محتسب
اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل محتسب (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
محتسب، منصبی بود که به امنیت عمومی و حل و فصل امور مربوط به آن می‌پرداخت. مقام احتساب را عمر - خلیفه دوم - پدید آورد و ابتدا خودش کار محتسب را انجام می‌داد[۱]. وظایف و حیطۀ کاری محتسب عبارت‌اند از: امر به معروف و نهی از منکر، نظارت بر احکام شریعت، مراقبت در تنظیم بازار، جلوگیری از اشغال معابر توسط بازاریان، ممانعت از کم‌فروشی و گران‌فروشی، جلوگیری از تجاوز به حریم و حدود همسایه و نظیر آنها[۲]. در بسیاری از دولت‌های اسلامی، مانند دولت "عبیدیان مصر و مغرب وامویان" احتساب وابسته به مقام قضایی و تعیین محتسب نیز بر عهده قاضی بود. در اندلس، هر شهری محتسبی داشت و او را "بازاربان" نیز می‌گفتند که کار وی بیشتر، مراقبت از کار بازاریان بود[۳][۴].
منابع
پانویس
- ↑ وسایل الشیعه، ج۱۲، ص۳۱۷، ابواب تجارت، باب ۳۰، حدیث ۱؛ تراتیب الأداریه، ج۱، ص۲۸۶؛ سنن ترمذی، ج۲، ص۳۸۹؛ کنز العمال، ج۴، ص۱۵۹؛ نهج البلاغه، نامه ۵۳؛ صحیح بخاری، ج۲، ص۱۵.
- ↑ معالم القربه فی احکام الحسبه، ج۷، ص۵۱؛ صبح الاعشی، ج۵، ص۴۵۱.
- ↑ تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۹۰؛ نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب، ج۱، ص۱۰۳.
- ↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۶۲.