انبیاء

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

انبیاء در قرآن | انبیاء در حدیث | انبیاء در نهج البلاغه | انبیاء در معارف دعا و زیارات | انبیاء در کلام اسلامی | انبیاء در عرفان اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل انبیاء (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• واژه "انبیاء" جمع "نبی" است از ماده "نبأ". نبی به معنای کسی است که خبری مهم دارد. برخی پنداشته‌اند که معنای نبی اعم از معنای "رسول" است بدین گونه که نبی کسی است که خداوند بدو وحی می‌کند، خواه مأمور ابلاغ به دیگران باشد یا نه؛ اما رسول آن است که مأمور ابلاغ وحی به دیگران است. بنابر قرآن کریم، این نظر نادرست است؛ زیرا در برخی آیات، کلمه‌ "نبی" به عنوان صفت "رسول"، پس از آن آمده است؛ در حالی که می‌باید پیش از آن آید؛ زیرا صفتی که مفهومی عام دارد، باید پیش از کلمه خاص ذکر شود. وانگهی، دلیلی بر اختصاص ابلاغ وحی به رسولان در دست نیست.
• بنابر برخی روایات، مقتضای مقام نبوت این است که نبی فرشته وحی را در خواب ببیند و در حال بیداری، تنها صدای او را بشنود؛ اما رسول، فرشته وحی را در بیداری نیز می‌بیند. این تفاوت را نیز نمی‌توان معلول تفاوت مفهوم دو کلمه دانست. تفاوت نبی و رسول در این است که مصداق نبی، اعم از رسول است؛ بدین معنا که همه پیامبران دارای مقام نبوت‌اند؛ اما مقام رسالت تنها به گروهی از پیامبران اختصاص دارد و بنابر روایتی، شمار آنان ۳۱۳ نفر است.
• شیعیان معتقدند که خداوند برای هدایت انسان ۱۲۴ هزار تن را به پیامبری برانگیخته است که سخن آنان، سخن خدا است و پیروی از آنان پیروی از او است. این بزرگان، جز از سوی خدا سخن نمی‌گویند و چیزی از مردم نمی‌خواهند. *برجستگان آنان، پنج تن‌اند که بنیان نبوت بر آنان استوار است. این پنج تن، همان پیامبران اولوالعزم‌اند: نوح، ابراهیم، موسی، عیسی(ع) و سرانجام برترین آنان حضرت محمد(ص).
• در برخی روایات آمده است که پیامبران بر چهار دسته‌اند:

1. کسانی که احکام الهی بر آنان فرود می‌آید تا خود بدان عمل کنند و وظیفه ابلاغ ندارند.
2. کسانی که در خواب فرشته وحی را می‌بینند و صدایش را می‌شنوند، اما در بیداری تنها صدای او را می‌شنوند.
3. پیامبرانی که هم فرشته را در خواب می‌بینند و هم در بیداری و مأمورند که وحی الهی را به مردم ابلاغ کنند و آنان را راه نمایند. این پیامبران بر گروهی از مردم- اندک یا بسیار- مبعوث می‌شوند؛ چنان که قرآن کریم درباره یونس(ع) می‌فرماید: "ما او را بر صد هزار نفر یا بیش‌تر برانگیختیم".
4. پیامبران اولوالعزم که در خواب و بیداری فرشته وحی را می‌بینند و رهبر و پیشوای مردم و صاحب شریعت‌اند.

• حضرت ابراهیم(ع) از این پیامبران بود. او نخست به مقام پیامبری رسید و پس از آزمایش الهی، امام و پیشوای مردمان نیز شد. این پیامبران را "پیامبران تشریعی" نیز گویند و دیگر پیامبران، در حقیقت پیامبران تبلیغی‌اند و مروج شریعت همین پیامبران. قرآن کریم از میان ۱۲۴ هزار پیامبر تنها از شماری اندک یاد کرده است.
• نام این پیامبران به ترتیب الفبایی عبارت است از: آدم، ابراهیم، ادریس، اسحاق، اسماعیل، الیاس، ایوب، داوود، ذوالکفل، زکریا، سلیمان، شعیب، صالح، عزیر، عیسی، لوط، محمد، موسی، نوح، یحیی، الیسَع، یعقوب، یوسف، یونس، هارون و هود(ع).

منابع

• فرهنگ شیعه

جستارهای وابسته

• انبیاء

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: