ازدواج امام حسین

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

ازدواج امام حسین در حدیث - ازدواج امام حسین در تاریخ اسلامی - ازدواج امام حسین در معارف و سیره حسینی

مقدمه

بر پایه گزارش منابع تاریخی، امام حسین(ع) در طول زندگی، با پنج زن، ازدواج کرده است که در این جا به شرح کوتاهی درباره آنان می‌پردازیم.

لیلی، مادر علی اکبر، یکی دیگر از همسران امام حسین(ع) است. پدر او، ابو مُره، صحابه پیامبر(ص) و مادرش میمونه، دختر ابو سفیان است. در مورد زندگی این بانو، از جمله تاریخ ولادت و وفات، مدت عمر، زمان ازدواج و...، آگاهی‌های معتبری در دست نیست. سند معتبری برای حضور او در واقعه کربلا وجود ندارد؛ بلکه برخی متأخران، درگذشت او را قبل از واقعه کربلا دانسته‌اند.^[۱]

رَباب

رَباب، یکی دیگر از همسران امام حسین(ع) است. پدرش، امرؤ القیس بن عدی، از مسیحیان شام بود که در روزگار خلافت عمر، اسلام آورد و مادرش، هند دختر ربیع بن مسعود است. وی را زنی زیبارو، خردمند، بافضیلت و شاعر، توصیف کرده‌اند. رَباب، مادر سَکینه و عبدالله است که به همراه فرزندانش در کربلا حضور داشت و به همراه اُسرا به شام رفت. شعر امام حسین(ع) در مدح او و سَکینه، نشان‌دهنده علاقه فراوان امام(ع) به آنان است. رَباب، پس از شهادت همسرش امام حسین(ع)، یک سال بیشتر زنده نماند و در تمام این مدت، به زیر سایه نرفت و برخی گفته‌اند در کنار مزار امام حسین(ع) به سوگ نشست و سپس از غم فراق او از دنیا رفت.

الطبقات الکبری(الطبقة الخامسة من الصحابة): و حسین بن علی(ع) درباره رَباب و سَکینه سروده است: به جانت سوگند، من خانه‌ای را دوست دارم که سَکینه و رَباب، در آن، پذیرایی کنند. من آن دو را دوست دارم و دارایی ام را می‌دهم و سرزنشگرم را یارای سرزنش نیست هر چند [مرا] سرزنش کنند، مطیع سرزنشگران نخواهم بود در طول زندگی ام، تا آن گاه که خاک، مرا پنهان کند^[۲].
الکامل فی التاریخ: همراه حسین(ع)، همسرش رَباب (دختر امرؤ القیس و مادر دخترش سکینه) بود. او در میان اسیران، به شام برده شد و سپس به مدینه باز گشت و بزرگان قریش از او خواستگاری کردند و او گفت: نمی‌خواهم پس از پیامبر خدا(ص)، پدرشوهری برگزینم. او پس از [[[شهادت]]] امام(ع)، یک سال زیر هیچ سقفی نرفت تا فرسوده شد و از افسردگی در گذشت. نیز گفته شده که او یک سال بر مزار حسین(ع) رحل اقامت افکند و به مدینه باز گشت و از غصه حسین(ع) در گذشت^[۳].^[۴]

اُم اسحاق

اُم اسحاق - که نامش دانسته نیست -، یکی دیگر از همسران امام حسین(ع) و از قبیله طَی است. او نخست با امام مجتبی(ع) ازدواج کرد که ثمره آن دو پسر و یک دختر به نام فاطمه بود. این فاطمه، همان همسر امام زین العابدین(ع) و مادر امام باقر(ع) است که در کربلا نیز حضور داشت. و اما پس از شهادت امام مجتبی و به وصیتِ او، امام حسین(ع) با اُم اسحاق ازدواج کرد و از او صاحب دختری به نام فاطمه شد.

الطبقات الکبری: اُم اسحاق، دختر طلحه است. حسن بن علی بن ابی طالب(ع) با او ازدواج کرد و طلحه را برای حسن(ع) به دنیا آورد. سپس حسن(ع) در گذشت و حسین(ع) با او ازدواج کرد و وی، فاطمه را برای حسین(ع) به دنیا آورد. و مادر اُم اسحاق، جَربا نام داشت و او همان اُم حارث، دختر قَسامه است^[۵].^[۶]

اُم جعفر

اُم جعفر، یکی دیگر از همسران امام حسین(ع) است. وی را زنی از قبیله بلی بن قضاعه دانسته‌اند و گاه به نام سُلافه، معرفی شده است. وی، مادر جعفر بن حسین است. از وی، اطلاعات بیشتری در دست نیست.^[۷]

