انسان راه و راهنماشناسی (کتاب)

انسان، راه و راهنماشناسی
زبان	فارسی
نویسندگان	حسن یوسفیان صفدر الهی راد جعفر انواری سید علی حسنی منصور نصیری محمد حسین طاهری احمد حسین شریفی
زیر نظر	محمود فتحعلی
مذهب	شیعه
ناشر	انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	* چاپ اول: ۱۳۸۳ * چاپ چهارم: ۱۳۹۰ ش
تعداد صفحه	۳۹۲
شابک	۹۷۸-۹۶۴-۴۱۱-۶۵۱-۳
شماره ملی	۲۸۵۱۱۳۷

انسان، راه و راهنماشناسی، کتابی است که با زبان فارسی به تشریح و تبیین مبانی اعتقادی کلامی اسلام در باب انسان، وحی، نبوت، امامت و برخی از مهمترین مباحث مربوط به این موضوعات می‌پردازد. این کتاب اثر جمعی از نویسندگان و زیر نظر محمود فتحعلی است و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.

دربارهٔ کتاب

• در معرفی کتاب آمده است: «نویسنده در ابتدا به شرح ساحت‏‌های وجودی انسان پرداخته و به تحلیل پدیده وحی می‏‌پردازد. شناخت پیامبر و بررسی عصمت و خاتميت از ديگر موضوعات کتاب است.
• این کتاب در قالب ده درس تنظیم شده است و موضوعات انسان‌شناسی، وحی‌شناسی، پیامبر‌شناسی، قرآن‌شناسی، خاتمیت، امامت و مهدویت و آسیب‌شناسی مسأله انتظار، تبیین و بررسی شده و در پایان هر درس خلاصه آن ذکر شده و منابعی برای مطالعه بیشتر معرفی شده است. هدف نویسندگان، تدوین کتاب درسی در حوزه مبانی اندیشه اسلامی بوده است»

فهرست کتاب

درس اول: چیستی انسان ۱ (نوشته: حسن یوسفیان و صفدر الهی راد)

• چیستی انسان؛
• ساحت‌های دوگانه؛
• ادله عقلی دوساحتی بودن انسان؛
• شواهد تجربی وجود روح؛
• شواهد قرآنی وجود روح؛
• تجرد روح؛
• اصالت روح؛
• جاوانگی روح و مسئله معاد؛
• ادله عقلی معاد؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس دوم: چیستی انسان ۲ (نوشته: صفدر الهی راد)

• سرشت مشترک انسانی؛
• امور فطری انسان؛
• انواع امور فطری انسان؛
• جایگاه انسان در آفرینش؛
• نگاه اومانیستی به انسان؛
• تعریف اومانیسم؛
• زمینه‌های شکل‌گیری اومانیسم؛
• پیامدهای اومانیسم؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس سوم: فلسفه آفرینش (نوشته: صفدر الهی راد)

• انگیزه‌های پرسش از فلسفه آفرینش؛
• معنای هدف؛
• هدف ارزشمند و غیر ارزشمند؛
• معنای هدف‌دار بودن انسان و خداوند؛
• فلسفه آفرینش جهان؛
• فلسفه آفرینش انسان؛
• قرآن و اهداف آفرینش انسان؛
• کمال نهایی و منعاداری زندگی؛
• جمع‌بندی مباحث انسان‌شناسی؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس چهارم: وحی‌شناسی (نوشته: حسن یوسفیان و صفدر الهی راد)

• دلیل نیازمندی به دین وحیانی؛
• دیدگاه‌های گوناگون درباره حقیقت وحی؛
• انگیزه‌های مطرح در ارائه نطریه تجربه دینی؛
• رویکرد تجربی به وحی در اسلام؛
• نقد و بررسی نظریه تجریه دینی؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس پنجم: پیامبرشناسی (نوشته: جعفر انواری و سید علی حسنی)

• راه شناسایی پیامبران؛
• عصمت انبیاء؛
• نکاتی درباره عصمت؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس ششم: قرآن‌شناسی (نوشته: جعفر انواری و سید علی حسنی)

