اذعان در فقه سیاسی

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث اذعان است. "اذعان" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

اذعان در قرآن | اذعان در حدیث | اذعان در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اذعان (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• اذعان: همراهی و انقیاد، تسلیم شدن با خضوع. در حالت وصفی در معنای فرمانبردار، تسلیم‌ پذیری و اطاعت‌پذیری.
• ﴿وَإِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ مُعْرِضُونَ وَإِنْ يَكُنْ لَهُمُ الْحَقُّ يَأْتُوا إِلَيْهِ مُذْعِنِينَ﴾.
• این آیه شریفه حالت منافقان را در پذیرش حکم خدا و رسول(ص) بیان می‌کند که رویگردانی یا انقیاد آنان نسبت به حکم شرعی، دایرمدار نفع شخصی آنان است و به همین سبب منافقان مذمت و نکوهش می‌شوند؛ زیرا تا زمانی در مقابل حکم حق تسلیم و اطاعت پذیر هستند که به نفع آنان باشد و در غیر این صورت، از آن اعراض می‌کنند.
• در جامعه قرآنی "اطاعت‌پذیری" و به عبارت دیگر "سلطه‌پذیری قانونی" بر اساس شریعت و مبتنی بر حقّ است، نه نفع شخصی. اعراض از حکم شرع و قانون الهی به دلیل تأمین‌ نشدن منافع شخصی یا گروهی، امری نکوهیده و مذموم است.

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس