شناخت پیامبر
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل پیامبر (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
شناخت پیامبر یکی از وظایف امت پیامبر است.
مقدمه
راه‌های شناخت پیامبران
- برآمدن اهداف خلقت جز با حضور نمایندگان الهی در میان بشر حاصل نمی‌گردد. اینک به این پرسش باید پاسخ گفت که چگونه می‌توان پیامبران الهی را باز شناخت.
وقتی فردی از میان مردم برمی‌خیزد و خود را فرستاده خداوند معرفی می‌کند، این سؤال پدید می‌آید که به چه دلیل این شخص در ادعای خود صادق است؛ به‌ویژه آنکه در طول تاریخ بوده‌اند افرادی که برای جاه‌طلبی و رسیدن به منافع دنیایی، به دروغ ادعای نبوت کرده و عده‌ای را فریب داده و گرد خود جمع کرده‌اند. در پاسخ به این سؤال، می‌گوییم که خداوند متعال پیامبران خویش را همواره با نشانه‌های روشن و آیات و دلایل آشکار به‌سوی مردم فرو فرستاده و راه شناخت ایشان را از این طریق هموار ساخته است. قرآن کریم در مورد حضرت موسی (ع) می‌فرماید: ﴿﴿لَقَدْ آتَيْنا مُوسى تِسْعَ آياتٍ بَيِّناتٍ﴾﴾ [۱] به‌درستی که ما به موسی نُه آیه روشن دادیم. از این دلایل روشن می‌توان به‌عنوان راه‌های شناخت پیامبران نام برد. از دیدگاه متکلمان اسلامی عمده‌ترین راه‌های شناخت پیامبران به شرح زیرند:
- الف. پیامبر پیشین بر نبوت پیامبر بعدی تصریح کند. چنانکه حضرت مسیح (ع) بر نبوت پیامبر خاتم (ص) تصریح کرد و آمدن او را بشارت داد [۲].
- ب. قراین و شواهد گوناگون بر صدق ادعای او گواهی دهد. این دلایل را می‌توان در شیوه زندگی، محتوای دعوت، شخصیت‌هایی که به او گرویده‌اند و نیز روش دعوت او به دست آورد.
- ج. همراه با دعوی نبوت، معجزه بیاورد، یعنی کاری خارق‌العاده انجام دهد، و دیگران را به تحدی و مبارزه برای آوردن مثل آن دعوت نماید، و آن کار خارق‌العاده با ادعای او هماهنگ باشد.
- هرچند دو راه نخست بسیاری از مردمان را به‌سوی انبیای الهی کشانده و حقیقت دعوت آنان را آشکار ساخته است، اما برای همه مخاطبان قابل‌استفاده نبوده است. در حالی که راه سوم همگانی بوده و در طول تاریخ نبوت، بشر برای شناخت پیامبران از این راه استفاده کرده، و پیامبران نیز برای اثبات دعوی خود از آن بهره گرفته‌اند. ازاین‌رو، بحث را با معجزه آغاز می‌کنیم [۳].
- در طول تاریخ، مدعیان دروغین پیامبری کم نبوده‌اند، آیا اساساً راهی برای شناخت پیامبران حقیقی وجود دارد؟ با توجه به حکمت الهی، برای آنکه غرض از بعثت پیامبران نقض نشود، لازم است راهی برای بازشناسی پیامبران حقیقی وجود داشته باشد [۴].
- محقق لاهیجی: ... تأمل در مجاری احوال و افعال و اقوال صاحب دعوت و تنبیه به نیات و اغراض وی، مفید حصول به صدق جزم صادق و کذب کاذب به‌آسانی شود، اما عامة الناس محتاج باشند لا محاله به نظر در معجزات و این هم محتاج باشد به عقل تمام، پس لابد باشد ایشان را نخست تقلید عقلای خود کردن، تا به‌تدریج مورث ایمان اجمالی گردد و الا اگر قاصد باشند از اعمال نظر و قبول تعلم، چنانچه مواظبت افعال و اعمال شریعت نمایند، مؤدی به صلاح معاش و نجات معاد گردد [۵].
راه‌های اثبات پیامبری
آیا می‌توان به هر کس که مدعی جانشینی از سوی خداوند متعال است، اعتماد کرد؟ دو طریق مطمئن برای اثبات حقانیت مدعی پیامبری وجود دارد:
۱. نشانه قطعی "اعجاز"
۱. گواهی معجزه
منابع
جستارهای وابسته
- پیامبر (نبی)
- نبوت در قرآن
- نبوت در حدیث
- نبوت در کلام اسلامی
- نبوت در حکمت اسلامی
- نبوت در عرفان اسلامی
- نبوت در فلسفه دین
- نبوت از دیدگاه برون‌دینی
- نبوت مطلق
- نبوت مقید
- نبوت خاصه
- نبوت عامه
- نبوت تشريعى
- نبوت تبلیغی
- شؤون نبوت
- کارکردهای نبوت
- تکثر نبوت
- اهداف نبوت
- اثبات نبوت
- مقام نبوت
- درجه نبوت
- فلسفه بعثت
- وجوب بعثت
- ضرورت نبوت
- نبوت زن
- نبوت مشترکه
- اتصال نبوت ها
- اجتبای نبوت
- ادعای نبوت
- انقطاع نبوت
- آیات نبوت
- احادیث نبوت
- بقای نبوت
- تجدید نبوت
- تعلیم غیبی به غیر نبی
- احکام نبوت
- خصایص نبوت
- ضروریات نبوت
- ضرورت نبوت
- قدم نبوت
- کمال نبوت
- ختم نبوت
- مدعی نبوت
- فعل پیامبر
- ويژگی پیامبر
- مقام‌های پیامبر
- نبوت برادران یوسف پیامبر
- معجزه
- وحی
- ولایت
- نبوغ عقلی
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع نبوت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ سوره اسراء؛ آیه: ۱۰۱.
- ↑ ﴿﴿وَ إِذْ قالَ عيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يا بَني إِسْرائيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ يَأْتي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جاءَهُمْ بِالْبَيِّناتِ قالُوا هذا سِحْرٌ مُبينٌ﴾﴾ سوره صف؛ آیه: ۶.
- ↑ معارف و عقاید، ص ۱۷۰ و ۱۷۱.
- ↑ آموزش کلام اسلامی، ج ۲، ص ۳۷.
- ↑ کلام نوین اسلامی، ص ۱۰۳.