عبدالله بن عبد مدان حارثی

مقدمه

عبدالله بن عبد مدان حارثی از اصحاب رسول خدا(ص) و از راویان حدیث بود، نام او ابتدا عبدالحجر بود اما حضرت به عبد الله تغییر نام داد.
وی پس از قتل عثمان به یاران و ملازمین امیرالمؤمنین(ع) درآمد و در یمن او و پسرش به دست بسر بن ارطات سردار خونخوار و غارتگر معاویه به شهادت رسید. طبری در تاریخ آورده است: معاویه بن ابی سفیان در سنه چهل هجری پس از داستان حکمیت، گروهی به سرکردگی بسر بن ارطات که مردی شقی و بی‌رحم بود به شهرهای تحت فرمان امیرالمؤمنین(ع) اعزام کرد تا شیعیان و یاران حضرت علی(ع) را با قتل و غارت بترساند و بلاد آنان را ناامن سازد. وی ابتدا به شهر مدینه حمله کرد و ابوایوب انصاری که عامل حضرت علی(ع) در آنجا بود از ترس جانش فرار کرد و در کوفه نزد حضرت رفت، و نیروهای بسر بن ارطات با تهدید و تخریب خانه‌های مردم از مردم مدینه و اصحاب رسول خدا(ص) برای معاویه بیعت گرفت و حتی جابر بن عبدالله انصاری که حاضر نبود با معاویه بیعت کند و به خانه ام‌سلمه همسر پیامبر(ص) پناه برده بود چون با تهدید مرگ روبه‌رو شد با دستور ام‌سلمه با معاویه بیعت کرد، وی پس از مدینه به مکه حمله برد و همه مردم و هم چنین ابوموسی اشعری از ترس جانشان تسلیم شدند و بسر بن ارطات آنها را امان داد و شهر مکه را به تصرف خود درآورد، سپس نامه‌ای به مردم یمن نوشت که سپاهی از طرف معاویه عازم آن دیار است و هر کس با معاویه بیعت نکند او را خواهد کشت، چون این خبر به عبیدالله بن عباس عامل حضرت علی(ع) در یمن رسید عبدالله بن عبد مدان را به جای خود منصوب کرد و در حالی که دو فرزند خردسالش در یمن بودند به کوفه فرار نمود و نزد حضرت علی(ع) رفت.
بسر بن ارطات با نیروهای تحت فرمانش به صنعا حمله کرد و چون نیروهای یمنی نتوانستند مقاومت چندانی بکنند او به آنها یورش برد و ابتدا عبدالله بن عبد مدان حارثی^[۱] و پسرش را به قتل رسانید و سپس دستور داد دو فرزند عبیدالله بن عباس به نام‌های عبدالرحمان و قثم را آوردند و آنها را با بی‌رحمی و شقاوت بدون هیچ جرم و گناهی سر برید، و سپس بسیاری از شیعیان امیرالمؤمنین(ع) را به قتل رسانید. و چون حضرت از جنایات بسر بن ارطات و همراهانش آگاهی یافت، جاریة بن قدامه را با دو هزار نیرو در تعقیب او فرستاد. اما بسر بن ارطات برای جان خود فرار کرد و به شام رفت و بدین ترتیب خطر این گروه خونخوار و غارتگر دفع شد. اما روزگار، دیگر به امیرالمؤمنین(ع) مهلت نداد که انتقام خون‌های بی‌گناهان را از معاویه و دست نشاندۀ او بگیرد و به دست ابن ملجم مرادی روح بلندش به ملکوت اعلا پیوست^[۲].^[۳]

منابع

ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲

پانویس

↑ در شرح ابن ابی الحدید، ج۲، ص۱۰، در کارگزار عبیدالله را «عمرو بن اراکه» نام برده است ظاهراً اشتباه است.
↑ تاریخ طبری، ج۵، ص۱۳۹؛ شرح ابن ابی الحدید، ج۲، ص۱۰۰.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۹۳۹-۹۴۱.

[1] در شرح ابن ابی الحدید، ج۲، ص۱۰، در کارگزار عبیدالله را «عمرو بن اراکه» نام برده است ظاهراً اشتباه است.

[2] تاریخ طبری، ج۵، ص۱۳۹؛ شرح ابن ابی الحدید، ج۲، ص۱۰۰.

[3] ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۹۳۹-۹۴۱.

[۱]

[۲]

[۳]