جستارهای وابسته

منابع

، محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین

پانویس

↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۸۷.
↑ «وَ فِي الرَّبابِ و سُكَينَةَ يَقولُ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ(ع): لَعَمرُكَ إنَّني لَاُحِبُّ دارا تُضَيِّفُها سُكَينَةُ وَ الرَّبابُ اُحِبُّهُما وَ أبذُلُ بَعدُ مالي وَ لَيس لِلائِمي فيها عِتابُ وَ لَستُ لَهُم وَ إن عَتَبوا مُطيعا حَياتي أو يُغَيِّبَنِي التُّرابُ» (الطبقات الکبری (الطبقة الخامسة من الصحابة)، ج۱، ص۳۷۱؛ نسب قریش، ص۵۹).
↑ «كانَ مَعَ الحُسَينِ(ع) امرَأَتُهُ الرَّبابُ بِنتُ امرِئِ القَيسِ، وَ هِيَ اُمُّ ابنَتِهِ سُكَينَةَ، وَ حُمِلَت إلَى الشّامِ فيمَن حُمِلَ مِن أهلِهِ، ثُمَّ عادَت إلَى المَدينَةِ فَخَطَبَهَا الأَشرافُ مِن قُرَيشٍ، فَقالَت: ما كُنتُ لِأَتَّخِذَ حَموا بَعدَ رَسولِ اللّه(ص) وَ بَقِيَت بَعدَهُ سَنَةً لَم يُظِلَّها سَقفُ بَيتٍ، حَتّى بُلِيَت وَ ماتَت كَمَدا، وَ قيلَ: إنَّها أقامَت عَلى قَبرِهِ سَنَةً، وَ عادَت إلَى المَدينَةِ فَماتَت أسَفَا عَلَیهِ» (الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۵۷۹).
↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۸۷.
↑ «وَ اُمُّ إسحاقَ بِنتُ طَلحَةَ، تَزَوَّجَهَا الحَسَنُ بنُ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ(ع)، فَوَلَدَت لَهُ طَلحَةَ، ثُمَّ تُوُفِّيَ عَنها فَخَلَفَ عَلَيهَا الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ(ع)، فَوَلَدَت لَهُ فاطِمَةَ. وَ اُمُّها [أي اُمُّ اُمِّ إسحاقَ] الجَرباءُ، وَ هِيَ اُمُّ الحارِثِ، بِنتُ قَسامَةَ» (الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۱۴).
↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۶۳.
↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۶۳.

[1] محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۸۷.

[2] «وَ فِي الرَّبابِ و سُكَينَةَ يَقولُ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ(ع): لَعَمرُكَ إنَّني لَاُحِبُّ دارا تُضَيِّفُها سُكَينَةُ وَ الرَّبابُ اُحِبُّهُما وَ أبذُلُ بَعدُ مالي وَ لَيس لِلائِمي فيها عِتابُ وَ لَستُ لَهُم وَ إن عَتَبوا مُطيعا حَياتي أو يُغَيِّبَنِي التُّرابُ» (الطبقات الکبری (الطبقة الخامسة من الصحابة)، ج۱، ص۳۷۱؛ نسب قریش، ص۵۹).

[3] «كانَ مَعَ الحُسَينِ(ع) امرَأَتُهُ الرَّبابُ بِنتُ امرِئِ القَيسِ، وَ هِيَ اُمُّ ابنَتِهِ سُكَينَةَ، وَ حُمِلَت إلَى الشّامِ فيمَن حُمِلَ مِن أهلِهِ، ثُمَّ عادَت إلَى المَدينَةِ فَخَطَبَهَا الأَشرافُ مِن قُرَيشٍ، فَقالَت: ما كُنتُ لِأَتَّخِذَ حَموا بَعدَ رَسولِ اللّه(ص) وَ بَقِيَت بَعدَهُ سَنَةً لَم يُظِلَّها سَقفُ بَيتٍ، حَتّى بُلِيَت وَ ماتَت كَمَدا، وَ قيلَ: إنَّها أقامَت عَلى قَبرِهِ سَنَةً، وَ عادَت إلَى المَدينَةِ فَماتَت أسَفَا عَلَیهِ» (الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۵۷۹).

[4] محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۸۷.

[5] «وَ اُمُّ إسحاقَ بِنتُ طَلحَةَ، تَزَوَّجَهَا الحَسَنُ بنُ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ(ع)، فَوَلَدَت لَهُ طَلحَةَ، ثُمَّ تُوُفِّيَ عَنها فَخَلَفَ عَلَيهَا الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ(ع)، فَوَلَدَت لَهُ فاطِمَةَ. وَ اُمُّها [أي اُمُّ اُمِّ إسحاقَ] الجَرباءُ، وَ هِيَ اُمُّ الحارِثِ، بِنتُ قَسامَةَ» (الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۱۴).

[6] محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۶۳.

[7] محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۶۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]