انسان راه و راهنماشناسی (کتاب)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

انسان، راه و راهنماشناسی
زبان	فارسی
نویسندگان	حسن یوسفیان صفدر الهی راد جعفر انواری سید علی حسنی منصور نصیری محمد حسین طاهری احمد حسین شریفی
زیر نظر	محمود فتحعلی
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی|انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی]][[رده:انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی]]
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	* چاپ اول: ۱۳۸۳ * چاپ چهارم: ۱۳۹۰ ش
شابک	۹۷۸-۹۶۴-۴۱۱-۶۵۱-۳
شماره ملی	۲۸۵۱۱۳۷

انسان، راه و راهنماشناسی، کتابی است که با زبان فارسی به تشریح و تبیین مبانی اعتقادی کلامی اسلام در باب انسان، وحی، نبوت، امامت و برخی از مهمترین مباحث مربوط به این موضوعات می‌پردازد. این کتاب اثر جمعی از نویسندگان و زیر نظر محمود فتحعلی است و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی کتاب آمده است: «نویسنده در ابتدا به شرح ساحت‏‌های وجودی انسان پرداخته و به تحلیل پدیده وحی می‏‌پردازد. شناخت پیامبر و بررسی عصمت و خاتميت از ديگر موضوعات کتاب است.

• این کتاب در قالب ده درس تنظیم شده است و موضوعات انسان‌شناسی، وحی‌شناسی، پیامبر‌شناسی، قرآن‌شناسی، خاتمیت، امامت و مهدویت و آسیب‌شناسی مسأله انتظار، تبیین و بررسی شده و در پایان هر درس خلاصه آن ذکر شده و منابعی برای مطالعه بیشتر معرفی شده است. هدف نویسندگان، تدوین کتاب درسی در حوزه مبانی اندیشه اسلامی بوده است»

فهرست کتاب

مقدمه معاونت پژوهش

مقدمه مؤلفان

درس اول: چیستی انسان ۱

(نوشته: حسن یوسفیان و صفدر الهی راد)

• چیستی انسان؛
• ساحت‌های دوگانه؛
• ادله عقلی دوساحتی بودن انسان؛
• شواهد تجربی وجود روح؛
• شواهد قرآنی وجود روح؛
• تجرد روح؛
• اصالت روح؛
• جاوانگی روح و مسئله معاد؛
• ادله عقلی معاد؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس دوم: چیستی انسان ۲

(نوشته: صفدر الهی راد)

• سرشت مشترک انسانی؛
• امور فطری انسان؛
• انواع امور فطری انسان؛
• جایگاه انسان در آفرینش؛
• نگاه اومانیستی به انسان؛
• تعریف اومانیسم؛
• زمینه‌های شکل‌گیری اومانیسم؛
• پیامدهای اومانیسم؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس سوم: فلسفه آفرینش

(نوشته: صفدر الهی راد)

• انگیزه‌های پرسش از فلسفه آفرینش؛
• معنای هدف؛
• هدف ارزشمند و غیر ارزشمند؛
• معنای هدف‌دار بودن انسان و خداوند؛
• فلسفه آفرینش جهان؛
• فلسفه آفرینش انسان؛
• قرآن و اهداف آفرینش انسان؛
• کمال نهایی و منعاداری زندگی؛
• جمع‌بندی مباحث انسان‌شناسی؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس چهارم: وحی‌شناسی

(نوشته: حسن یوسفیان و صفدر الهی راد)

• دلیل نیازمندی به دین وحیانی؛
• دیدگاه‌های گوناگون درباره حقیقت وحی؛
• انگیزه‌های مطرح در ارائه نطریه تجربه دینی؛
• رویکرد تجربی به وحی در اسلام؛
• نقد و بررسی نظریه تجریه دینی؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس پنجم: پیامبرشناسی

(نوشته: جعفر انواری و سید علی حسنی)

• راه شناسایی پیامبران؛
• عصمت انبیاء؛
• نکاتی درباره عصمت؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس ششم: قرآن‌شناسی

(نوشته: جعفر انواری و سید علی حسنی)

• دلیل آسمانی بودن قرآن؛
• ابعاد و وجوه اعجاز قرآن؛
• انگاره تحریف قرآن؛
• نقد ادله مدعیان تحریف قرآن؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس هفتم: قرآن و فرهنگ عصر نزول

(نوشته: سید علی حسنی)

• تأثیرپذیری قرآن از فرهنگ عصر نزول؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس هشتم: خاتمیت و جامعیت

(نوشته: منصور نصیری و محمد حسین طاهری)

• خاتمیت؛
• جامعیت دین خاتم؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس نهم: امامت

(نوشته: احمد حسین شریفی و محمد حسین طاهری)

• معنای امامت؛
• ضرورت وجود امام؛
• شئون امامت؛
• وظایف امام؛
• شرایط و ویژگی‌های امام؛
• ادله ضرورت نصب امام؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس دهم: مهدویت

(نوشته: احمد حسین شریفی و محمد حسین طاهری)

• ضرورت وجود منجی و موعود نهایی؛
• موعود در ادیان؛
• موعود در آینه ثقلین؛
• راز غیب؛
• ویژگی‌های عصر ظهور؛
• انتظار فرج؛
• آسیب‌شناسی مسئله انتظار؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

آشنایی با وهابیت

• اهل حدیث، پیش‌گامان نص‌گرایی؛
• حنابله و بی‌اعتنایی به عقل؛
• احمد بن حنبل و صفات خبریه؛
• رواج روزافزون خردستیزی میان حنابله؛
• ابن تیمیه احیاگر نص‌گرایی افراطی؛
• نص‌گرایی در چهره‌ای مبدل؛
• دفاع از جسمانی بودن خداوند؛
• شرک دانستن توسل به انبیاء و اولیاء؛
• خرده‌گیری بر احادیث مربوط به فضایل امام علیS؛
• بازتاب اندیشه‌های ابن تیمیه؛
• وهابیت، مروج اندیشه‌های ابن تیمیه؛
• فهرست منابع.

درباره پدیدآورندگان

محمود فتح‌علی	صفدر الهی راد	جعفر انواری	سید علی حسنی	محمد حسین طاهری	احمد حسین شریفی	حسن یوسفیان	منصور نصیری

● حجت الاسلام و المسلمین فتح‌علی؛

محمود فتحعلی حجت الاسلام و المسلمین محمود فتح‌علی (متولد ۱۳۴۰ ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: صادق لاریجانی، محمد فاضل لنکرانی، ناصر مکارم شیرازی پیگیری کرد. سردبیر مجله معرفت فلسفی، مدیر مسئول مجله معرفت کلامی و مجله معرفت، پژوهشگر دفتر تبلیغات اسلامی، مدرس جامعة الزهراء(س) و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «اخلاق فمنیسم»، «نسبیت‌گرایی اخلاقی»، «فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی»، «انسان‌شناسی در قرآن»، «تساهل و تسامح»، «درآمدی بر مبانی اندیشه اسلامی»، «فلسفه اخلاق» و «مبانی اندیشه اسلامی» برخی از این آثار است.

● حجت الاسلام و المسلمین الهی راد؛

صفدر الهی راد حجت الاسلام والمسلمین دکتر صفدر الهی راد (متولد ۱۳۵۷ ش)، در کنار دروس متداول حوزوی تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری کلام اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به اتمام رساند. دبیر پژوهشی گروه کلام و فلسفه دین و عضویت در کانون طلوع محقق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و داوری پایان‎نامه‌هایی در حوزه مباحث کلامی و اندیشه سیاسی نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «درس‌نامه آشنایی با هرمنوتیک»، «نقد و بررسی نظریه های مشروعیت در کلام سیاسی اشاعره» و «بررسی دیدگاه تجربه‌گرایی دینی در تفسیر وحی» برخی از این آثار است.

● حجت الاسلام والمسلمین انواری؛

جعفر انواری حجت الاسلام والمسلمین جعفر انواری (متولد ۱۳۳۶ ش، قم)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، ناصر مکارم شیرازی و عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. عضو هیئت علمی مؤسسه علمی پژوهشی امام خمینی، محقق مؤسسه تحقیقاتی اسرا از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی به تدریس در دانشگاه‌ها نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «امام هادیS»، «سیمای صلح امام حسنS» و «نفوذ ناپذیری وحی» برخی از این آثار است.

● حجت الاسلام والمسلمین حسنی؛

سید علی حسنی حجت الاسلام والمسلمین سید علی حسنی (متولد ۱۳۵۴ ش)، در کنار دروس متداول حوزوی تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع کارشناسی ارشد دین‌شناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی پیگیری کرد. همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی و دبیر آموزشی گروه ادیان از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی، مشاوره و داوری پایان‎نامه‌های طلاب و دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «توسل، شفاعت، زیارت و بنای قبور از دیدگاه ائمه اربعه اهل سنت»، «بررسی تطبیقی امداد غیبی در قرآن و عهد عتیق» و «سیره تبلیغی پیامبرa» برخی از این آثار است.

● حجت الاسلام والمسلمین طاهری؛

محمد حسین طاهری حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد حسین طاهری (متولد ۱۳۵۴ ش، قم)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین نوری همدانی و جعفر سبحانی پیگیری کرد. او تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری ادیان ابراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی قم به اتمام رساند.عضویت در شورای علمی ادیان حوزه علمیه قم، سردبیری مجله نیستان ادیان و مذاهب و مدیریت امور پژوهشی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی، مشاوره و داوری پایان‎نامه‌های طلاب و دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «پیشینه تاریخی گفتگوی اسلام و مسیحیت»، «یهودیت» و «ارتباط پیامبر اعظم با مسیحیان؛ تعامل یا تقابل؟» برخی از این آثار است.

● حجت الاسلام والمسلمین شریفی؛

احمد حسین شریفی حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد حسین شریفی (متولد ۱۳۴۹ ش، نهاوند)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، حسین وحید خراسانی و جعفر سبحانی پیگیری کرد. او تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری فلسفه تطبیقی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به اتمام رساند. معاونت آموزشی و معاونت پژوهشی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، عضویت در هیأت تحریریه نشریه‌های معرفت اخلاقی، معرفت ادیان و معرفت کلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فلسفه اخلاق با تکیه بر مباحث تربیتی»، «آیین زندگی (اخلاق کاربردی)»، «خردورزی از چشم‌انداز امام علیS» و «عقل و وحی» برخی از این آثار است.

● آقای دکتر یوسفیان؛

حسن یوسفیان آقای دکتر حسن یوسفیان (متولد ۱۳۴۷ ش، تهران)، در کنار دروس متداول حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری کلام با گرایش فلسفه دین و مسائل جدید دانشکده تربیت مدرس دانشگاه قم به اتمام رساند. عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی، مشاوره و داوری پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «صحیفه عصمت»، «پژوهشی در عصمت معصومان»، «عقل و وحی»، «نیاز به دین از چشم‌انداز امام علیS»، «نگاهی به پدیده وحی»، «علم غیب امام»، «وحی و انکشاف الاهی»، «اهل بیت» و «بعثت و نبوت ازدیدگاه امام علىS» برخی از این آثار است.

● آقای دکتر نصیری؛

منصور نصیری آقای دکتر منصور نصیری (متولد ۱۳۵۲ ش، زنجان)، در کنار دروس متداول حوزوی، تحصیلات آکادمیکی خود را در مقطع دکتری فلسفه دین مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به اتمام رساند. عضویت در هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و عضویت در هیأت تحریریه مجله نقد و نظر از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «جستارهایی در روان‌شناسی اخلاق»، «راه صفا در پی مصطفی (جوان و الگوهایی از اخلاق نبوی)» و «مؤلفه‌هایی از اخلاق اجتماعی پیامبر اکرمa» برخی از این آثار است.

پیوند به بیرون

• وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
• وبگاه ویستا
• پایگا اندیشه
• پاتوق کتاب فردا
• شبکه جامع کتاب گیسوم
• وبگاه خانه کتاب
• کتابخانه دیجیتال دفتر تبلیغات اسلامی