• دلیل آسمانی بودن قرآن؛
• ابعاد و وجوه اعجاز قرآن؛
• انگاره تحریف قرآن؛
• نقد ادله مدعیان تحریف قرآن؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس هفتم: قرآن و فرهنگ عصر نزول (نوشته: سید علی حسنی)

• تأثیرپذیری قرآن از فرهنگ عصر نزول؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس هشتم: خاتمیت و جامعیت (نوشته: منصور نصیری و محمد حسین طاهری)

• خاتمیت؛
• جامعیت دین خاتم؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس نهم: امامت (نوشته: احمد حسین شریفی و محمد حسین طاهری)

• معنای امامت؛
• ضرورت وجود امام؛
• شئون امامت؛
• وظایف امام؛
• شرایط و ویژگی‌های امام؛
• ادله ضرورت نصب امام؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

درس دهم: مهدویت (نوشته: احمد حسین شریفی و محمد حسین طاهری)

• ضرورت وجود منجی و موعود نهایی؛
• موعود در ادیان؛
• موعود در آینه ثقلین؛
• راز غیب؛
• ویژگی‌های عصر ظهور؛
• انتظار فرج؛
• آسیب‌شناسی مسئله انتظار؛
• خلاصه درس؛
• پرسش‌ها؛
• پژوهش؛
• منابع برای مطالعه بیشتر.

آشنایی با وهابیت

• اهل حدیث، پیش‌گامان نص‌گرایی؛
• حنابله و بی‌اعتنایی به عقل؛
• احمد بن حنبل و صفات خبریه؛
• رواج روزافزون خردستیزی میان حنابله؛
• ابن تیمیه احیاگر نص‌گرایی افراطی؛
• نص‌گرایی در چهره‌ای مبدل؛
• دفاع از جسمانی بودن خداوند؛
• شرک دانستن توسل به انبیاء و اولیاء؛
• خرده‌گیری بر احادیث مربوط به فضایل امام علی (ع)؛
• بازتاب اندیشه‌های ابن تیمیه؛
• وهابیت، مروج اندیشه‌های ابن تیمیه؛
• فهرست منابع.

دربارهٔ پدیدآورندگان

محمود فتح‌علی (پدیدآورنده)

محمود فتحعلی حجت الاسلام و المسلمین محمود فتح‌علی (متولد ۱۳۴۰ ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: صادق لاریجانی، محمد فاضل لنکرانی، ناصر مکارم شیرازی پیگیری کرد. سردبیر مجله معرفت فلسفی، مدیر مسئول مجله معرفت کلامی و مجله معرفت، پژوهشگر دفتر تبلیغات اسلامی، مدرس جامعة الزهراء (س) و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «اخلاق فمنیسم»، «نسبیت‌گرایی اخلاقی»، «فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی»، «انسان راه و راهنماشناسی»، «انسان‌شناسی در قرآن»، «تساهل و تسامح»، «درآمدی بر مبانی اندیشه اسلامی»، «فلسفه اخلاق» و «مبانی اندیشه اسلامی» برخی از این آثار است.

صفدر الهی راد (پدیدآورنده)

صفدر الهی راد حجت الاسلام و المسلمین دکتر صفدر الهی راد (متولد ۱۳۵۷ش)، در کنار دروس متداول حوزوی تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری کلام اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به اتمام رساند. دبیر پژوهشی گروه کلام و فلسفه دین و عضویت در کانون طلوع محقق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و داوری پایان‎نامه‌هایی در حوزه مباحث کلامی و اندیشه سیاسی نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «درس‌نامه آشنایی با هرمنوتیک»، «نقد و بررسی نظریه های مشروعیت در کلام سیاسی اشاعره»، «انسان‌شناسی»، «انسان راه و راهنماشناسی» و «بررسی دیدگاه تجربه‌گرایی دینی در تفسیر وحی» برخی از این آثار است.

جعفر انواری (پدیدآورنده)

جعفر انواری حجت الاسلام و المسلمین جعفر انواری (متولد ۱۳۳۶ ش، قم)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، ناصر مکارم شیرازی و عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. عضو هیئت علمی مؤسسه علمی پژوهشی امام خمینی، محقق مؤسسه تحقیقاتی اسرا از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی به تدریس در دانشگاه‌ها نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «انسان راه و راهنماشناسی»، «نفوذناپذیری وحی»، «امام هادی (ع)» و «سیمای صلح امام حسن (ع)» برخی از این آثار است.

سید علی حسنی (پدیدآورنده)

سید علی حسنی حجت الاسلام و المسلمین سید علی حسنی (متولد ۱۳۵۴ش)، در کنار دروس متداول حوزوی تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع کارشناسی ارشد دین‌شناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی پیگیری کرد. همکاری با مرکز جهانی علوم اسلامی و دبیر آموزشی گروه ادیان از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی، مشاوره و داوری پایان‎نامه‌های طلاب و دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «توسل، شفاعت، زیارت و بنای قبور از دیدگاه ائمه اربعه اهل سنت»، «آثار مهدوی از نیمه دوم قرن پنجم تا نیمه دوم قرن هفتم هجری»، «بررسی تطبیقی امداد غیبی در قرآن و عهد عتیق»، «انسان راه و راهنماشناسی» و «سیره تبلیغی پیامبر (ص)» برخی از این آثار است.

محمد حسین طاهری (پدیدآورنده)

محمد حسین طاهری حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسین طاهری (متولد ۱۳۵۴ ش، قم)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین نوری همدانی و جعفر سبحانی پیگیری کرد. او تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری ادیان ابراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی قم به اتمام رساند. عضویت در شورای علمی ادیان حوزه علمیه قم، سردبیری مجله نیستان ادیان و مذاهب و مدیریت امور پژوهشی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی، مشاوره و داوری پایان‎نامه‌های طلاب و دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «پیشینه تاریخی گفتگوی اسلام و مسیحیت»، «یهودیت»، «انسان راه و راهنماشناسی» و «ارتباط پیامبر اعظم با مسیحیان؛ تعامل یا تقابل؟» برخی از این آثار است.

احمد حسین شریفی (پدیدآورنده)

احمد حسین شریفی حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد حسین شریفی (متولد ۱۳۴۹ش، نهاوند)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، حسین وحید خراسانی و جعفر سبحانی پیگیری کرد. او تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری فلسفه تطبیقی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به اتمام رساند. معاونت آموزشی و معاونت پژوهشی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، عضویت در هیئت تحریریه نشریه‌های معرفت اخلاقی، معرفت ادیان و معرفت کلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فلسفه اخلاق با تکیه بر مباحث تربیتی»، «پژوهشی در عصمت معصومان»، «آیین زندگی (اخلاق کاربردی)»، «انسان راه و راهنماشناسی»، «خردورزی از چشم‌انداز امام علی (ع)» و «عقل و وحی» برخی از این آثار است.

حسن یوسفیان (پدیدآورنده)

حسن یوسفیان آقای دکتر حسن یوسفیان (متولد ۱۳۴۷ ش، تهران)، در کنار دروس متداول حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری کلام با گرایش فلسفه دین و مسائل جدید دانشکده تربیت مدرس دانشگاه قم به اتمام رساند. عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی، مشاوره و داوری پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «انسان راه و راهنماشناسی»، «وحی و انکشاف الاهی»، «صحیفه عصمت»، «پژوهشی در عصمت معصومان»، «عقل و وحی»، «نیاز به دین»، «نگاهی به پدیده وحی»، «علم غیب امام»، «اهل بیت»، «وحی و انکشاف الهی» و «بعثت و نبوت ازدیدگاه امام على (ع)» برخی از این آثار است.

منصور نصیری (پدیدآورنده)

منصور نصیری دکتر منصور نصیری (متولد ۱۳۵۲ ش، زنجان)، در کنار دروس متداول حوزوی، تحصیلات آکادمیکی خود را در مقطع دکتری فلسفه دین مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به اتمام رساند. عضویت در هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و عضویت در هیئت تحریریه مجله نقد و نظر از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «جستارهایی در روان‌شناسی اخلاق»، «راه صفا در پی مصطفی (جوان و الگوهایی از اخلاق نبوی)»، «انسان راه و راهنماشناسی» و «مؤلفه‌هایی از اخلاق اجتماعی پیامبر اکرم (ص)» برخی از این آثار است.