نبوت عامه چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
نبوت عامه چه ضرورتی دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.
| نبوت عامه چه ضرورتی دارد؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ امامت |
| مدخل اصلی | ضرورت نبوت |
پاسخ نخست
آقایان محمد تقی فیاض‌بخش و آقای دکتر فرید محسنی در کتاب «ولایت و امامت از منظر عقل و نقل» در این‌باره گفته‌‌اند:
«تقریر مرحوم فاضل مقداد و علامه حلّی: ادّله متکلّمین و فلاسفه اسلامی در اثبات ضرورت نبوّت عامّه و نیز وجود امام زنده در همه زمان‌ها، به یک مبنای مشترک باز می‌گردد که طیّ برهان‌های عقلی دیگر این کتاب، با تفصیل بیشتری مورد اشاره قرارگرفته. در اینجا، تنها به بیان دو متکلّم شهیر شیعه، جناب فاضل مقداد و علامه حلّی اشاره می‌گردد.
- تقریر مرحوم فاضل مقداد: فاضل مقداد در اثبات حسن عقلی بعثت انبیاء الهی(ع)، سه دلیل را برمی‌شمرد که ذیلاً بیان می‌گردد. این دلایل، به هدایت عقول انسانی به عالم ملکوت و صفات آن اشاره می‌نماید: الأولی: متعاضدة العقل فی أحکامه، کتوحید الله تعالی و قدرته و علمه، فإن تعاضد الأدلة یفید النفس طمأنینة. الثانیة: أن مالایستقل العقل بمعرفة حسنه و قبحه یعرف من النبی. الثالثة: تعریفنا کیفیات الشرع التی لاتهتدی العقول إلیها، و کذا کیفیات شکر المنعم الذی یقضی العقل بوجوبه لابکیفیته[۱].
- تقریر علامه حلّی: محقق طوسی، دراثبات ضرورت نبوت عامه می‌نویسد: البعثة حسنة لاشتمالها علی فوائد، کمعاضدة العقل فیما یدل علیه و استفاده الحکم فیمالایدل... والإخبار بالعقاب و الثواب، فیحصل اللطف للمکلف[۲].
علامه حلّی در شرح بیان محقّق طوسی، بیان مبسوطی در توضیح هریک از فقرات ایشان دارد، که عیناً در اثبات ضرورت امامت عامه نیز به کار می‌رود؛ از آن جمله می‌فرماید: منها (من ادله حس البعثه): أن یعتضاد العقل بالنقل فیما یدل العقل علیه من الأحکام، کوحدة الصانع و غیرها، و أن یستفاد الحکم من البعثة فیما لا یدل العقل علیه، کالشرائع و غیرها من مسائل الأصول. منها: أن أشخاص البشر متفاوتة فی إدراک الکمالات و تحصیل المعارف و اقتناء الفضائل، فبعضهم مستغن عن معاون لقوة نفسه و کمال إدراکه و شدة استعداده للاتصال بالأمور العالیة و بعضهم عاجز عن ذلک بالکلیة و بعضهم متوسط الحال و تتفاوت مراتب الکمال فی هذه المرتبة بحسب قربها من أحد الطرفین و بعدها عن الآخر، و فائدة النبی تکمیل الناقص من أشخاص النوع بحسب استعداداتهم المختلفة فی الزیادة و النقصان. منها: أن الأنبیاء(ع) یعرفون الثواب و العقاب علی الطاعة و ترکها، فیحصل للمکلف اللطف ببعثتهم، فتجب بعثتهم لهذه الفوائد[۳]»[۴]
منبع‌شناسی جامع امامت
پانویس
- ↑ اللوامع الإلهیة فی المباحث الکلامیة، ص۲۴۰.
- ↑ تجرید الاعتقاد، ص۲۱۱.
- ↑ کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۳۴۶.
- ↑ فیاض‌بخش، محمد تقی و محسنی، فرید، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل، ج۲ ص ۲۴۶.