زهد امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
وقتی [[معتقد]] شدیم که «[[امام]]» [[حاکم مسلمین]]، و [[حافظ]] و [[نگهبان شریعت]] و [[مرجع]] [[مردم]] برای شناساندن [[اسلام]] است باید چنین شخصی [[زهد]] از [[دنیا]] و میل به [[آخرت]] داشته باشد؛ زیرا افراد [[زاهد]] و کسانی که بی‌میل به دنیا هستند هرگز [[طمع]] به [[جاه و مقام]]، آنها را به [[انحراف]] نمی‌کشاند. البته زهد به معنای صحیح آن، نه به معنای [[ترک دنیا]] و [[گوشه‌نشینی]] و [[دوری از جامعه]]، و لذا علی{{ع}} در زمانی که با [[پیامبر خدا]]{{صل}} بود، و چه [[زمان]] [[خانه]] نشینی‌اش، وچه دوران زمامداریش، در تمام حالات، زهد و بی‌توجهی آن [[حضرت]] به دنیا مشهود است، در سخنان، در [[کردار]]، در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]]، در [[عزل]] و نصب‌ها، در پیام‌هایش به سران و امرا و فرماندارانش در همه جا [[زهد حضرت]]، واضح و آشکار است، علی{{ع}} همان‌گونه که بعد از [[رسول خدا]]، امام [[مسلمین]] است، بعد از آن بزرگوار نیز [[زاهدترین]] مردم هست، او به تعبیر خودش دنیا را سه طلاقه کرده است<ref>{{متن حدیث|يَا دُنْيَا يَا دُنْيَا إِلَيْكِ عَنِّي أَ بِي تَعَرَّضْتِ أَمْ إِلَيَّ [تَشَوَّفْتِ] تَشَوَّقْتِ لَا حَانَ حِينُكِ هَيْهَاتَ غُرِّي غَيْرِي لَا حَاجَةَ لِي فِيكِ قَدْ طَلَّقْتُكِ ثَلَاثاً لَا رَجْعَةَ فِيهَا...}}؛ نهج البلاغه، کلمات قصار ۷۷.</ref> و آن را کمتر از استخوان خوکی که در دست شخص جذامی باشد می‌دانست<ref>{{متن حدیث|وَ اللَّهِ لَدُنْيَاكُمْ هَذِهِ أَهْوَنُ فِي عَيْنِي مِنْ عُرَاقِ خِنْزِيرٍ فِي يَدِ مَجْذُومٍ}}؛ نهج البلاغه، کلمات قصار ۲۳۵.</ref> و نیز آن را چون برگی بر دهان ملخی می‌پندارد<ref>{{متن حدیث|وَ إِنَّ دُنْيَاكُمْ عِنْدِي لَأَهْوَنُ مِنْ وَرَقَةٍ فِي فَمِ جَرَادَةٍ تَقْضَمُهَا...}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۲۴.</ref>. | وقتی [[معتقد]] شدیم که «[[امام]]» [[حاکم مسلمین]]، و [[حافظ]] و [[نگهبان شریعت]] و [[مرجع]] [[مردم]] برای شناساندن [[اسلام]] است باید چنین شخصی [[زهد]] از [[دنیا]] و میل به [[آخرت]] داشته باشد؛ زیرا افراد [[زاهد]] و کسانی که بی‌میل به دنیا هستند هرگز [[طمع]] به [[جاه و مقام]]، آنها را به [[انحراف]] نمی‌کشاند. البته زهد به معنای صحیح آن، نه به معنای [[ترک دنیا]] و [[گوشه‌نشینی]] و [[دوری از جامعه]]، و لذا علی{{ع}} در زمانی که با [[پیامبر خدا]]{{صل}} بود، و چه [[زمان]] [[خانه]] نشینی‌اش، وچه دوران زمامداریش، در تمام حالات، زهد و بی‌توجهی آن [[حضرت]] به دنیا مشهود است، در سخنان، در [[کردار]]، در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]]، در [[عزل]] و نصب‌ها، در پیام‌هایش به سران و امرا و فرماندارانش در همه جا [[زهد حضرت]]، واضح و آشکار است، علی{{ع}} همان‌گونه که بعد از [[رسول خدا]]، امام [[مسلمین]] است، بعد از آن بزرگوار نیز [[زاهدترین]] مردم هست، او به تعبیر خودش دنیا را سه طلاقه کرده است<ref>{{متن حدیث|يَا دُنْيَا يَا دُنْيَا إِلَيْكِ عَنِّي أَ بِي تَعَرَّضْتِ أَمْ إِلَيَّ [تَشَوَّفْتِ] تَشَوَّقْتِ لَا حَانَ حِينُكِ هَيْهَاتَ غُرِّي غَيْرِي لَا حَاجَةَ لِي فِيكِ قَدْ طَلَّقْتُكِ ثَلَاثاً لَا رَجْعَةَ فِيهَا...}}؛ نهج البلاغه، کلمات قصار ۷۷.</ref> و آن را کمتر از استخوان خوکی که در دست شخص جذامی باشد می‌دانست<ref>{{متن حدیث|وَ اللَّهِ لَدُنْيَاكُمْ هَذِهِ أَهْوَنُ فِي عَيْنِي مِنْ عُرَاقِ خِنْزِيرٍ فِي يَدِ مَجْذُومٍ}}؛ نهج البلاغه، کلمات قصار ۲۳۵.</ref> و نیز آن را چون برگی بر دهان ملخی می‌پندارد<ref>{{متن حدیث|وَ إِنَّ دُنْيَاكُمْ عِنْدِي لَأَهْوَنُ مِنْ وَرَقَةٍ فِي فَمِ جَرَادَةٍ تَقْضَمُهَا...}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۲۴.</ref>. | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۸: | ||
[[رده:امام علی]] | [[رده:امام علی]] | ||
[[رده:زهد]] | |||
[[رده:مدخل]] | [[رده:مدخل]] | ||
نسخهٔ ۲۲ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام علی است. زهد امام علی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: زهد امام علی در حدیث - زهد امام علی در کلام اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
وقتی معتقد شدیم که «امام» حاکم مسلمین، و حافظ و نگهبان شریعت و مرجع مردم برای شناساندن اسلام است باید چنین شخصی زهد از دنیا و میل به آخرت داشته باشد؛ زیرا افراد زاهد و کسانی که بی‌میل به دنیا هستند هرگز طمع به جاه و مقام، آنها را به انحراف نمی‌کشاند. البته زهد به معنای صحیح آن، نه به معنای ترک دنیا و گوشه‌نشینی و دوری از جامعه، و لذا علی(ع) در زمانی که با پیامبر خدا(ص) بود، و چه زمان خانه نشینی‌اش، وچه دوران زمامداریش، در تمام حالات، زهد و بی‌توجهی آن حضرت به دنیا مشهود است، در سخنان، در کردار، در زندگی فردی و اجتماعی، در عزل و نصب‌ها، در پیام‌هایش به سران و امرا و فرماندارانش در همه جا زهد حضرت، واضح و آشکار است، علی(ع) همان‌گونه که بعد از رسول خدا، امام مسلمین است، بعد از آن بزرگوار نیز زاهدترین مردم هست، او به تعبیر خودش دنیا را سه طلاقه کرده است[۱] و آن را کمتر از استخوان خوکی که در دست شخص جذامی باشد می‌دانست[۲] و نیز آن را چون برگی بر دهان ملخی می‌پندارد[۳].
علی(ع) گفتار و کردارش یکی بود، او اهل عمل و شعار هر دو بود تا هم خود چنین باشد هم دیگران را ارشاد کند. او به گفتن اکتفا نمی‌کرد بلکه عملاً هم زهد خود را نشان داد لذا ساده‌ترین نوع پوشاک و خوراک را برای خود انتخاب می‌کرد، کفش او از لیف خرما آن هم گاهی وصله‌دار بود، بعضی اوقات لباس وصله‌دار به تن می‌کرد، او کمتر از غذای گوشتی استفاده می‌کرد و به مردم هم توجیه می‌فرمود: «لا تجعلوا بطونكم مقابر الحيوان»؛ «شکم‌هایتان را گورستان حیوانات قرار ندهید»[۴].
«علی با آن‌که می‌توانست بهترین زندگی و بهترین ساختمان و حشم وخدم را دارا باشد اما وقتی از دنیا می‌رود آجری روی هم نگذاشته و مالی ذخیره نکرده بود، باغ و ملکی به نامش نبود، به فرموده امام صادق(ع): علی وقتی از دنیا رفت به هیچ کس مدیون نبود تا خدا را بدون ملامت و مذمت بلکه محمود و پسندیده ملاقات کرد»[۵].
آیا کسی که می‌خواهد امام مسلمین باشد نباید چنین باشد؟ مسلماً آری، بنابراین علی(ع) این شرط امامت را هم دارا بود که سایر خلفا نداشتند[۶].[۷]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «يَا دُنْيَا يَا دُنْيَا إِلَيْكِ عَنِّي أَ بِي تَعَرَّضْتِ أَمْ إِلَيَّ [تَشَوَّفْتِ] تَشَوَّقْتِ لَا حَانَ حِينُكِ هَيْهَاتَ غُرِّي غَيْرِي لَا حَاجَةَ لِي فِيكِ قَدْ طَلَّقْتُكِ ثَلَاثاً لَا رَجْعَةَ فِيهَا...»؛ نهج البلاغه، کلمات قصار ۷۷.
- ↑ «وَ اللَّهِ لَدُنْيَاكُمْ هَذِهِ أَهْوَنُ فِي عَيْنِي مِنْ عُرَاقِ خِنْزِيرٍ فِي يَدِ مَجْذُومٍ»؛ نهج البلاغه، کلمات قصار ۲۳۵.
- ↑ «وَ إِنَّ دُنْيَاكُمْ عِنْدِي لَأَهْوَنُ مِنْ وَرَقَةٍ فِي فَمِ جَرَادَةٍ تَقْضَمُهَا...»؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۲۴.
- ↑ خوارزمی، مناقب، ص۲؛ جوینی، فرائد السمطین، ج۱۶.
- ↑ شهید ثانی، کشف الریبه، ص۸۹.
- ↑ برای اطلاع بیشتر از زهد امام علی(ع) ر.ک: ناظم زاده قمی، الفصول المائه، ج۳ و علی(ع) آینه عرفان.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، تجلی امامت، ص ۶۰.