انقلاب در فقه سیاسی

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث انقلاب است. "انقلاب" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

انقلاب در قرآن | انقلاب در حدیث | انقلاب در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل انقلاب (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• انقلاب: بازگشت از جهتی به جهت دیگر، دگرگونی چیزی از صورت آن و تحول. انقلاب در قرآن کریم یعنی بازگشتن از راه و عقیده یا ارتجاع (بازگشت به گذشته).
• ﴿أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ وَمَنْ يَنْقَلِبْ عَلَى عَقِبَيْهِ فَلَنْ يَضُرَّ اللَّهَ شَيْئًا وَسَيَجْزِي اللَّهُ الشَّاكِرِينَ﴾.
• مراد از "انقلاب علی اعقاب" در آیه شریفه رجوع به قهقرا و کفر بعد از اسلام است .
• انقلاب در قرآن کریم عمدتاً به تحول درونی اطلاق شده است و به اقتضای موارد و موضوعات مختلف، بار ارزشی می‌گیرد. انقلاب منفی همان ارتجاع به گذشته و کفر است و انقلاب مثبت مانند ﴿قَالُوا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا مُنْقَلِبُونَ﴾.
• تقلّب به مفهوم "دگرگون‌ شدن" و تحول بیرونی آمده است. در آیه شریفه ﴿لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي الْبِلَادِ﴾.
• تقلّب به معنای توسعه اقتصادی و تغییرات بازرگانی و تجاری مثبت آمده است. شأن نزول آیه شریفه مشرکان مکه بودند که در آسانی و آسایش زندگی می‌کردند و به تجارت و بازرگانی سودآور مشغول و از نعمت و ثروت بهره‌مند بودند. برخی مؤمنان از این وضعیت در سرگشتگی و حسرت بودند.

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس