ابوحمزه ثمالی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Bahmani (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۱۹ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

آشنایی اجمالی

ثابت بن دینار ابو حمزه ثمالی ازدی کوفی از بزرگان اهل حدیث و مقربان درگاه اهل بیت (ع) شمرده می‌شود.

ثمالی منسوب به بنی ثماله، تیره‌ای از قبیله أزد است[۱]. اما شیخ صدوق وی را منسوب به بنی ثعل، تیره‌ای از قبیله طیّ دانسته و گفته است که چون ابوحمزه در بین ثماله می‌‌زیست، به ثمالی معروف گشت[۲]. وی از اصحاب امام سجاد، امام باقر، امام صادق و امام کاظم (ع) بود و از آن بزرگواران حدیث شنیده و روایت کرده است[۳]. از روایتگرانی چون أنس، شعبی[۴] و اصبغ بن نباته[۵] نیز روایاتی نقل کرده است. محدثان معروفی چون هشام بن سالم،[۶] مفضل بن عمر، محمد بن مسلم،[۷] وکیع[۸] و ثوری[۹] از ابوحمزه روایت کرده‌اند[۱۰].

فضل بن شاذان روایت می‌کند که امام علی بن موسی الرضا (ع) درباره او فرمود: «ابو حمزه ثمالی، لقمان (یا سلمان) زمان خود بود. او محضر پُر برکت سه امام معصوم: علی بن الحسین، محمد بن علی و جعفر بن محمد (ع) را تماماً و برهه‌ای از دوران امامت موسی بن جعفر (ع) را درک کرده و مورد عنایت آنان بوده است»[۱۱].

آثار

آثارش عبارت انداز: رسالة الحقوق کتاب تفسیر القرآن کتاب النوادر[۱۲] اصل[۱۳] و الزهد[۱۴]. دعای معروف ابوحمزه ثمالی نیز از جمله دعاهایی است که ابوحمزه آن را از امام سجاد (ع) روایت کرده است[۱۵]. وی سرانجام در سال ۱۵۰ه‍ درگذشت[۱۶]. در تاریخ وفاتش اختلاف است[۱۷].[۱۸]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. الأنساب ۲/۵۱۳ تنقیح المقال ۱/۱۸۹.
  2. من لا یحضره الفقیه ۴/۳۶.
  3. رجال النجاشی ۱/۲۹۰ اختیار معرفة الرجال ۲۰۳.
  4. میزان الاعتدال ۱/۳۶۳ اعیان الشیعه ۴/۱۱.
  5. جامع الرواة ۱/۱۳۷.
  6. اختیار معرفة الرجال ۱۰۸.
  7. جامع الرواة ۱/۱۳۵ تنقیح المقال ۱/۱۹۱.
  8. الانساب ۲/۵۱۳ المجروحین ۲۰۶.
  9. اعیان الشیعه ۴/۱۱.
  10. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۲۱۲.
  11. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۲۱۲؛ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۷۷.
  12. رجال النجاشی ۱/۲۹۰ ـ ۲۹۲.
  13. الذریعه ۲/۱۴۴.
  14. معالم العلماء ۲۹ ـ ۳۰.
  15. اعیان الشیعه ۴/۱۰.
  16. من لا یحضره الفقیه ۴/۳۶ رجال النجاشی ۱/۲۹۰.
  17. تنقیح المقال ۱/۱۸۹ الضعفاء الکبیر ۱/۱۷۲ اعیان الشیعه ۴/۱۰.
  18. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۲۱۲.