وقعة الطف (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۳۸: خط ۳۸:
در معرفی کتاب آمده است: «وقعة الطف، نوشته [[ابی‌مخنف]]، تاریخ‌نگار نیمه اول [[قرن دوم هجری]] است که خود تعدادی از [[امامان معصوم]]{{ع}} را [[درک]] کرده است. تاریخ وی از مصادر کتاب‌های [[تاریخ اسلام]] است و از این رو، از اهمیت بسیار برخوردار است،
در معرفی کتاب آمده است: «وقعة الطف، نوشته [[ابی‌مخنف]]، تاریخ‌نگار نیمه اول [[قرن دوم هجری]] است که خود تعدادی از [[امامان معصوم]]{{ع}} را [[درک]] کرده است. تاریخ وی از مصادر کتاب‌های [[تاریخ اسلام]] است و از این رو، از اهمیت بسیار برخوردار است،


وی، در این کتاب رخداد تلخ و ناگوار [[شهادت امام حسین|قتل سید شهیدان امام حسین]]{{ع}} را ترسیم کرده و ماجرای شروع [[قیام امام حسین]] را از [[وصیت]] [[معاویه]] در دوران بیماری‌اش که به [[مرگ]] وی منجر شد، آغاز نموده است. [[مرگ معاویه]] و [[جانشینی]] [[یزید]]، [[نامه یزید]] به [[ولید]] برای گرفتن [[بیعت]] از امام حسین و [[عبدالله بن عمر]] و [[عبدالله بن زبیر]]، خروج [[امام]] از [[مدینه]]، ارسال [[نامه کوفیان به امام حسین|نامه کوفیان به امام]] و [[دعوت امام حسین به کوفه|دعوت به کوفه]]، اعزام [[مسلم بن عقیل]] به [[کوفه]] از سوی امام، [[نامه امام حسین به اشراف بصره|نامه امام به اشراف بصره]]، ورود عبیدالله به کوفه، [[جنگ]] و [[اسارت]] و [[شهادت مسلم بن عقیل|شهادت مسلم]]، راهی شدن امام به سوی کوفه، [[ملاقات امام حسین با حر|ملاقات امام با حر بن یزید ریاحی]]، و [[جنگ]] امام و [[رخداد عاشورا]] و [[اسارت خاندان امام حسین]]{{ع}}، حوادثی هستند که در این کتاب به ترتیب [[تاریخی]] و به اختصار گزارش شده‌اند.
وی، در این کتاب رخداد تلخ و ناگوار [[شهادت امام حسین|قتل سید شهیدان امام حسین]]{{ع}} را ترسیم کرده و ماجرای شروع [[قیام امام حسین]] را از [[وصیت]] [[معاویه]] در دوران بیماری‌اش که به [[مرگ]] وی منجر شد، آغاز نموده است. [[مرگ معاویه]] و [[جانشینی یزید]]، [[نامه یزید]] به [[ولید]] برای [[گرفتن بیعت از امام حسین|گرفتن بیعت از امام حسین]] و [[عبدالله بن عمر]] و [[عبدالله بن زبیر]]، [[خروج امام حسین از مدینه|خروج امام از مدینه]]، ارسال [[نامه کوفیان به امام حسین|نامه کوفیان به امام]] و [[دعوت امام حسین به کوفه|دعوت به کوفه]]، [[اعزام مسلم بن عقیل به کوفه]] از سوی امام، [[نامه امام حسین به اشراف بصره|نامه امام به اشراف بصره]]، ورود عبیدالله به کوفه، [[جنگ]] و [[اسارت]] و [[شهادت مسلم بن عقیل|شهادت مسلم]]، [[حرکت امام حسین به سمت کوفه|راهی شدن امام به سوی کوفه]]، [[ملاقات امام حسین با حر|ملاقات امام با حر بن یزید ریاحی]]، و [[جنگ]] امام و [[رخداد عاشورا]] و [[اسارت خاندان امام حسین]]{{ع}}، حوادثی هستند که در این کتاب به ترتیب [[تاریخی]] و به اختصار گزارش شده‌اند.


در حدود نیمی از این تصحیح، توضیحات مصحح و مصادر تکمیل کننده مطالب کتاب است. محقق برای اعلام نامبرده در متن، در پاورقی شرح حال، و حوادث و رخدادهایی را که به صورت مهم مطرح شده، با ارجاع به مأخذ و [[منابع تاریخی]] و [[حدیثی]] توضیح داده است.
در حدود نیمی از این تصحیح، توضیحات مصحح و مصادر تکمیل کننده مطالب کتاب است. محقق برای اعلام نامبرده در متن، در پاورقی شرح حال، و حوادث و رخدادهایی را که به صورت مهم مطرح شده، با ارجاع به مأخذ و [[منابع تاریخی]] و [[حدیثی]] توضیح داده است.

نسخهٔ ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۳۰

وقعة الطف
زبانفارسی
نویسندهلوط بن یحیی بن سعید بن مخنف کوفی معروف به ابی‌مخنف
تحقیق یا تدوینمحمد هادی یوسفی غروی
مذهب[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات م‍ج‍م‍ع‌ ج‍ه‍ان‍ی‌ اه‍ل‌ ب‍ی‍ت‌|انتشارات انتشارات م‍ج‍م‍ع‌ ج‍ه‍ان‍ی‌ اه‍ل‌ ب‍ی‍ت‌]][[رده:انتشارات انتشارات م‍ج‍م‍ع‌ ج‍ه‍ان‍ی‌ اه‍ل‌ ب‍ی‍ت‌]]
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۴۳۳ق ، ۱۳۹۰ش ش
شابک‫‬‮‭۹۶۴-۵۲۹-۰۹۶-۱‬
شماره ملی‭م‌۸۵-۱۴۶۹۵

وقعة الطف، کتابی است که با زبان عربی به بررسی موضوع گزارش واقعۀ عاشورا و شهادت امام حسین می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف کوفی معروف به ابی‌مخنف است و انتشارات مکتبة الألفین انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی کتاب آمده است: «وقعة الطف، نوشته ابی‌مخنف، تاریخ‌نگار نیمه اول قرن دوم هجری است که خود تعدادی از امامان معصوم(ع) را درک کرده است. تاریخ وی از مصادر کتاب‌های تاریخ اسلام است و از این رو، از اهمیت بسیار برخوردار است،

وی، در این کتاب رخداد تلخ و ناگوار قتل سید شهیدان امام حسین(ع) را ترسیم کرده و ماجرای شروع قیام امام حسین را از وصیت معاویه در دوران بیماری‌اش که به مرگ وی منجر شد، آغاز نموده است. مرگ معاویه و جانشینی یزید، نامه یزید به ولید برای گرفتن بیعت از امام حسین و عبدالله بن عمر و عبدالله بن زبیر، خروج امام از مدینه، ارسال نامه کوفیان به امام و دعوت به کوفه، اعزام مسلم بن عقیل به کوفه از سوی امام، نامه امام به اشراف بصره، ورود عبیدالله به کوفه، جنگ و اسارت و شهادت مسلم، راهی شدن امام به سوی کوفه، ملاقات امام با حر بن یزید ریاحی، و جنگ امام و رخداد عاشورا و اسارت خاندان امام حسین(ع)، حوادثی هستند که در این کتاب به ترتیب تاریخی و به اختصار گزارش شده‌اند.

در حدود نیمی از این تصحیح، توضیحات مصحح و مصادر تکمیل کننده مطالب کتاب است. محقق برای اعلام نامبرده در متن، در پاورقی شرح حال، و حوادث و رخدادهایی را که به صورت مهم مطرح شده، با ارجاع به مأخذ و منابع تاریخی و حدیثی توضیح داده است.

پایان بخش کتاب، عنوان «اول زائر امام حسین» را دارد. مصحح برای کتاب مقدمه ای مفصل نوشته و در آن از ابومخنف و خاندان او و کتابش سخن گفته است.»[۱]

فهرست کتاب

دربارهٔ پدیدآورنده

آشنایی اجمالی

ابومخنف لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف بن سالم بن حارث ازدی عامری اهل کوفه و از قبیله ازد بود.[۲] از اصحاب و شاگردان امام صادق(ع) به شمار می‌‌رفت و از آن حضرت روایت کرده است.[۳] شیخ طوسی به نقل از کشّی، او را جزو اصحاب امام علی(ع) آورده و می‌‌گوید که چنین نیست، بلکه پدرش یحیی صحابی آن حضرت بوده است. شیخ همچنین نام ابومخنف را جزو صحابه امام حسن و امام حسین(ع) ذکر می‌‌کند.[۴] احتمال می‌‌رود که نام ابومخنف با نام جدش، مخنف بن سلیم خلط شده باشد؛ چراکه مخنف از صحابه امام علی(ع) بود[۵] و دیگر اینکه نجاشی قبول ندارد وی از امام باقر(ع) هم روایتی نقل کرده باشد و این مطلب را صحیح نمی‌داند.[۶] ابومخنف از راویانی چون جابر بن یزید جعفی، مالک بن اعین جهنی، ابوخالد کابلی و ابوجارود و از مورخانی مانند ابن اسحاق، سیف بن عمر تمیمی، شرقی بن قطامی و کلبی روایت کرده[۷] و از مهم‌ترین راویان وی می‌‌توان به هشام کلبی، نصر بن مزاحم[۸] و مدائنی اشاره کرد. در مورد مذهب ابومخنف برخی بر این عقیده‌اند که او شیعه افراطی بوده و از این رو، وی را ضعیف دانسته‌اند،[۹] اما محقق کتاب وقعة الطف معتقد است که ابومخنف امامی مذهب نبود، بلکه همانند دیگر کوفیان تشیعِ او صرف محبت اهل بیت بوده به خصوص که رجال عامه او را رافضی خطاب نکرده‌اند.[۱۰] در مقابل، برخی دیگر بر تشیع وی تصریح کرده‌اند. ابومخنف از محدثان معروف عصر اموی[۱۱] و از مورخان بنام کوفه به شمار می‌‌رفت و در آنچه روایت می‌‌کرد، مورد اعتماد بود.[۱۲] درگذشت وی را برخی در سال ۱۵۷ ذکر کرده‌اند،[۱۳] اما یعقوبی ابومخنف را از فقهای زمان مهدی عباسی دانسته است،[۱۴] از این رو در بعضی منابع تاریخ وفات او پیش از سال ۱۷۰هـ آمده است.[۱۵] آثار او عبارت‌اند از: الرده، فتوح، الشام، فتوح العراق، الجمل، الصفین، اهل نهروان و خوارج، الغارات، الخریت بن راشد و بنی ناجیه، مقتل علی(ع)، مقتل حجر بن عدی، مقتل محمد بن ابی بکر و اشتر و محمد بن ابی حذیفه، الشوری، مقتل عثمان، المستورد بن علّفه، مقتل الحسین(ع)، وفاة معاویه و ولایة ابنه یزید و وقعة الحرّه، حصار ابن زبیر المختار بن ابی عبید، سلیمان بن صرد، عین الوردة، مرج راهط، بیعة مروان و مقتل ضحاک بن قیس مصعب و ولایته العراق مقتل عبدالله بن زبیر، مقتل سعید بن عاص، حدیث یا حمیرا، مقتل ابن اشعث بلال خارجی نجدة ابی فدیک، حدیث الازارقه، حدیث روشن قباد شبیب الحروری و صالح بن مسرح المطرف بن المغیره دیر الجماجم و خلع عبدالرحمان بن اشعث یزید بن المهلّب و مقتله بالعقر خالد بن عبدالله القسری و یوسف بن عمر و موت هشام و ولایة الولید بن یزید زید بن علی(ع)، یحیی بن زید الضحاک الخارجی[۱۶] المغازی، السقیفه، فتوح الاسلام، فتوح خراسان، الحکمین، قتل الحسن(ع)، اخبار زیاد، اخبار الحجاج، اخبار ابن الحنفیه، اخبارآل مخنف بن سلیم، اخبار الحریث بن الاسدی الناجی و خروجه[۱۷] و خطبة الزهرا که مقصود از آن خطبه‌ای از امیرالمؤمنین(ع) با نام الزهراء است.[۱۸].[۱۹]

جستارهای وابسته

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ وبگاه حدیث نت
  2. تاریخ التراث العربی ۲ / ۱ / ۱۲۷.
  3. ریحانة الادب ۷/۲۵۸.
  4. رجال الطوسی ۵۰، ۷۰ و ۷۹.
  5. الفهرست (الندیم) ۱۰۵.
  6. رجال النجاشی ۲/۱۹۱.
  7. دائرة المعارف بزرگ اسلامی ۲۱۵ و ۲۱۶.
  8. الفهرست (طوسی) ۱۲۹.
  9. لسان المیزان ۴/۵۸۴.
  10. وقعة الطّف ۱۹.
  11. ریحانة الادب ۷/۲۵۸.
  12. رجال النجاشی ۲/۱۹۱.
  13. سیر اعلام النبلاء ۷/۳۰۱.
  14. تاریخ الیعقوبی ۲/۴۰۳.
  15. میزان الاعتدال ۵/۵۰۸.
  16. الفهرست (الندیم) ۱۰۵.
  17. رجال النجاشی ۲/۱۹۱.
  18. الفهرست (طوسی) ۱۲۹.
  19. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۳۵.

طرح جلد دیگر کتاب

پانویس

دریافت متن کتاب

پیوند به بیرون