رشد
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل رشد (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
﴿وَاذْكُرْ رَبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَى أَنْ يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا﴾[۱]
نتیجه: در آیه فوق توصیه خداوند به پیامبر اکرم است که از خدا درخواست کوتاهترین راه رسیدن به رشد و هدایت را بخواهد و به آن امید داشته باشد[۲].
رشد در فرهنگ مطهر
کلمه رشد در عربی به معنای نموّ نیست که در فارسی استعمال میشود. بلکه همان معنایی است که در فقه میگویند «عاقل بالغ رشید». کلمه ﴿زِدْنَاهُمْ هُدًى﴾[۳] نیز همان معنای رشد را میفهماند[۴]. رشد یعنی اینکه انسان در یک ناحیه از نواحی زندگی مثلاً در امر ازدواج (رشد معتبر در ازدواج)، آنچنان حدّی از فکر و عقل را داشته باشد که مصالح خود را در انتخاب همسر و در اداره زندگی خانوادگی درک کند[۵]. معنی رشد، درک ارزشها و سرمایهها و طرز استفاده و بهرهبرداری از آنهاست[۶]. رشد یعنی قدرت مدیریت[۷]. رشد یعنی اینکه انسان شایستگی و لیاقت اداره و نگهداری و بهرهبرداری یکی از سرمایهها و امکانات مادی و یا معنوی که به او سپرده میشود داشته باشد[۸]. رشد در اصطلاح فقهی مربوط به اندام نیست، یک نوع کمال روحی است. مثلاً در مورد ازدواج، پسری که میخواهد ازدواج کند، باید معنی و هدف و ارزش نتایج ازدواج را درک کند و قدرت تشخیص و انتخاب و اراده داشته باشد، به صرف تلقین این و آن، شخصی را به عنوان همسر انتخاب نکرده باشد؛ هم چنانکه دختر نیز برای انتخاب همسر باید «رشد» داشته باشد[۹].[۱۰]
رشد اجتماع
رشد اجتماع یعنی خود اجتماع اولاً خود را به صورت یک واحد درک کند، ارزشها و سرمایههایی را که سرمایه عمومی و ملی محسوب میشود بشناسد و سپس در حفظ و نگهداری آنها بکوشد. آن سرمایهها یا از قبیل شخصیتها است یعنی شخصیتهای تاریخی، و یا از قبیل آثار علمی، فلسفی، هنری، صنعتی و ادبی است. و یا از قبیل تاریخهای پرافتخار است[۱۱].[۱۲]
رشد اقتصادی
رشد اقتصادی، یعنی اینکه انسان به حدی برسد که مصالح خود را و عوامل لازم را از لحاظ حفظ او نگهداری و بلکه تکثیر و توسعه ثروت درک کند، اگر نه هنوز رشید نیست، و اگر از سنین رشد بگذرد واجد رشد نباشد، «سفیه» نامیده میشود، اما اگر هنوز به آن نرسیده است و کودک است، ممکن است رشید نباشد، ولی البته سفیه خوانده نمیشود[۱۳].[۱۴]
رشد حقیقی
رشد و تکامل حقیقی آنجاست که یک واقعیّت عینی از مرحله دانیتر به مرحله عالیتر برسد[۱۵].[۱۶]
رشد مجازی
رشد مجازی به معنی این است که یک واقعیّت عینی تغییر مرحله نمیدهد، بلکه آن واقعیّت معدوم یا منسوخ و واقعیّتی دیگر مغایر با آن جانشین آن میشود[۱۷][۱۸]
رشد ملّی
رشد ملّی عبارت است از لیاقت و شایستگی یک ملّت برای نگهداری و بهرهبرداری و سودبردن از سرمایهها و امکانات طبیعی و انسانی خود به هر اندازه که لیاقت و شایستگی اداره و بهرهبرداری از آنها را دارد، به همان اندازه «رشید» است[۱۹].[۲۰]
پرسشهای وابسته
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «مگر اینکه (بگویی اگر) خداوند بخواهد و چون فراموش کردی پروردگارت را یاد کن و بگو: امید است پروردگارم مرا به رهیافتی نزدیکتر از این رهنمایی کند» سوره کهف، آیه ۲۴.
- ↑ سعیدیانفر و ایازی، فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم، ج۱، ص ۶۳۱.
- ↑ «و ما بر رهنمود آنان افزودیم» سوره کهف، آیه ۱۳.
- ↑ حماسه حسینی، ج۳، ص۴۵.
- ↑ حماسه حسینی، ج۳، ص۲۹۶.
- ↑ حماسه حسینی، ج۳، ص۳۰۲.
- ↑ مجموعه آثار، ج۳، ص۳۱۸.
- ↑ مجموعه آثار، ج۳، ص۳۱۴؛ مجموعه آثار، ج۲، ص۳۰۱.
- ↑ مجموعه آثار، ج۳، ص۳۱۳.
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۴۳۷.
- ↑ حماسه حسینی، ج۳، ص۳۰۲.
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۴۳۸.
- ↑ حماسه حسینی، ج۳، ص۲۹۶.
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۴۳۸.
- ↑ مجموعه آثار، ج۲، ص۴۳۵.
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۴۳۸.
- ↑ مجموعه آثار، ج۲، ص۴۳۵.
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۴۳۸.
- ↑ مجموعه آثار، ج۲، ص۳۱۴.
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۴۳۹.