حزب در لغت

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Wasity (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۲۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث حزب است. "حزب" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حزب (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

  • “حزب” واژه‌ای عربی است و به گروهی اطلاق می‌شود که فعالیت و هدف مشترکی داشته باشند. “Parrty” نیز همین معنای لغوی “حزب” را دارد. حزب در ادبیات دینی (قرآن و سنت) در مورد گروه حق و باطل استعمال می‌شود؛ چنان که در قرآن بر گروه مؤمنان و کافران حزب گفته شده است: ﴿أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ[۱]؛ ﴿لَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ[۲]؛ ﴿كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ[۳]. در دو آیه اخیر حزب به گروه غیر دیندار اطلاق شده است[۴].
  • "حزب" در زبان فارسی به معنای گروه و دسته است [۹] و در زبان عربی نیز نزدیک به همین معناست و شماری از واژه‌پژوهان آن را به معنی جماعت [۱۰] و طایفه‌ای از مردم دانسته‌اند.[۱۱] برخی دیگر معتقدند اصل واحد معنایی در این ماده، تجمع است، هنگامی که بر اساس رأی و هدف واحد باشد،[۱۲] بر این اساس، حزب اگرچه معنایی نزدیک با کلمات جماعت، قوم و طایفه دارد، می‌توان گفت حزب با قید پیروی از یک عقیده و نظر، دارای معنایی اخص است. حزب در ادبیات سیاسی امروز معنایی متفاوت یافته است: سازمانی سیاسی است که از همفکران و طرفداران یک آرمان تشکیل شده و با داشتن تشکیلات منظم و برنامه‌های سیاسی کوتاه و بلندمدت برای نیل به آرمانش می‌کوشد.[۱۳] معنای جدید این واژه بیشتر ناظر به گروه‌هایی است که بر اساس اهداف سیاسی و برای دستیابی به قدرت شکل گرفته‌اند و از آیات قرآن نمی‌توان بیان روشنی در رد یا تأیید این معنا به دست آورد</ref>.[۱۴].

جستارهای وابسته

منابع

  1. قدردان قراملکی، محمد حسن، آزادی در فقه و حدود آن

پانویس

  1. «آگاه باشید که بی‌گمان حزب خداوند است که (گرویدگان به آن) رستگارند» سوره مجادله، آیه ۲۲.
  2. «و چون مؤمنان دسته‌ها (ی مشرک) را دیدند.».. سوره احزاب، آیه ۲۲.
  3. «هر گروهی بدانچه خود دارد شادمان است» سوره مؤمنون، آیه ۵۳.
  4. قدردان قراملکی، محمد حسن، آزادی در فقه و حدود آن، ص ۲۶۱.
  5. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۳۰۸.
  6. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج‌۲، ص‌۲۰۷.
  7. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۱۶۴.
  8. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۳۱.
  9. لغت نامه، ج ۶، ص ۷۸۲۳، «حزب».
  10. مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۵۵؛ لسان العرب، ج ۳، ص ۱۴۸، «حزب».
  11. مجمع البحرین، ج ۱، ص ۴۹۹، «حزب».
  12. التحقیق، ج ۲، ص ۲۰۷، «حزب».
  13. فرهنگ علوم سیاسی، ص ۲۸۳.
  14. بیگ‌زاده جلالی، حمید؛ مقاله «حزب»؛ دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱۰.