَا}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۶.</ref>؛ | ||
# [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "[[مؤمن]] [[برادر]] مؤمن است، چشم او و راهنمای اوست، نه به او [[خیانت]] می‌کند و نه به او [[ظلم]] می‌کند و نه در معامله ناراستی می‌کند و نه به او وعده‌ای می‌دهد که از آن تخلّف ورزد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ عَيْنُهُ وَ دَلِيلُهُ لَا يَخُونُهُ وَ لَا يَظْلِمُهُ وَ لَا يَغُشُّهُ وَ لَا يَعِدُهُ عِدَةً فَيُخْلِفَهُ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۶.</ref>؛ | # [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "[[مؤمن]] [[برادر]] مؤمن است، چشم او و راهنمای اوست، نه به او [[خیانت]] می‌کند و نه به او [[ظلم]] می‌کند و نه در معامله ناراستی می‌کند و نه به او وعده‌ای می‌دهد که از آن تخلّف ورزد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ عَيْنُهُ وَ دَلِيلُهُ لَا يَخُونُهُ وَ لَا يَظْلِمُهُ وَ لَا يَغُشُّهُ وَ لَا يَعِدُهُ عِدَةً فَيُخْلِفَهُ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۶.</ref>؛ | ||
# [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "ای گروه قرآن‌خوانان! [[تقوای الهی]] را درباره آنچه از [[قرآن]] به شما بخشیده رعایت کنید؛ چه من مورد بازخواست قرار می‌گیرم، و شما نیز مورد بازخواست قرار می‌گیرید؛ من از [[تبلیغ]] [[دین]] سؤال کرده می‌شوم، امّا شما از آنچه از [[کتاب خدا]] و [[سنّت]] من فرا گرفته‌اید سؤال می‌شوید"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} يَا مَعَاشِرَ قُرَّاءِ الْقُرْآنِ اتَّقُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِيمَا حَمَّلَكُمْ مِنْ كِتَابِهِ فَإِنِّي مَسْئُولٌ وَ إِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ إِنِّي مَسْئُولٌ عَنْ تَبْلِيغِ الرِّسَالَةِ وَ أَمَّا أَنْتُمْ فَتُسْأَلُونَ عَمَّا حُمِّلْتُمْ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّتِي}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۶۰۶. </ref>: | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "ای گروه قرآن‌خوانان! [[تقوای الهی]] را درباره آنچه از [[قرآن]] به شما بخشیده رعایت کنید؛ چه من مورد بازخواست قرار می‌گیرم، و شما نیز مورد بازخواست قرار می‌گیرید؛ من از [[تبلیغ]] [[دین]] سؤال کرده می‌شوم، امّا شما از آنچه از [[کتاب خدا]] و [[سنّت]] من فرا گرفته‌اید سؤال می‌شوید"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} يَا مَعَاشِرَ قُرَّاءِ الْقُرْآنِ اتَّقُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِيمَا حَمَّلَكُمْ مِنْ كِتَابِهِ فَإِنِّي مَسْئُولٌ وَ إِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ إِنِّي مَسْئُولٌ عَنْ تَبْلِيغِ الرِّسَالَةِ وَ أَمَّا أَنْتُمْ فَتُسْأَلُونَ عَمَّا حُمِّلْتُمْ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّتِي}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۶۰۶. </ref>: | ||
# [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: " ... من مورد سؤال واقع می‌شوم و شما نیز مورد سؤال واقع می‌شوید"<ref>{{متن حدیث|عَنْ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}: ...إِنِّي مَسْؤُولٌ، وَ إِنَّكُمْ مَسْؤُولُونَ}}؛ بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۴۱.</ref>. | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: " ... من مورد سؤال واقع می‌شوم و شما نیز مورد سؤال واقع می‌شوید"<ref>{{متن حدیث|عَنْ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}: ...إِنِّي مَسْؤُولٌ، وَ إِنَّكُمْ مَسْؤُولُونَ}}؛ بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۴۱.</ref>. | ||
# [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمودند: "از [[خداوند]] درباره بندگانش و شهرهایش [[پروا]] پیشه کنید، چه شما حتّی درباره سرزمین‌ها و حیوانات مورد سؤال واقع می‌شوید"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ {{ع}}: ... اتَّقُوا اللَّهَ فِي عِبَادِهِ وَ بِلَادِهِ فَإِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ حَتَّى عَنِ الْبِقَاعِ وَ الْبَهَائِمِ}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۶۷.</ref>. | # [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمودند: "از [[خداوند]] درباره بندگانش و شهرهایش [[پروا]] پیشه کنید، چه شما حتّی درباره سرزمین‌ها و حیوانات مورد سؤال واقع می‌شوید"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ {{ع}}: ... اتَّقُوا اللَّهَ فِي عِبَادِهِ وَ بِلَادِهِ فَإِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ حَتَّى عَنِ الْبِقَاعِ وَ الْبَهَائِمِ}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۶۷.</ref>. | ||
# [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا}}<ref>«و آنچه تو را بدان دانشی نیست، پی مگیر که از گوش و چشم و دل، هر یک، خواهند پرسید» سوره اسراء، آیه ۳۶.</ref> فرمودند: " | # [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا}}<ref>«و آنچه تو را بدان دانشی نیست، پی مگیر که از گوش و چشم و دل، هر یک، خواهند پرسید» سوره اسراء، آیه ۳۶.</ref> فرمودند: "شنوایی درباره آنچه شنیده، و [[بینایی]] درباره آنچه بدان نظر انداخته، و [[قلب]] درباره آنچه بدان [[اعتقاد]] پیدا کرده، مورد سؤال واقع می‌شوند"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ{{ع}} فِى قَوْلِهِ تَعَالَى: إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا قَالَ يُسْأَلُ السَّمْعُ عَمَّا سَمِعَ وَ الْبَصَرُ عَمَّا نَظَرَ إِلَيْهِ وَ الْفُؤَادُ عَمَّا عَقَدَ عَلَيْهِ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۳۷. </ref>؛ | ||
# [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمودند: "هر انسانی درباره آنچه خود و خانواده‌اش به‌دست آورده‌اند، مورد بازخواست واقع می‌شود"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} فِي غُرَرِ الْحِكَمِ:كُلُّ امْرِئٍ مَسْئُولٌ عَمَّا مَلَكَتْ يَمِينُهُ وَ عِيَالِهِ}}؛ میزان الحکمه، ج ۴، ص ۳۲۷.</ref>.<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۳ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی ج۳]]، ص ۶۸-۶۹.</ref> | # [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمودند: "هر انسانی درباره آنچه خود و خانواده‌اش به‌دست آورده‌اند، مورد بازخواست واقع می‌شود"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} فِي غُرَرِ الْحِكَمِ:كُلُّ امْرِئٍ مَسْئُولٌ عَمَّا مَلَكَتْ يَمِينُهُ وَ عِيَالِهِ}}؛ میزان الحکمه، ج ۴، ص ۳۲۷.</ref>.<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۳ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی ج۳]]، ص ۶۸-۶۹.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۱۵
این مدخل زیرشاخهٔ بحث شناخت مسؤولیت است. شناخت مسؤولیت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شناخت مسؤولیت در حدیث - شناخت مسؤولیت در اخلاق اسلامی - پرسش مرتبط نداردمسؤولیّت اجتماعی
- سفیان بن عیینه گوید: شنیدم که امام صادق (ع) فرمودند: "بر تو باد که به خاطر خدا خیرخواه مردم باشی، چه خداوند را با هیچ عملی برتر از این ملاقات نخواهی کرد"[۱]؛
- امام صادق (ع) فرمودند:"هرکس که هر روزه به امور مسلمین اهتمام نورزد، خود مسلمان نیست، و هرکس صدای کسی را بشنود که از مسلمانان کمک می‌خواهد امّا او را پاسخ نگوید و به کمکش نشتابد، مسلمان نیست"[۲]؛
- امام صادق (ع) فرمودند: "از پیامبر اکرم (ص) سؤال شد: کدام یک از مردم نزد خدا محبوب‌ترند؟، فرمودند: آن کس که برای مردم پرفائده‌تر باشد"[۳]؛
- امام باقر (ع) درباره آیه شریفه ﴿وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا﴾[۴] فرمودند: "به مردمان بهترین چیزی که دوست دارید درباره شما گفته شود، را بگویید"[۵]؛
- امام صادق (ع) درباره آیه شریفه: ﴿وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ﴾[۶] فرمودند: "منظور آن است که مرا پر فائده و نفع برای مردمان قرار بده"[۷]؛
- جابر جعفی گوید: در محضر امام باقر (ع) ناگهان به اندوه فروشدم، از این رو به آن حضرت گفتم: فدایت شوم! من گاهی از اوقات بدون آن که مصیبتی بر من وارد یا مشکلی برایم حاصل شده باشد، چنان اندوهگین می‌شوم که خانواده و دوستانم اثر آن اندوه را در چهره‌ام مشاهده می‌کنند. امام باقر (ع) فرمودند: آری چنین است!، چرا که خداوند مؤمنین را از سرشت بهشت آفریده و نسیم روح خود را در آنان وزیده است، از این رو مؤمن برادر حقیقی مؤمن از یک پدر و مادر است؛ از این رو هرگاه یکی از این روح‌ها در شهری از شهرها اندوهگین شود، این روح نیز اندوهگین می‌شود، چرا که از یک سرشت برخوردارند"[۸]؛
- امام صادق (ع) فرمودند: "مؤمن برادر مؤمن است، چشم او و راهنمای اوست، نه به او خیانت می‌کند و نه به او ظلم می‌کند و نه در معامله ناراستی می‌کند و نه به او وعده‌ای می‌دهد که از آن تخلّف ورزد"[۹]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "ای گروه قرآن‌خوانان! تقوای الهی را درباره آنچه از قرآن به شما بخشیده رعایت کنید؛ چه من مورد بازخواست قرار می‌گیرم، و شما نیز مورد بازخواست قرار می‌گیرید؛ من از تبلیغ دین سؤال کرده می‌شوم، امّا شما از آنچه از کتاب خدا و سنّت من فرا گرفته‌اید سؤال می‌شوید"[۱۰]:
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: " ... من مورد سؤال واقع می‌شوم و شما نیز مورد سؤال واقع می‌شوید"[۱۱].
- امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: "از خداوند درباره بندگانش و شهرهایش پروا پیشه کنید، چه شما حتّی درباره سرزمین‌ها و حیوانات مورد سؤال واقع می‌شوید"[۱۲].
- امام صادق (ع) درباره آیه شریفه ﴿إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا﴾[۱۳] فرمودند: "شنوایی درباره آنچه شنیده، و بینایی درباره آنچه بدان نظر انداخته، و قلب درباره آنچه بدان اعتقاد پیدا کرده، مورد سؤال واقع می‌شوند"[۱۴]؛
- امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: "هر انسانی درباره آنچه خود و خانواده‌اش به‌دست آورده‌اند، مورد بازخواست واقع می‌شود"[۱۵].[۱۶]
منابع
پانویس
- ↑ « عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُيَيْنَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) يَقُولُ عَلَيْكَ بِالنُّصْحِ لِلَّهِ فِي خَلْقِهِ فَلَنْ تَلْقَاهُ بِعَمَلٍ أَفْضَلَ مِنْهُ»؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) أَنَّ النَّبِيَّ (ص) قَالَ: مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلًا يُنَادِي يَا لَلْمُسْلِمِينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ»؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) مَنْ أَحَبُّ النَّاسِ إِلَى اللَّهِ قَالَ أَنْفَعُ النَّاسِ لِلنَّاسِ»؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴.
- ↑ «و با مردم سخن خوب بگویید» سوره بقره، آیه ۸۳.
- ↑ « عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ يُقَالَ فِيكُمْ»؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۵.
- ↑ «و هر جا باشم مرا خجسته گردانیده» سوره مریم، آیه ۳۱.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ قَالَ نَفَّاعاً»؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۵.
- ↑ « عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ قَالَ: تَقَبَّضْتُ بَيْنَ يَدَيْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ رُبَّمَا حَزِنْتُ مِنْ غَيْرِ مُصِيبَةٍ تُصِيبُنِي أَوْ أَمْرٍ يَنْزِلُ بِي حَتَّى يَعْرِفَ ذَلِكَ أَهْلِي فِي وَجْهِي وَ صَدِيقِي فَقَالَ نَعَمْ يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ طِينَةِ الْجِنَانِ وَ أَجْرَى فِيهِمْ مِنْ رِيحِ رُوحِهِ فَلِذَلِكَ الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ لِأَبِيهِ وَ أُمِّهِ فَإِذَا أَصَابَ رُوحاً مِنْ تِلْكَ الْأَرْوَاحِ فِي بَلَدٍ مِنَ الْبُلْدَانِ حُزْنٌ حَزِنَتْ هَذِهِ لِأَنَّهَا مِنْهَا»؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۶.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ عَيْنُهُ وَ دَلِيلُهُ لَا يَخُونُهُ وَ لَا يَظْلِمُهُ وَ لَا يَغُشُّهُ وَ لَا يَعِدُهُ عِدَةً فَيُخْلِفَهُ»؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۶.
- ↑ « عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) يَا مَعَاشِرَ قُرَّاءِ الْقُرْآنِ اتَّقُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِيمَا حَمَّلَكُمْ مِنْ كِتَابِهِ فَإِنِّي مَسْئُولٌ وَ إِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ إِنِّي مَسْئُولٌ عَنْ تَبْلِيغِ الرِّسَالَةِ وَ أَمَّا أَنْتُمْ فَتُسْأَلُونَ عَمَّا حُمِّلْتُمْ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّتِي»؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۶۰۶.
- ↑ «عَنْ رَسُولِ اللَّهِ (ص): ...إِنِّي مَسْؤُولٌ، وَ إِنَّكُمْ مَسْؤُولُونَ»؛ بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۴۱.
- ↑ « عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ (ع): ... اتَّقُوا اللَّهَ فِي عِبَادِهِ وَ بِلَادِهِ فَإِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ حَتَّى عَنِ الْبِقَاعِ وَ الْبَهَائِمِ»؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۶۷.
- ↑ «و آنچه تو را بدان دانشی نیست، پی مگیر که از گوش و چشم و دل، هر یک، خواهند پرسید» سوره اسراء، آیه ۳۶.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ(ع) فِى قَوْلِهِ تَعَالَى: إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا قَالَ يُسْأَلُ السَّمْعُ عَمَّا سَمِعَ وَ الْبَصَرُ عَمَّا نَظَرَ إِلَيْهِ وَ الْفُؤَادُ عَمَّا عَقَدَ عَلَيْهِ»؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۳۷.
- ↑ « عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فِي غُرَرِ الْحِكَمِ:كُلُّ امْرِئٍ مَسْئُولٌ عَمَّا مَلَكَتْ يَمِينُهُ وَ عِيَالِهِ»؛ میزان الحکمه، ج ۴، ص ۳۲۷.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی ج۳، ص ۶۸-۶۹.